Doorgaan naar hoofdcontent

Winterwandeling Gieterveld

Boswachterij Gieten
Waar eens de onmetelijk stille en soms paarse heide haar armen sloot om kleine geriefhoutbosjes ligt nu het houten schaakbord van Boswachterij Gieten. Tachtig jaar geleden glad gewalst, verkaveld in keurige vakjes en voorzien van eindeloze rijen genaalde boompjes. Storm en veranderend natuurbeheer hebben vervolgens drastisch ingegrepen maar het schaakbordpatroon van rechte paden en percelen ongemoeid gelaten. Alleen voor vierhoevige bezoekers en tweebenige baggeraars zijn er wat kronkelige lijnen getekend.

Gletsjerkuil, een pingo ruïne in het Gieterveld

Zandwinning Gieterveld, zand uit de warme Eemperiode

De winter is een uitstekend seizoen om dit bijzondere gebied op de kruin van de Hondsrug te ervaren. Grootbladige Amerikaanse eiken hebben dan hun blad laten vallen en bieden zicht op rimpels en plooien in het landschap. Het zijn restanten van verstuivingen na overbegrazing van de heide in de negentiende eeuw. Gulzige zandzuigers. Meer dan tienduizend jaar geleden lag dit zand nog op een grote vlakte die we nu kennen als de Noordzee. Rendieren graasden op de permanent bevroren toendra van het Gieterveld, geregeld gegeseld door enorme zandstormen. De grote grazers van toen zijn vervangen door kleine reeën maar midden in het bos liggen nog enkele doodijsgaten (bijv. de Gletsjerkuil) die regelrecht teruggaan tot deze laatste ijstijd (110.000 - 10.000 jaar geleden). Rond van vorm en gecreëerd door een ondergrondse ijslens. Op twee plaatsen in en bij het bos kunnen we nog verder terugkijken in de geschiedenis. Grote zandzuigers vergrijpen zich hier aan het witte duinzand uit de Eem-tijd, een warmere periode tussen twee ijstijden. Als Gieten en Gasselte toen bestaan hadden waren het welvarende badplaatsen tussen eindeloze duinenrijen. Nog ouder is de ruggengraat van het gebied: de Hondsrug. Opgebouwd uit keileem in de tweede ijstijd, minstens 200.000 jaar geleden.

Mosbos, Gieterveld

Vanaf de jaren dertig ging het op het Gieterveld vooral om houtproductie. Maar in de afgelopen twintig jaar wordt er nog maar selectief geoogst. Open plekken worden niet meer ingeplant maar teruggeven aan de natuur. Zaailingen van naald en loofbomen mogen zelf het gebied inrichting. Omgewaaide bomen mogen weer vergaan op de plek waar ze gevallen zijn. Totaal overwoekerd door een verende laag mos, verteerd door tientallen soorten zwammen.

Grote Sponszwam, Gieterveld

Teervlekkenzwam, Gieterveld

Op deze late decemberdag zitten er meer Kruisbekken dan mensen in het Gieterveld. Overal klinkt het "kiep-kiep" en af en toe begint een felrood heerschap in de top van een naaldboom wat te jodelen. Sijsjes, koolmees en pimpelmees trekken zich er niets van aan en gaan gewoon door met het zoeken naar de dagelijkse kost. Maar ook laag bij de grond is er zelfs op de kortste dag nog veel te zien. Grote Sponszwammen bijvoorbeeld. Parasieten op de voet van dennen en vaak in gezelschap van de Dennenvoetzwam. Op een restant van wat eens een fiere dennen jongeling was groeien Teervlekkenzwammen. Zwaar uitgevoerde elfenbanken met een prachtige gele groeirand. Maar Stekeltrilzwammen zijn toch wel het meest bizar. Glibbers met zachte stekels aan de onderkant.

Stekeltrilzwam, Gieterveld

Wandelen in en rond het Gieterveld kan vanaf verschillende parkeerplaatsen. Voor deze wandeling ben ik begonnen bij de kleine parkeerplaats van bungalowpark De Kremmer / Camping Lente van Drenthe aan de Houtvester Jansenweg. Vanaf de weg een ruiterpad naar het noorden volgend en vervolgens voor de zandwinning westelijk afbuigend naar de rode route en de Gletsjerkuil. Daar vandaan zijn er diverse mogelijkheden om terug te wandelen.


Tip: 28 december, natuurwandeling Gieterveld (14.30 uur), midwinterhoornblazen (vanaf 13.30 uur) en winters smullen bij De Lente van Drenthe. Opgave natuurwandeling zeker gewenst, info (AT) natuur-presentaties.nl.

Reacties

  1. mooie foto's Kees.
    Heel fijne en gezellige kerstdagen
    en een mooi, gezond en gelukkig 2014.
    groetjes Herman.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Een interessant blog Kees, mooi dat er nog zaken
    uit vervlogen tijden te zien zijn en prachtig in beeld gebracht.
    Fraai ook de Trilstekelzwam.
    Fijne feestdagen.
    Natuurkieker Coby

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet alle

Alpenvlinders

Tschiertschen, Joch alp Bijna twee uur in de middag, de zon staat hoog aan de hemel. Even op de rug, de ogen dicht, de neus vol bloemengeuren, luisterend naar het klingelen van koeienbellen lager op de helling. Het leven is goed op de alpenweiden boven Tschiertschen. Inner Urden, Mattjischhorn, Jochalp, Ochsenalp, nu zijn het alleen nog maar vakantie herinneringen. Koninginnepage Als de ogen weer open gaan is de lucht vol gefladder. Alles beweegt, kleuren flitsen langs het zwerk. Verdwazing lijkt toe te slaan maar na even knipperen met de ogen kom je weer terug op de berg. Het zijn tientallen, nee honderden vlinders die bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden. Fladderend van bloem naar bloem voor een slok nectar. Of alleen maar denken aan de verdediging van hun territorium en tegelijkertijd de dames overtuigen van hun uitzonderlijke capaciteiten. Zoals die mooie Koninginnepage die steeds maar weer op het pad ging zitten. Gele Luzernevlinder Zuidelijke luzern

Bloedzuigers, onbekend en bijzonder

Gewone bloedzuiger (Haemopis sanguisuga) met Groene Kikker (Orvelte) Bloedzuigers, alleen het woord al jaagt velen de stuipen op het lijf. Beelden van grote glibberige monsters die met honderden komen opzetten om het laatste druppeltje levensbloed op te zuigen. Voldoende reden om eens naast een boerensloot te gaan zitten en op zoek te gaan naar deze spannende creaturen. Een paar halen met een net zijn vaak al voldoende om enkele te verschalken. Gezoomde clepsine (Hemiclepsis marginata), Kardinge Wat dan vooral opvalt is dat ze wel glibberig zijn maar helemaal niet groot. Enkele centimeters, daar houdt het meestal wel mee op. Dan maar eens proberen of ze nu echt geïnteresseerd zijn in mijn bloed. Even een vinger er voor houden en ze grijpen zich met hun zuigschijf aan mond en achterlijf al snel vast. Maar in plaats van schrapen om door het vel te komen gaan ze alleen maar aan de wandel, terug naar het water.veel van onze Nederlandse bloedzuigers zijn vooral op zoek naar slak