tag:blogger.com,1999:blog-69853683763720522462024-02-18T14:49:42.035+01:00Natuurblog NatuurpresentatiesGroene wereld gezien door loep en verrekijkerNatuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.comBlogger740125tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-37068742656516717312020-11-15T21:08:00.001+01:002020-11-15T21:08:35.534+01:00Stekelrog<p><b><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAZFrQJubxcBKsLly_JD0dOiwrw4jNNMJ4CjBPheFzvt72pQEZLLwSMROZs3w_6S8NVdtIUdQHlXzOJ4Jy5doeO8Yny0VBcsopILzxkHcejZmJqCxSTE6AHUfWuovu59XHKLBaM4MOSL6i/s1387/125787842_4931760900197667_3290282114444209038_o.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1387" data-original-width="640" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAZFrQJubxcBKsLly_JD0dOiwrw4jNNMJ4CjBPheFzvt72pQEZLLwSMROZs3w_6S8NVdtIUdQHlXzOJ4Jy5doeO8Yny0VBcsopILzxkHcejZmJqCxSTE6AHUfWuovu59XHKLBaM4MOSL6i/s320/125787842_4931760900197667_3290282114444209038_o.jpg" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De bioloog zoekt<br /></td></tr></tbody></table><br />De week van de bioloog - 9</b></p><p>Wat een week. Vier collegeseries over het verhaal van Sapiens afgesloten. een introductie college over Virologie mogen verzorgen (wordt as. zaterdag herhaald, zie website Vrije Academie) en vandaag volledig uitgewaaid op het Hollandse strand bij Katwijk. En dat leverde weer een leuk verhaal op/.</p><p>.Striemende wind, bijna horizontale regen en vliegend zand. Maar eens een bioloog, altijd een bioloog. Met samen geknepen ogen bleef ik het zand afspeuren en dat leverde eerst een dribbelend drieteenstrandlopertje op. Prachtig wit en grijs, zijn winterkostuum steekt prachtig af tegen het strand. Een ongezien garnaaltje verdwijnt in het zwarte snaveltje. En dan komt de beloning. Een eikapsel van een stekelrog. Een algemene kraakbeenvis in de Noordzee maar toch een leuke waarneming. Boswachter Luc Knijnsberg vindt geregeld meer soorten maar ik ben a blij met een enkel kapsel. Het jong is allang uitgekomen. Mogelijk nu rondzwemmend langs onze kust en hopende niet verstrikt te raken in de honderden visnetten. Niet alleen als tuig hangend aan boten maar ook achtergebleven op de zeebodem.</p><p><br /></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgisE3pblXXZV8_1JKjPHZOdfySh2jiPywa-ObzYDXVM05Gls7MTAd3CJ_xtOX2fWRhmyVabPNXNCKcjRsUwKUHXzY14sQSLIF4I7Nps5vPPOakyskhj0Yf-zCVnbh37KFtPB58Pz4Mv7PT/s2048/IMG_20201115_182546.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="2048" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgisE3pblXXZV8_1JKjPHZOdfySh2jiPywa-ObzYDXVM05Gls7MTAd3CJ_xtOX2fWRhmyVabPNXNCKcjRsUwKUHXzY14sQSLIF4I7Nps5vPPOakyskhj0Yf-zCVnbh37KFtPB58Pz4Mv7PT/w640-h360/IMG_20201115_182546.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Eikapsel stekelrog<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>Dames roggen maken voor elk jong een eigen eikapsel en zetten dit vast aan wieren, wrakken of drijvend hout. Elke soort heeft weer een eigen vorm maar dit is wel een bijzonder groot exemplaar van ruim 10 centimeter. Naturalis heeft er een mooie <a href="https://determineren.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/matrixkey/index.php?p=eikapselsroggenhaaien">fotopagina</a> van gemaakt. Helaas zijn door veel te intensieve visserij roggen schaars geworden maar door vangst beperkingen zou er enige hoop kunnen zijn.</p><p> </p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-89702338126747176072020-11-09T20:57:00.000+01:002020-11-09T20:57:23.906+01:00Brabantse herfstnatuur<p><b><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtU6kkUUcAkSatSpKy2wac6XlmGjLsmIZWMWB0OIblNv0HvGb4d5l6Cw44mxPVd4RbNxiOl3sJO5T_QSCedtxKjZ0Lpz5x2RoPrp25QGpZqkk2FP4qbLG0ig2ZcKgO3iJQ7otMF_OAdsu5/s2048/IMG_20201104_114858.