Doorgaan naar hoofdcontent

Turks fruit, deel 2 Orchideeën feest

Italiaanse orchis (Orchis italica), 
Turks fruit, een bundel impressies van een tweeweekse reis met Hamba Kahle Natuurreizen en de Vereniging voor Veldbiologie (KNNV) door Zuidwest Turkije. In het tweede verhaal staat het orchideeën feest centraal.

Vanaf maart tot begin mei kleurt de Turkse kust roze en geel van tienduizenden orchideeën die met elkaar het voorjaar begroeten. Knollen van met name Orchis soorten werden weleens vergeleken met mannelijke testikels en zouden zo een link kunnen geven naar de Anatolische vruchtbaarheidsgodin Kybele. De Griekse Artemis volgde haar op, Romeinen noemden haar Diana maar nu is ze slechts historie en folklore. Moderne inwoners van dit schitterende land, hoe gastvrij ze ook zijn, hebben geen eerbied voor orchissen. Bij duizenden worden ze uitgegraven voor productie van salep, smaakstof voor ijs en limonade. Het bekende orchideeënreservaatje rond Hotel Silva Oliva (Lake Bafa) werd nog geen twee weken geleden beroofd van al zijn Italiaanse Orchissen.







Hyacintorchis (Barlia robertiana), Cicigli
Het voorjaar start met de pompeuze en weinig gracieuze Hyacintorchis. Grof, groot en altijd een impressie geven dat de huisschilder tijdens zijn klus haastig weggeroepen werd. De groene grondverf is nog goed te zijn maar wat het verder moest worden blijft onduidelijk. In de laatste weken van april is er weinig meer van terug te vinden, alleen in het "bloemendorp" Cicigli stond er nog één in bloei.

Serapias bergonii, Adrasan
Serapias feldwegiana, Sirince 






















Tongorchissen zijn opvallende verschijningen in de bloeiende maquis vegetatie. Donker- tot grijsrode potloodjes, stijf in het gelid, hun muts zwierig omhoog gericht en een lange puntbaard afhangend naar de grond. Serapias bergonii is de meest algemene en verdwijnt pas als de geiten niets anders te eten hebben. Serapias feldwegiana vonden we alleen bij Şirince, tot in de twintigste eeuw een bijzondere Griekse gemeenschap en nu klein-Valkenburg bij Selçuk.

Ophrys sicula / Ophrys lutea ssp. minor, 

Ophrys lycia, Kaş

Ophrys lyciensis, Lake Bafa

Ophrys reinholdii, Kaş

Spiegelorchissen (Ophrys) zijn een beruchte nachtmerrie voor elke botanicus. Tientallen soorten die sprekend op elkaar lijken, volgens sommige geleerde dames en heren slechts variëteiten, volgens anderen toch echt geschreven met hoofdletters als zelfstandige soorten. Onbegrijpelijk dat bestuivende insecten hier nog de weg in kunnen vinden. Wat het nog erger maakt is het feit dat Anatolië een oeroud landschap is waar elke berg zijn eigen leefgemeenschap kan hebben. De bekende gele Ophrys sicula bijvoorbeeld, volgens nieuwste, Turkse, inzichten slecht een ondersoort van Ophrys lutea (ssp minor).
Ophrys lycia en Ophrys lyciensis, twee soorten die in naam bijna gelijk klinken maar toch tot twee verschillende groepen in dit grote geslacht behoren. De eerste is een uiterst zeldzame endemische plant die eind april noordelijk van Kaş bloeit. De ander komt overal tussen Adrasan en Selçuk voor. Nejdet Bozkurt heeft er een prachtige fotosite van gemaakt.

IJle moerasorchis (Orchis laxiflora), Beydaglarli
Anatolische orchis (Orchis anatolica)






















Heilige Orchis (Orchis sancta), Lake Bafa
Van de "echte" orchissen werd hierboven al de Italiaanse orchis genoemd. In hetzelfde, droge, biotoop groeien ook de Anatolische Orchis, met zijn lange spoor, en de Heilige Orchis (een late bloeier). Veel natter staat de IJle Moerasorchis met zijn diep paarse, ijle bloemtrossen. Sierlijke Slanke Harlekijnen tooiden een slaperige begraafplaats.

