Haren opnieuw verrijkt met bijzondere Knoppergallen

Knoppergal Haren

Jaren geleden werd door de bekende natuurvorser en Hortusgids Ernst Flentge al melding van gemaakt: de Knoppergal heeft Haren bereikt. Zeer bijzonder want deze gal heeft voor een succesvolle vestiging twee eikensoorten nodig: de exotische Moseik uit Midden Europa en onze inlandse Zomereik. Twee weken geleden werd bij de nieuwe begraafplaats aan de Ebelsweg opnieuw een aantal Knoppergallen op Zomereik gevonden.

Galappel

Gallen zijn uitgroeisels op planten, veroorzaakt door allerlei organismen. Meestal zijn het mijten, galmuggen, bladwespen of galwespen die een gastheer nodig hebben voor hun jonge broed. Een plant laat zich echter niet zomaar opeten. Het eitje of de jonge knagers worden letterlijk opgesloten in een cel gebouwd van plantenweefsel. Omdat bijna elke galveroorzaker een unieke reactie bij zijn eigen plantensoort veroorzaakt zijn gallen meestal goed op naam te brengen. De meest bekenden zijn de Galappel en de Galnoot, beide voorkomend op bladeren van Eik. Net als de Knoppergal kennen ze een zogenaamde generatiewisseling met een geheel vrouwelijke generatie in het vroege voorjaar en een zomergeneratie met zowel mannetjes als vrouwtjes. Beide generaties veroorzaken hun eigen gal. Zo vormt de Galappelwesp in het vroege voorjaar Paarse Knoopgalletjes. Op hun beurt komen deze uit en na paring leggen de vrouwtjes eitjes op eikenbladeren waar vervolgens Galappels ontstaan.

Paarse Fluweelgal

De Knoppergal heeft het zich wat moeilijker gemaakt. De zomergeneratie heeft jonge eikels nodig van Zomereiken en veroorzaakt daarop Knoppergallen. Aan het gaatje op de Harense knoppergal is te zien dat dit succesvol was en de jonge wespjes inmiddels uitgevlogen zijn. Voor de voorjaarsgeneratie zijn van een Moseik bloemknopjes nodig waar meeldraden uit zullen groeien. Zodra deze verschijnen komen de eitjes uit en begint de galvorming.

Zo ver bekend staat er in het Harense gemeentegroen geen Moseik. Vermoedelijk is er in een particuliere tuin deze bijzondere boom wel aangeplant. Ook dit insect is daarmee Harens burger geworden.