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="2048" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtU6kkUUcAkSatSpKy2wac6XlmGjLsmIZWMWB0OIblNv0HvGb4d5l6Cw44mxPVd4RbNxiOl3sJO5T_QSCedtxKjZ0Lpz5x2RoPrp25QGpZqkk2FP4qbLG0ig2ZcKgO3iJQ7otMF_OAdsu5/s320/IMG_20201104_114858.jpg" width="320" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kampina<br /></td></tr></tbody></table><br />De week van de bioloog - 8</b></p><p>November begon als een achtbaan. Spanning rond corona maatregelen waardoor alle colleges na woensdag weer online moeten maar ook een sensationele ontknoping van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Maar na ijskoude nachten volgden prachtige dagen met de mogelijkheid om heerlijk te genieten van een exceptioneel warme herfst. </p><p><br /></p><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDyFgacid5mSglL-_jpjSRTD7VYXnT7a6_QLrNbXX3hWUyJQnBPeXZOJOVyDwCy_b-gGKzxdABsx9r-72n9Pnb3Nm0x7QSfp39Jr4kyI8lbIAyz3E6llYbcPBtEvKi0_pS7woEX_JOgV5k/s2048/IMG_20201104_121706.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="2048" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDyFgacid5mSglL-_jpjSRTD7VYXnT7a6_QLrNbXX3hWUyJQnBPeXZOJOVyDwCy_b-gGKzxdABsx9r-72n9Pnb3Nm0x7QSfp39Jr4kyI8lbIAyz3E6llYbcPBtEvKi0_pS7woEX_JOgV5k/w640-h360/IMG_20201104_121706.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kampina, zandruggen en vennen<br /><br /></td></tr></tbody></table><br /><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiz2p6BCOHkA5sgVRMrgtNgvgkStM76tb9CvEwMSrH-_nj8QQLxvccv2QGCSVaLKZSifRGcetUy5Aqfl-L-NEbGudcK_CD3NFJuA-FcV5mQlT9f8q8hjxo9s_kMDRyi5V7OHqe6nBqbucGb/s2048/IMG_20201104_101256.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="2048" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiz2p6BCOHkA5sgVRMrgtNgvgkStM76tb9CvEwMSrH-_nj8QQLxvccv2QGCSVaLKZSifRGcetUy5Aqfl-L-NEbGudcK_CD3NFJuA-FcV5mQlT9f8q8hjxo9s_kMDRyi5V7OHqe6nBqbucGb/w640-h360/IMG_20201104_101256.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Heidelucifer<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>De Kampina leek buiten de fietsroutes verzonken in diepe mijmeringen. Op een enkele graspieper na liet geen vogel zich horen. Klapeksters zijn al gesignaleerd maar waren nog niet te zien. Net buiten het heide gebied klonk wat rustig "ge-tsjak" van een enkele kramsvogel. Maar het mooist waren toch de rode heidelucifers. Bijna vlammend rood in de lage zon stonden hun apotheciën te blinken. Het zijn voortplantingsorgaantjes van de schimmel component van deze bijzondere organisme. De algjes liften wel mee met de vegetatieve voortplanting maar deze schimmelsporen mogen kennelijk zelf op zoek gaan naar een groen vriendje die voor hun suikers kunnen maken.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTOjVoP8dc4xtvb3J_Jc3jXqLU4z0okhH97Ht9ZAsjedOnucOqb5IGC7vRD6i2-Xyzh5lVaj7hCVyhdND3FiGZaRmhCxgqgLQJO1vTmA_ORe_VZry8Bt3u0bYn0OEijwRJhFeOT9nSxPIf/s2048/IMG_20201108_124741.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="2048" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTOjVoP8dc4xtvb3J_Jc3jXqLU4z0okhH97Ht9ZAsjedOnucOqb5IGC7vRD6i2-Xyzh5lVaj7hCVyhdND3FiGZaRmhCxgqgLQJO1vTmA_ORe_VZry8Bt3u0bYn0OEijwRJhFeOT9nSxPIf/w640-h360/IMG_20201108_124741.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Nevelzwam<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>Altijd wijs ik excursiedeelnemers er op dat ze paddenstoelen vooral van de zijkant of zelfs van onderen moeten fotograferen. Voor deze nevelzwam uit de omgeving van Hilvarenbeek vergeet ik echter bewust mijn eigen advies. Dit is zoals je ze ziet. Een grijze, soms wat gewelfde pannenkoek die bijna op het afgevallen blad lijkt te liggen. In werkelijkheid zit er een dikke steel onder maar omdat deze zwam pas verschijnt als er al veel blad van de bomen gevallen is lijkt deze bijna onzichtbaar. Nevelzwammen zijn voorbodes van de naderende winter. Een nachtvorstje, zoals vorige week, doet ze niets. Samen met spekzwoerdzwammen, fluweelpootjes en gele trilzwammen zijn het echte vertegenwoordigers van de late herfst.