Doorgaan naar hoofdcontent

Wasplaten, kleurrijk, bijzonder, zeldzaam

Klaprooswasplaat, Rotstergaasterwallen (Fr)
Elke recht geaarde paddenstoelen-liefhebber zou het liefst een boeketje wasplaten mee willen nemen voor zijn geliefde. Bont, kleurrijk en zacht van lijn. Geen stekels zoals rode rozen en zo kostbaar als kaviaar. Helaas zal deze droom nooit uitkomen, het blijft bij beelden van een zeldzaam genoegen: oog in oog met een wasplaatje.
Honingwasplaat (Rotstergaasterwallen, Fr)

Grauwe wasplaat (Arriër Koeland, Ov)
Oranje wasplaat (Rotstergaasterwallen, Fr)

Wasplaten houden niet van moderne mensen. Aangeharkte natuur vinden ze maar niets. Ze komen voor op schrale graslanden die soms wat begraasd maar zeker geregeld gehooid worden. Zodra ze een blik opvangen van een zak kunstmest vertrekken ze met de noorderzon. Rond klossende koeienpoten vinden ze best maar afgraven en opnieuw beginnen betekent een droevig eind voor deze paddenstoeltjes. Waterberging is bijna even erg. Een stortbui is verfrissend maar twee maanden onder water omdat wij droge voeten willen houden is een garantie voor het verdwijnen van een bont palet herfstplezier. Bodemrust en een schrale open grasmat is favoriet.

Hooilandwasplaat (Rotstergaasterwallen, Fr)

Gele wasplaat (Rotstergaasterwallen, Fr)
Elfenwasplaat (Rotstergaasterwallen, Fr)

Ridderwasplaat (Rotstergaasterwallen, Fr)

Alle ruim veertig soorten Hollandse wasplaten zijn echte graslandpaddenstoelen. Zeer schrale bermen, extensief beheerde weilanden en soms zelfs geregeld gemaaide gazons op oude kerkhoven zijn favoriet. Maar dat is dan ook zo beetje alles wat we van hun mysterieuze leven weten. Sommige onderzoekers hebben aanwijzingen gevonden dat ze in symbiose zouden leven met grassoorten. Bij Smalle Weegbree is zelfs DNA van wasplaten teruggevonden wat zou kunnen wijzen op een innige samenleving zoals we kennen van bomen met allerlei melkzwammen, russula's, boleten en amanieten. En dat zou in de richting gaan van een theorie dat wasplaatjes in Nederland feitelijk een schraal restant zijn van een oerwoudrelict. Menno Boomsluiter (Natuurbericht 2012) wijst er op dat in Noord-Amerika deze kleurrijke groep altijd in stokoude bossen groeit. In Nederland komt dit zelden voor maar wat beide groeiplaatsen gemeen hebben is een ongestoorde bodem. Het enige wat zeker is dat het geen parasieten zijn. Gras en kruiden groeien niet anders als er wasplaten aanwezig zijn.

Scharlaken wasplaat, Arriër Koeland (Ov)

Papagaaizwammetje (Rotstergaasterwallen)

Slijmwasplaat (Rotstergaasterwallen, Fr)

Kabouterwasplaat (Arriër Koeland, Ov)

Wasplaten zijn kakelbont en zelfs meer dan dat. Een groen uitgeslagen papegaaizwammetje is echt niet griepig. Helderrood, vurig oranje en knalgeel lijken favoriete modekleuren. Maar als excursiedeelnemers mij vragen waarom ze zo schitterend zijn blijft die vraag ook al onbeantwoord. Voor hun sporen verspreiding hebben ze het echt niet nodig. Deze worden gewoon met de wind meegegeven. En terwijl er zelden een gave russula of vliegenzwam te vinden is lijken wasplaten wel minder interessant voor slakken. Deels komt dat natuurlijk door hun standplaats. Tussen blad en onder struiken of bomen leven meer van deze glibberige raspers maar ook in weilanden zitten allerlei, vaak wat kleinere soorten. Je zou bijna denken dat ze het doen omdat ze het zelf leuk vinden maar dat gaat mij toch net iets te ver.

