Doorgaan naar hoofdcontent

Deining om de Witte Kievitsbloem

Kievitsbloem, witte variant
"Met uitsterven bedreigd"; "De laatste witte kievitsbloemen"; "Laatste bloemen ter wereld". Met deze krantenkoppen wordt vandaag het drama rond de Kievitsbloem in de polder Oosterland aan de Meerweg, Haren, wereldkundig gemaakt. Na honderden jaren lijkt het doek definitief gevallen voor de laatste Kievitsbloemen in het stroomdal van de Drentsche Aa.

Het was in 1898 dat er voor het eerst geschreven werd over deze bijzondere lelie. In de Levende Natuur schrijft de heer Mulder dat er bij het Hoornsche Diep, tussen Groningen en Haren wilde Kievitsbloemen bloeien. De heer Fiet uit Haren voegt er nog aan toe "“Die de kievitsbloemen te Haren wil zoeken, neme de wandeling van Haren naar Paterswolde en bij de brug, die over 't Hoornschediep ligt, vindt hij ze in menigte”. Kinderen plukten grote boeketten en tientallen jaren was deze vindplaats geliefd excursiedoel voor de Natuurhistorische Vereniging in Groningen. Opvallend was toen al dat deze Groningse kievitsbloemen bijna allemaal wit waren en er slechts enkele paarse-gevlekte voorkwamen. Europees gezien is dat eigenlijk altijd andersom, de witte worden wel veel gekweekt maar op zijn natuurlijke groeiplaats, uiterwaarden van rivieren, wordt de witte variant maar zelden gevonden.

Kievitsbloem, rood-gevlekte variant, niet in Oosterland, wel algemeen in het IJsseldal bij Hasselt

Ondanks de dikke kleilaag op het veen van de polder verdroogt het gebied na de oorlog steeds verder. Winterse overstromingen met mineraalrijk Drents water konden de polder niet meer bereiken doordat de Oude Aa letterlijk geamputeerd werd van zijn moederstroom. Opborrelend, ijzerrijk kwelwater werd door het Groningse waterleidingbedrijf weggepompt om te dienen als drinkwater. Zuur water uit het Friesche Veen houdt de polder nat maar hier zat de Kievitsbloem niet op te wachten. De veel voorkomende paars-gevlekte vorm is inmiddels uitgestorven in de polder Oosterland. De witte komt er nog voor maar elk jaar worden er minder bloeiende planten geteld. Van de witte overvloed zijn in 2012 slechts 15 exemplaren over.

Witte Kievitsbloem, Oosterland (foto Jacob de Bruin, Natuurmonumenten)

Witte Kievitsbloem, Oosterland (foto Jacob de Bruin, Natuurmonumenten)

Inmiddels is de Oude Aa weer aangesloten op de Drentsche Aa en leven brengend water zou de laatste Witte Kievitsbloemen in de wintermaanden kunnen bereiken. Als ook de grondwaterstand omhoog gebracht zou kunnen worden, de kwelstromen weer op gang komen en het zure veenwater niet langer de polder zou bereiken zou er nog een laatste kans zijn voor de zeldzame Witte Kievitsbloem. Wat echter nog ontbreekt is overeenstemming tussen natuurbeheerders en eigenaren / gebruikers.

Deining om de Kievitsbloem laat weer eens zien dat in Nederland nog steeds soorten kunnen uitsterven doordat de gulden middenweg tussen natuur en economie niet gevonden wordt.

Informatie:
Floron Nieuwsbrief 2004
Natuurvisie Lappenvoort - Oosterland 2008 (Natuurmonumenten)
De laatste witte kievitsbloem (Nationaal Park Drentsche Aa)
Harener Weekblad 24 april 2012

En luister naar Alje Zandt, voorlichter Natuurmonumenten op RTV Drenthe / YouTube.

Reacties

  1. Een goed en helder betoog voor de Witte Kievitsbloem. Het is te hopen dat er dusdanige maatregelen getroffen worden, dat de laatste exemplaren het gaan redden.
    Goed dat je hier aandacht aan besteedt!!
    Natuurkieker Coby

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Met eenige regelmaat lees ik je logs met veel plezier . En moet zeggen je leverd veel achtergrond informatie. Een heel mooi logje over de kievitsbloem. Een pracht van een voorjaars bloeier. Vooral de foto's genomen met de groothoek van onderen zijn wonderschoon.

    gr Frans

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Een warm pleidooi voor deze prachtige bloem. Ik vind beide soorten prachtig en hoop dat ze kunnen overleven in ons land.
    groeten, gonnie