</p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-62192004617779603522020-10-31T19:38:00.005+01:002020-10-31T19:38:57.716+01:00Kleurige afsluiting oktober<p><b></b></p><b><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGrsows5hyphenhyphenHTUA0p2VC10BKZraNex1gPFnSOJ18889d8xD0r7RsMGPfEM4Xzi2V1OS9yJjVyXOkpnYYVfbuDJgwoaoedoauCGgJhXXqXVepTxBuyXBvBlcD6HWbPEnVVoQYLR5r04HZJeI/s2048/IMG_20201031_155559.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="2048" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGrsows5hyphenhyphenHTUA0p2VC10BKZraNex1gPFnSOJ18889d8xD0r7RsMGPfEM4Xzi2V1OS9yJjVyXOkpnYYVfbuDJgwoaoedoauCGgJhXXqXVepTxBuyXBvBlcD6HWbPEnVVoQYLR5r04HZJeI/s320/IMG_20201031_155559.jpg" width="320" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Amerikaanse vogelkers<br /><br /></td></tr></tbody></table>De week van de bioloog - 7</b><div><b><br /></b><div>Oktober eindigt met een knallend kleurenfestival. Het begon eigenlijk vorige week al met de Tilburgse moeraseiken die van geelgroen ineens fel rood verkleurden. En deze week, reizend van college plek naar volgende presentatie plaats bleek dat heel Nederland mee doet. Van Groningen tot Den Haag, van Amsterdam tot Den Bosch; overal werd er gepronkt. Heldergele vogelkers, bruinige berken en verkleurende eiken waren overtuigd dat het tijd was voor een herfst sonate. Vandaag volgde de Volkskrant met een verklaring voor de reden van deze veranderingen.</div><div><br /></div><div>Wij leerden vroeger dat de kleuren verschenen nadat de boom het chlorofyl uit het blad gehaald had. Gele carotenen en rode anthocyanen werden dan zichtbaar en zorgden voor een Ïndian Summer". De verklaring van de krant was dat het mogelijk functioneert als bescherming tegen zonnebrand. Met steeds minder bladgroen wordt het blad kwetsbaarder en zo zou het groene leven iets verlengd worden. Of dit echt zo werkt.... </div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFgcLlfyRCdCcfInxUWlOTWhDm5u2d8gq8qQGSCoG_DL0pA1ycUhkc2MK47J3HnsCeps3gVAOSV2-9FKytyjnFJrihbhNk8hCDS1vk4l4Buoj1Ysug1vv9-cO_5H_ErgA9fnTYF7hxzctQ/s2048/20200810_072259.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="2048" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFgcLlfyRCdCcfInxUWlOTWhDm5u2d8gq8qQGSCoG_DL0pA1ycUhkc2MK47J3HnsCeps3gVAOSV2-9FKytyjnFJrihbhNk8hCDS1vk4l4Buoj1Ysug1vv9-cO_5H_ErgA9fnTYF7hxzctQ/w640-h480/20200810_072259.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Lijsterbes<br /></td></tr></tbody></table><br /><div>Hollandse vruchten doen ook graag mee met het kleurenspektakel maar inmiddels is bijna alles verdwenen in een vogelmaag of gewoon afgevallen. Opvallend is dat bomen daarbij zelf de volgorde van het diner bepalen. Oranje en rode vruchten zijn het eerste rijp en laat dit nu net de kleur zijn die de meeste vogels uitstekend kunnen zien. Blauwe sleepruimpjes worden vaak, pas zoet na de eerste nachtvorst. En dat is de tijd dat eten schaars wordt en vogels op zoek gaan naar andere eetbare zaken.</div><div><br /></div><div>Iets zonder reden doen is eerder uitzondering dan regel in de natuur. Zeker bij planten wordt vrijwel alles gestuurd door de omgeving. Van bladval tot vruchten, van bastvormen tot groei hoogte.