Sneeuwzwammetje (Rotstergaasterwallen, Ov)

Vuurzwammetje (Rotstergaasterwallen, Ov)

Zwartwordende wasplaat (Havelterberg, Dr)

Hoewel de tijd voor het vinden van wasplaatjes bijna afgelopen is kunnen er ook nu nog op allerlei plaatsen sneeuwzwammetjes, vuurzwammetjes en zwartwordende wasplaten gevonden worden. Zeer schrale bermen en altijd extensief beheerde weilanden zijn daarvoor ideaal. Maar ook oude kerkhoven uit vorig eeuwen kunnen verrassende soorten opleveren. Voor een uniek palet aan wasplaten moet je echter in november een excursie boeken bij Staatsbosbeheer. Zij beheren de Rotstergaasterwallen als "wasplaatjesreservaat". In totaal zijn daar inmiddels 25 soorten genoteerd. Andere opties zijn het Ariër Koeland (excursies in oktober en begin november te boeken bij Alcedo Natuurprojecten) of de forten van de stelling Amsterdam (zie Natuurbericht).



Reacties

  1. Een humorvolle beschrijving van deze prachtige wasplaten Kees.
    Groeten,
    Roos

    BeantwoordenVerwijderen
  2. geweldige foto,s met een heerlijke begeleiding.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Tolle Fotoserie, die Pilze in Augenhöhe gesehen ergeben eine besondere Sicht... wenn da nur nicht die komische Haltung beim Fotografieren wäre..;-))
    Grüsse Frank

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Geweldig om al deze verschillende wasplaten ze zien Kees.
    Ik mag ze ook heel graag footgraferen.

    Groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Een heleboel heb ik nog NOOIT gezien!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet alle

Alpenvlinders

Tschiertschen, Joch alp Bijna twee uur in de middag, de zon staat hoog aan de hemel. Even op de rug, de ogen dicht, de neus vol bloemengeuren, luisterend naar het klingelen van koeienbellen lager op de helling. Het leven is goed op de alpenweiden boven Tschiertschen. Inner Urden, Mattjischhorn, Jochalp, Ochsenalp, nu zijn het alleen nog maar vakantie herinneringen. Koninginnepage Als de ogen weer open gaan is de lucht vol gefladder. Alles beweegt, kleuren flitsen langs het zwerk. Verdwazing lijkt toe te slaan maar na even knipperen met de ogen kom je weer terug op de berg. Het zijn tientallen, nee honderden vlinders die bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden. Fladderend van bloem naar bloem voor een slok nectar. Of alleen maar denken aan de verdediging van hun territorium en tegelijkertijd de dames overtuigen van hun uitzonderlijke capaciteiten. Zoals die mooie Koninginnepage die steeds maar weer op het pad ging zitten. Gele Luzernevlinder Zuidelijke luzern

Bloedzuigers, onbekend en bijzonder

Gewone bloedzuiger (Haemopis sanguisuga) met Groene Kikker (Orvelte) Bloedzuigers, alleen het woord al jaagt velen de stuipen op het lijf. Beelden van grote glibberige monsters die met honderden komen opzetten om het laatste druppeltje levensbloed op te zuigen. Voldoende reden om eens naast een boerensloot te gaan zitten en op zoek te gaan naar deze spannende creaturen. Een paar halen met een net zijn vaak al voldoende om enkele te verschalken. Gezoomde clepsine (Hemiclepsis marginata), Kardinge Wat dan vooral opvalt is dat ze wel glibberig zijn maar helemaal niet groot. Enkele centimeters, daar houdt het meestal wel mee op. Dan maar eens proberen of ze nu echt geïnteresseerd zijn in mijn bloed. Even een vinger er voor houden en ze grijpen zich met hun zuigschijf aan mond en achterlijf al snel vast. Maar in plaats van schrapen om door het vel te komen gaan ze alleen maar aan de wandel, terug naar het water.veel van onze Nederlandse bloedzuigers zijn vooral op zoek naar slak