Asperge orchis (Limodorum abortivum), Phaselis

Naaldbossen langs de kalkrijke kust van Lycië zijn het domein van Asperge orchissen. Bizarre, paarse stokken zonder groene bladeren met een dito gekleurde tros grote bloemen. Duidelijk een plant die het goed getroffen heeft met zijn personeel. Laag bij de grond werkt een eigen schimmelfabriek aan de broodnodige suikers van deze orchidee.

Stijf Bosvogeltje (Cephalantera epipactoides), Cicigli

Als slot van dit Turkse orchideeënfeest nog een blik op de koningin van het bal, de roomwitte bloemen van Stijf Bosvogeltje.

Deze reis werd georganiseerd door Hamba Kahle Natuurreizen in samenwerking met SNP (Nederland) en Amber Travel (Turkije).

Turks fruit - deel 1 - natuurlijk mooi
Turks fruit - deel 3 - vogels
Turks fruit  deel 4 - bijzondere erwtjes
Turks fruit - deel 5 (slot) - een gemengd boeket

Reacties

  1. Whow, dat was luilekkerland voor liefhebbers van Orchideeën en van macrofotografie. Wat een veelheid aan soorten, heb van alle foto's zitten genieten.
    Groet Annemarie

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Annemarie zei het al dit is echt mee genieten.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Hallo Kees, ik zie dat de orchideeën in Turkije veel eerder uitkomen dan bij ons in het zuidelijke Cantabrisch Gebergte, waar net de eerste harlekijntjes beginnen te bloeien, hoewel het dit jaar wel erg laat is. Maar bij ons duurt het feest wel tot in juli.
    Dat van het op grote schaal uitgraven gaat me echt aan het hart, oef.

    Groetjes, Marius

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Er zijn inderdaad heel veel soorten Kees, en tot een paar jaar geleden
    wist ik dat echt niet. Nu wel en heel mooi dat je heir ook weer hele leerzame informatie neerzet over verschillende orchideeën.

    groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Que preciosidad de orquideas Kees,,enhorabuena por tan lindo trabajo,un abrazo

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet alle

Alpenvlinders

Tschiertschen, Joch alp Bijna twee uur in de middag, de zon staat hoog aan de hemel. Even op de rug, de ogen dicht, de neus vol bloemengeuren, luisterend naar het klingelen van koeienbellen lager op de helling. Het leven is goed op de alpenweiden boven Tschiertschen. Inner Urden, Mattjischhorn, Jochalp, Ochsenalp, nu zijn het alleen nog maar vakantie herinneringen. Koninginnepage Als de ogen weer open gaan is de lucht vol gefladder. Alles beweegt, kleuren flitsen langs het zwerk. Verdwazing lijkt toe te slaan maar na even knipperen met de ogen kom je weer terug op de berg. Het zijn tientallen, nee honderden vlinders die bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden. Fladderend van bloem naar bloem voor een slok nectar. Of alleen maar denken aan de verdediging van hun territorium en tegelijkertijd de dames overtuigen van hun uitzonderlijke capaciteiten. Zoals die mooie Koninginnepage die steeds maar weer op het pad ging zitten. Gele Luzernevlinder Zuidelijke luzern

Bloedzuigers, onbekend en bijzonder

Gewone bloedzuiger (Haemopis sanguisuga) met Groene Kikker (Orvelte) Bloedzuigers, alleen het woord al jaagt velen de stuipen op het lijf. Beelden van grote glibberige monsters die met honderden komen opzetten om het laatste druppeltje levensbloed op te zuigen. Voldoende reden om eens naast een boerensloot te gaan zitten en op zoek te gaan naar deze spannende creaturen. Een paar halen met een net zijn vaak al voldoende om enkele te verschalken. Gezoomde clepsine (Hemiclepsis marginata), Kardinge Wat dan vooral opvalt is dat ze wel glibberig zijn maar helemaal niet groot. Enkele centimeters, daar houdt het meestal wel mee op. Dan maar eens proberen of ze nu echt geïnteresseerd zijn in mijn bloed. Even een vinger er voor houden en ze grijpen zich met hun zuigschijf aan mond en achterlijf al snel vast. Maar in plaats van schrapen om door het vel te komen gaan ze alleen maar aan de wandel, terug naar het water.veel van onze Nederlandse bloedzuigers zijn vooral op zoek naar slak