<br /><div class="separator" style="clear: both; font-weight: bold; text-align: center;"><br /></div></div></div>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-33280223670281459562020-10-24T20:20:00.005+02:002020-10-24T20:22:48.188+02:00Nederland - land van exoten<p><b><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0xeebc0bn36rJ4NwdY1rUypTUukdOqMZS3xVWUVmcTGRryKIo23S1WxPJIm9yKF3CfnPDwoK8Ctxhr0EDXrdkJiLx-HVd92jT0GhlgRdnwobDsmBO74PGakfhYZ45jlpgmLaIvSFoIR5y/s2048/IMG_1553.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0xeebc0bn36rJ4NwdY1rUypTUukdOqMZS3xVWUVmcTGRryKIo23S1WxPJIm9yKF3CfnPDwoK8Ctxhr0EDXrdkJiLx-HVd92jT0GhlgRdnwobDsmBO74PGakfhYZ45jlpgmLaIvSFoIR5y/s320/IMG_1553.JPG" width="320" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Amerikaanse eik <br /><br /></td></tr></tbody></table><br />De week van de bioloog - 6</b></p><p>Alweer de tweede herfstvakantie week en dus maar één dag college verplichtingen. En met het heerlijke herfstweer een uitstekende gelegenheid om eens heerlijk te gaan genieten van de herfst met een wandeling in het Tilburgse Stadsbos013. Hoewel...Tilburgs??? Het bos staat letterlijk bomvol exoten. Van Amerikaanse eik en douglasspar tot allerlei klein gewemel.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZFXbvD1tBe1fASfru79nLoRcA-ElqT895iN9Fd_Aa4aCDoM0hou3rgyyBARDh0k56P2cNRaVz_x7pRp0DEDhija-4Z4mj_BKpGegQkZ2Mq8QK9jL81RLxTuVgwfqMM9ETF0cq-8r7pR2P/s1173/IMG_1538.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1173" data-original-width="1154" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZFXbvD1tBe1fASfru79nLoRcA-ElqT895iN9Fd_Aa4aCDoM0hou3rgyyBARDh0k56P2cNRaVz_x7pRp0DEDhija-4Z4mj_BKpGegQkZ2Mq8QK9jL81RLxTuVgwfqMM9ETF0cq-8r7pR2P/w630-h640/IMG_1538.JPG" width="630" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Siberische grondeekhoorn<br /></td></tr></tbody></table><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div>Ondanks tientallen luidruchtig aanwezige schoolkinderen was de hogere temperatuur een uitgelezen gelegenheid voor de Siberische grondeekhoorns om eens onbehoorlijk te schransen. Misschien waren ze aan de wandel om hun wintervoorraden aan te vullen maar met een overvloed aan beukennootjes is de verleiding wel erg groot om toch maar even een hapje tussendoor te nemen.<div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2LKS4Qi7Itm_4b0XezDYvpIqmfh0RrHTv6d6_nOAqAagoIorGZFFVMECwjvKOw2vOyZ8cKdH6sQIDwLvwlXxTi8M4SO0nNsLHs-o-aZFLe8jP9TG5WA0ViWBItUjMhP1kxkUDhbfwSIa7/s1846/IMG_1540.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1674" data-original-width="1846" height="580" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2LKS4Qi7Itm_4b0XezDYvpIqmfh0RrHTv6d6_nOAqAagoIorGZFFVMECwjvKOw2vOyZ8cKdH6sQIDwLvwlXxTi8M4SO0nNsLHs-o-aZFLe8jP9TG5WA0ViWBItUjMhP1kxkUDhbfwSIa7/w640-h580/IMG_1540.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Siberische grondeekhoorn<br /></td></tr></tbody></table><br /><div><p>Deze schattige beestjes zijn echte Brabanders. Geboren en getogen en met een familielijn die decennia terug gaat. Hun verre verwanten werden goed verzocht in het tweede Burgers Dierenpark van Nederland. Nadat de laatste bezoekers in 1973 afscheid genomen hadden wisten zij bij de verhuizing naar Arnhem en andere locaties te ontsnappen. Vanaf de oude Warande hebben ze inmiddels de spoorlijn overgestoken en voelen zich helemaal thuis in het Wandelbos. Omdat ze hun voedsel vooral op de grond zoeken concurreren ze nauwelijks met de Hollandse rode eekhoorn.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghYeTUOnws14VEtzSaFgpfE3HCxmySDCpd5xz9GKL_XOUMs0cDI1yUXNLWkycnGgtYxMqK4HPhjNVMnBWscsSdzeljSwmSDO6L7thm9UPIUGeXFJaVM-drP0hzxaCrOkIZ8ehvjvPKsCHk/s2048/IMG_1549.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghYeTUOnws14VEtzSaFgpfE3HCxmySDCpd5xz9GKL_XOUMs0cDI1yUXNLWkycnGgtYxMqK4HPhjNVMnBWscsSdzeljSwmSDO6L7thm9UPIUGeXFJaVM-drP0hzxaCrOkIZ8ehvjvPKsCHk/w640-h426/IMG_1549.