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Moi, Kees,
    Cultuur en natuur altijd strijd. Overigens was het niet alleen de verdroging maar zeker ook het armenvol plukken zoals je al schreef. Na de pluk krijgt de bol geen kans meer om zich te ontwikkelen en is voor altijd verloren. Ik ben bang dat mijn geboorte ook schuldig is geweest aan het verdwijnen van een aantal kievitsbloemen. Op het kastje naast mijn moeders kraambed aan de Hoornschedijk stond een vaasje met witte kievitsbloemen, geplukt door mijn vader, uit het weilandje bij de brug.
    Groet, Ubel.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoi Kees
    Laten we hopen dat een nieuw kabinet de waarde van de natuur hoger inschat..
    investeren in natuur is investeren in de toekomst..
    De natuur heeft geen mens nodig...Maar de mens wel de natuur.
    Prachtig stukje Kees
    Groetjes Henk

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hoi Kees,

    ik kan me ook niet heugen een witte koekoeksbloem gezien te hebben.Het zou eeuwig zonde zijn als deze bloem zou verdwijnen.

    Heel mooi dat je hier aandacht aan besteed.

    groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Interessant, ik wist niet dat witte koekoeksbloemen bestaan en heb ze nooit gezien. Bedankt voor deze oproep, Kees!
    Groeten, Marion

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Wat zitten er toch een hoop mensen te suffen met hun koekoeksbloem! Lezen mensen en goed kijken, anders leer je het nooit! Mooi dat de Kievitsbloem ook bij jullie te vinden is Kees. En je hebt hem er prachtig opstaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Prachtig bloemetje is dit toch! Ik vind vooral de laatste twee opnames vanuit een orignele hoek gemaakt.
    Groet
    Loes

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Mooie foto's, Ik kom zeker vaker kijken. Ik heb uw blog geplaatst op mijn bloglijst. Misschien vind u het leuk om mijn weblog (in het engels) ook eens te bezoeken. Ik fotografeer onder andere natuur.

    Met vriendelijke groet

    Robert

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Gelukkig zijn er nog veel kievitsbloemen , ook witte, te zien in de Hortus!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet alle

Alpenvlinders

Tschiertschen, Joch alp Bijna twee uur in de middag, de zon staat hoog aan de hemel. Even op de rug, de ogen dicht, de neus vol bloemengeuren, luisterend naar het klingelen van koeienbellen lager op de helling. Het leven is goed op de alpenweiden boven Tschiertschen. Inner Urden, Mattjischhorn, Jochalp, Ochsenalp, nu zijn het alleen nog maar vakantie herinneringen. Koninginnepage Als de ogen weer open gaan is de lucht vol gefladder. Alles beweegt, kleuren flitsen langs het zwerk. Verdwazing lijkt toe te slaan maar na even knipperen met de ogen kom je weer terug op de berg. Het zijn tientallen, nee honderden vlinders die bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden. Fladderend van bloem naar bloem voor een slok nectar. Of alleen maar denken aan de verdediging van hun territorium en tegelijkertijd de dames overtuigen van hun uitzonderlijke capaciteiten. Zoals die mooie Koninginnepage die steeds maar weer op het pad ging zitten. Gele Luzernevlinder Zuidelijke luzern

Bloedzuigers, onbekend en bijzonder

Gewone bloedzuiger (Haemopis sanguisuga) met Groene Kikker (Orvelte) Bloedzuigers, alleen het woord al jaagt velen de stuipen op het lijf. Beelden van grote glibberige monsters die met honderden komen opzetten om het laatste druppeltje levensbloed op te zuigen. Voldoende reden om eens naast een boerensloot te gaan zitten en op zoek te gaan naar deze spannende creaturen. Een paar halen met een net zijn vaak al voldoende om enkele te verschalken. Gezoomde clepsine (Hemiclepsis marginata), Kardinge Wat dan vooral opvalt is dat ze wel glibberig zijn maar helemaal niet groot. Enkele centimeters, daar houdt het meestal wel mee op. Dan maar eens proberen of ze nu echt geïnteresseerd zijn in mijn bloed. Even een vinger er voor houden en ze grijpen zich met hun zuigschijf aan mond en achterlijf al snel vast. Maar in plaats van schrapen om door het vel te komen gaan ze alleen maar aan de wandel, terug naar het water.veel van onze Nederlandse bloedzuigers zijn vooral op zoek naar slak