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Indische aardbei<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>In tuinen kan de Indische aardbei zich invasief gedragen maar in Stadsbos013 is het een bescheiden groeier. Nauwelijks lange uitlopers vormend en mogelijk in toom gehouden door het zure bladstrooisel van de Amerikaanse eiken.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2Voyo345Iqp_AKijCWi1qwOLGkKmegjMU4CsP7Svtjpkowl7o6zfOzzuVUe3A5UhSLAevqqdsxxlb58kHPTi28pDZlsXeSKWUr9mt0OJuEVLNEHqHC8VL8alGdlFWK56M4atiNwJ0PYN-/s2048/IMG_1550.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2Voyo345Iqp_AKijCWi1qwOLGkKmegjMU4CsP7Svtjpkowl7o6zfOzzuVUe3A5UhSLAevqqdsxxlb58kHPTi28pDZlsXeSKWUr9mt0OJuEVLNEHqHC8VL8alGdlFWK56M4atiNwJ0PYN-/w640-h426/IMG_1550.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Japanse esdoorn<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>In een stadsbos mag je exotische bomen verwachten maar hoe deze Japanner hier ooit terecht gekomen is? Misschien geplant door een liefhebber die een boompje overhad en de groenbak toch niet echt een bestemming vond voor deze prachtige struik? Terwijl veel andere exotische esdoorns makkelijk zaad vormen en zich daarmee verspreiden blijft deze Aziaat heel bescheiden aanwezig. Alleen in oktober even opvallen en daarna weer terug in de coulissen.</p><p>Exoten zijn overal, Nederland staat er vol mee. Wil je er meer van weten? Op 14 januari, van 20.00 - 21.00 mag ik een introductie college over exoten verzorgen voor de <a href="https://www.vrijeacademie.nl/ons-aanbod/online---lezing-exoten-in-nederland/" target="_blank">Vrije Academie</a>.</p><p><br /></p><p><b><br /></b></p></div>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-44635755308617282482020-10-16T15:12:00.002+02:002020-10-16T15:12:22.456+02:00Fruitige verspreiding<b>De week van de bioloog 5</b><div><b><br /></b></div><div>Alweer een week voorbij, Nederland in een halve lock-down en de angst voor een klein, bijna of helemaal biet levend wezen genaamd Sars-Covid-2 grijpt weer om zich heen. Of we daarmee beseffen dat we toch echt een integraal onderdeel zijn van de natuur blijft de vraag. Voor mij als bioloog was het echter meer een week van vooruit kijken naar volgende colleges, veldcursussen flora en fauna 2021 en vooral genieten van de herfst. Steeds meer paddenstoelen verschijnen, het aantal zingende Scandinavische roodborstjes lijkt elke dag meer te worden en de tuin staat weer vol vruchten.</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh00gJnJk1XS4Xn8WWXCc_5mMpNu7TRWSsFwweeMBUc96uhj2uxaQ8Ch5FHbNTpP_ygdhGgjK1SSVhaLQ7BqwAarrYJh2iclYcfCPVxIMtKV3945wZfN6HjHZqg0_Nr8nf4sYS0u5WZlFqn/s2048/IMG_1518.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1907" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh00gJnJk1XS4Xn8WWXCc_5mMpNu7TRWSsFwweeMBUc96uhj2uxaQ8Ch5FHbNTpP_ygdhGgjK1SSVhaLQ7BqwAarrYJh2iclYcfCPVxIMtKV3945wZfN6HjHZqg0_Nr8nf4sYS0u5WZlFqn/w596-h640/IMG_1518.JPG" width="596" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Hokjespeul<br /></td></tr></tbody></table><br /><div>In Nederland zeer zeldzaam maar op kalkrijke heuvels en bergen op veel plaatsen te vinden: de hokjespeul. Familie van de lupine maar nooit fier rechtop. Kruipend en daarmee zoveel mogelijk vierkante decimeters afdekkend met groen. In zomerkostuum getooid met witte bloemtrossen, in de herfst gedecoreerd met groene peulen die uiteindelijk zwart worden. Wanneer dat gebeurt krimpen ze wat en laten zo de zaden met enige kracht wegschieten.</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-b5DuE0LJY-SfPeNmzCqL4hH4g9dbYVtBhWeKmOzmopZtdOyBCJgQRyBRsGWH9Gr7N0jI-cge7vmgOYAXY8arAB5d8b2EUgnl4Vfo-8ebiUzJvtRSLpCFSkSQ08FuVrT74rMF8mDTXo_X/s2048/IMG_1510.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-b5DuE0LJY-SfPeNmzCqL4hH4g9dbYVtBhWeKmOzmopZtdOyBCJgQRyBRsGWH9Gr7N0jI-cge7vmgOYAXY8arAB5d8b2EUgnl4Vfo-8ebiUzJvtRSLpCFSkSQ08FuVrT74rMF8mDTXo_X/w640-h426/IMG_1510.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pindakaasstruik, Clerodendron fargesii</td></tr></tbody></table><div><br />Helblauw met rose, dat zou toch zeer aantrekkelijk moeten zijn voor vogels. Toch wordt deze Chinese struik niet bezocht door wolken spreeuwen of zwervende merels. Roze en geel zijn kleuren die wel door vogels gezien worden. Blauwe zaden ken ik uit de regenwouden van Queensland, Australië. Daar worden ze gegeten door enorme helmcasuarissen. Waarschijnlijk werkt deze struik op dezelfde manier. Zodra de zaden echt rijp zijn vallen ze op de grond en kunnen daar gevonden worden door op de bosbodem rondscharrelende vogels. Hollandse gevederde wezens weten niet goed raad met deze blauwe kralen en laten ze links liggen.</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhT9QMxhMxXab6U4FgsCMn9xhwwx0TZPUAIhsbvKqzfU1oT21pAZrxZ7tL1r3N_4ExbujYozWpdQsU7AUAJkF_Un2v-GLT_3LZEnCc48oxFysK7QLTmd7P8NYyxyVcN0ObkSp1H3bYIUM-l/s2048/IMG_1519.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhT9QMxhMxXab6U4FgsCMn9xhwwx0TZPUAIhsbvKqzfU1oT21pAZrxZ7tL1r3N_4ExbujYozWpdQsU7AUAJkF_Un2v-GLT_3LZEnCc48oxFysK7QLTmd7P8NYyxyVcN0ObkSp1H3bYIUM-l/w640-h426/IMG_1519.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Vuurdoorn<br /></td></tr></tbody></table><br /><div>Ook de Zuid-Europese vuurdoorn heeft zijn advertentie beleid helemaal op vogels gericht. Toch zal het nog wel enkele maanden duren voordat merels en een enkele spreeuw zich aan deze prachtige bessen waagt. De reden daarvoor is niet helemaal duidelijk. Misschien ligt het antwoord bij de sleedoorn. Zijn blauwe pruimpjes worden pas eetbaar na de eerste nachtvorst. Voor fijnproevers gaat daarmee het suikergehalte omhoog en daarmee ook de calorische waarde van deze vruchten.</div><div><br /></div><div>In elke tuin of natuurgebied zijn in deze eerste herfstvakantieweek tientallen zaden en vruchten te vinden. Leuk om bij elk eens te kijken hoe zij zich verspreiden.</div>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-75277837740442452622020-10-09T14:08:00.001+02:002020-10-09T14:08:07.628+02:00Herinneringen<p><b>De week van de bioloog 4</b></p><p>Herfst, bladeren verkleuren, regen, zon en wind. Tijdens het les geven merk je er weinig van maar op al die honderden kilometers door ons kleine landje zie je het wel degelijk. In de tuin zijn de zwavelkopjes alweer op hun retour en wordt het tijd om binnenkort weer eens te gaan zoeken naar de vreemde sporendragers van slijmzwammen. Ondertussen hebben cursisten onze soort Sapiens zien migreren over de ganse aarde terwijl de Groningers zich bezig hielden met verstikte natuur. En dat bracht een lange trein volgeladen met herinneringen op gang.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdFKbTbpXpAAHp-s8Jfh9PFqApdm-zfgUmHYWLbujwpr0KsWDY5vDaghBe3a8HIJFd8NC8ago2LZdHt-Bc-uqDdIn1d2xdpVqcvPNYpOyehorZFVDrBu_48kNI-URZ8ujnyA8W2k0eBSBg/s2048/Rozenkransje_Haren%252C+RW48_080515-3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="2048" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdFKbTbpXpAAHp-s8Jfh9PFqApdm-zfgUmHYWLbujwpr0KsWDY5vDaghBe3a8HIJFd8NC8ago2LZdHt-Bc-uqDdIn1d2xdpVqcvPNYpOyehorZFVDrBu_48kNI-URZ8ujnyA8W2k0eBSBg/w640-h480/Rozenkransje_Haren%252C+RW48_080515-3.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rozenkransje<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>Wie weet het nog? Rozenkransjes langs het fietspad door de Gasterse Duinen in Drenthe; rozenkransjes op het prachtige eiland Schiermonnikoog. Herinneringen zijn het geworden aan een tijd dat Nederland niet vergrast, verzuurt en vermest was.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHShlqO9ObeBiDC8m-X5D8OYEO9qY2gbciq3wyX4cLTN-8twYfHAJPzezJw0RvoFIcBISp4Pnx-FSMumSgSafFHsIE5Upjt6ttPfYRfx0TBWQJ5W2_j3o3NSGXMHAOhjUv7VoiGR18pnFB/s2048/Arnica+montana_Arolla_110725-056.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHShlqO9ObeBiDC8m-X5D8OYEO9qY2gbciq3wyX4cLTN-8twYfHAJPzezJw0RvoFIcBISp4Pnx-FSMumSgSafFHsIE5Upjt6ttPfYRfx0TBWQJ5W2_j3o3NSGXMHAOhjUv7VoiGR18pnFB/w640-h426/Arnica+montana_Arolla_110725-056.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Arnica<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>Wie weet het nog? Arnica of wolverlei op de Hooghalense heide bij het Paradijsbos? Een herinnering aan onze ongekend rijke Nederlandse natuur. Altijd al kwetsbaar omdat ons land de rand van zijn verspreidingsgebied vormde en nu nog op enkele plaatsen bloeiend.</p><br /><p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidB2A7CWsJYVxtCuaLGkmLC7_Ql7blUlG2PbV5Xi8B4RaSkoKCDKcttH-RccM4_bInskw3qFUhgKn-5fv_19Er6buCuEK0joY5GhbpuniRyimlaVgWb-0NdEGFRo7Az9G2UJTXBxyttLng/s2048/Heivlinder_Nuilerveld_150725-6197.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidB2A7CWsJYVxtCuaLGkmLC7_Ql7blUlG2PbV5Xi8B4RaSkoKCDKcttH-RccM4_bInskw3qFUhgKn-5fv_19Er6buCuEK0joY5GhbpuniRyimlaVgWb-0NdEGFRo7Az9G2UJTXBxyttLng/w640-h426/Heivlinder_Nuilerveld_150725-6197.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Heivlinder<br /></td></tr></tbody></table><br /></p><p>Velen zullen deze nog herkennen maar hoe lang nog? Heivlinders zijn op tientallen heidevelden verdwenen omdat er nauwelijks meer plaatsen zijn waar rups of vlinder zich kunnen opwarmen. Maar ook omdat de nog voorkomende grassen een totaal verkeerde balans aan stikstofverbindingen hebben opgebouwd.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirRmJqPrpVLYrWv-gHDy6lHmRgL6kEVnanw1JmsXhC_0bKRR8eN85n2W2xuRIukI0-uWtjh1Ufa3qM26vsx9p93YZGjdZT1HJ5EOBnVUQzK-iV8bpl-sV_TcpTZvuGwh4aa4uD-ojFwZif/s2048/Kleine+vos_Ballooerveld_130817-7517.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirRmJqPrpVLYrWv-gHDy6lHmRgL6kEVnanw1JmsXhC_0bKRR8eN85n2W2xuRIukI0-uWtjh1Ufa3qM26vsx9p93YZGjdZT1HJ5EOBnVUQzK-iV8bpl-sV_TcpTZvuGwh4aa4uD-ojFwZif/w640-h426/Kleine+vos_Ballooerveld_130817-7517.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kleine vos<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>Herinneringen vervagen, was de kleine vos de eerste vlinder die ik bij naam leerde kennen? Of toch koolwitjes, dagpauwogen en atalanta's? Voor de nieuwe generatie vlindergenieters is het een wenssoort geworden. Hoewel zijn rupsen smullen van brandnetelblaadjes lijkt het wel of de kleine vos genoeg heeft van ons land. De Vlinderstichting maakte onlangs bekend dat ook in 2020 er weer minder van deze prachtige soort gezien zijn.</p><p><br /></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWiyx-gp19FkF55Fyi8UYor6VdTZvxg0MHELgSixE2mr9RH8u1t-PPqctlBi_HXwJm_KyZkOFqehQXnbBFrOd64kDSDfGVp0vCYuDdX4sfVlMN4yZOjDyeG9fgwm2AHPJRvqOcsMCgQ-Yh/s2048/Cantharel_Leggelderveld_110911-055.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="2048" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWiyx-gp19FkF55Fyi8UYor6VdTZvxg0MHELgSixE2mr9RH8u1t-PPqctlBi_HXwJm_KyZkOFqehQXnbBFrOd64kDSDfGVp0vCYuDdX4sfVlMN4yZOjDyeG9fgwm2AHPJRvqOcsMCgQ-Yh/w640-h480/Cantharel_Leggelderveld_110911-055.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Cantharel<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>Cantharellen plukken, dat was eens een favoriete herfstactiviteit met mijn onvergetelijke moeder. Ergens in de jaren zestig moet het geweest zijn, een slootkant in het Asserbos leverde voldoende op voo heerlijke boterhammen met gebakken uitjes en deze gele zwammen. Net als andere paddenstoelen die in een innig huwelijk met bomen leven kregen ze steeds meer last van verzuring en verdwenen uit ons land.</p><p>Maar gelukkig is niet alles in onze natuur veranderd in een tranendal. Rondlopend langs Drentsche Aa en Dommel zijn er dankzij allerlei natuurbeheersmaatregelen nog steeds bijzondere juweeltjes te vinden.</p><p><b><br /></b></p><br />Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-91517541515945002612020-10-03T15:01:00.001+02:002020-10-03T15:01:22.172+02:00Gezwam<p><b>De week van de bioloog 3 </b></p><p>De herfst is in het land maar de zomer geeft zich nog niet gewonnen. Koolwitjes, dagpauwogen en zelfs een kolibrievlinder laten zich geregeld zien op de laatste bloemen van de vlinderstruik. Maar voor deze bioloog was he toch de week van het gezwam. Voorbereidend op een college over de gevolgen van stikstofdepositie op paddenstoelen die in innige relatie met bomen leven en als topper een online introductie college rond alles wat maar met opvallende zwammen te maken heeft.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfAZzVuBqrPsQJR4tnPYvO081kfidfxU4o0YoTksKzyunP2cVvr5FurienWBuB18MjMJcwKC-tf0A3EQShD0nLcsnvJoa7nltwfO5Vnp5ZLq136tbIH4LkdR_1wJ0mSQdXf72oYhnLiSX5/s2048/Eikelbekertje_Pesse%252C+Kremboong_150926-9715.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfAZzVuBqrPsQJR4tnPYvO081kfidfxU4o0YoTksKzyunP2cVvr5FurienWBuB18MjMJcwKC-tf0A3EQShD0nLcsnvJoa7nltwfO5Vnp5ZLq136tbIH4LkdR_1wJ0mSQdXf72oYhnLiSX5/w640-h426/Eikelbekertje_Pesse%252C+Kremboong_150926-9715.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Eikelbekertje<br /></td></tr></tbody></table><p>Zonder schimmels geen leven is een bekende stelling maar dat geldt ook voor planten en andere fotosynthetiserende organismen. Toch zit er wel wat in, alleen zij zijn in staat hout af te breken en weer terug te brengen in de voedselkringloop. Sommige soorten pakken alleen cellulose aan en veranderen zo een boomstam in kleine bruine brokjes. Anderen kunnen ook lignine verteren en maken er een witte, zachte massa van waar weer andere schimmels op groot kunnen worden. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuZuV6qcmtPm5hXlUZGP_aLbSXjYIuEJ5GH2FgDVCvitNo8d82_Mu8ts3TWgzxpUXpaxp1hNJ-8xxpe4nMAGpFp_xuhpXwPKQ0mWiHwKlh-nnSMdYdVeewuOmVCQ8K3Ow1B49rJTPbrB9c/s2048/Rode+russula%252C+loofbos_Roden%252C+Mensinge_081009.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="2048" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuZuV6qcmtPm5hXlUZGP_aLbSXjYIuEJ5GH2FgDVCvitNo8d82_Mu8ts3TWgzxpUXpaxp1hNJ-8xxpe4nMAGpFp_xuhpXwPKQ0mWiHwKlh-nnSMdYdVeewuOmVCQ8K3Ow1B49rJTPbrB9c/w640-h480/Rode+russula%252C+loofbos_Roden%252C+Mensinge_081009.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Appelrussula<br /></td></tr></tbody></table><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><p>Misschien net zo belangrijk zijn de mycorrhiza vormers. Symbionten van bomen en planten die met hun schimmeldraden opname van mineralen verbeteren maar ook aminozuren doorgeven aan hun gastheer. Vliegenzwammen, kastanjeboleten, cantharellen, melkzwammen en russula's. Honderden soorten hebben elk weer hun eigen specifieke boom waar ze mee samenleven.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVROGhXAt12HpZNjEwUxOmDu7KdEsr7_dXf0yrNx34Wcqr6NlvNgGaMWOfhfu35HhzuCRFdl3zNqegD7BD2wkMmpq6CCQXPI19rrULTncEF-zcfJ9ufo3o0W9RjS03eINDA1jVYGEBrBbm/s2048/Biefstukzwam_Haren%252C+Scharlakenbos_130915-9392.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVROGhXAt12HpZNjEwUxOmDu7KdEsr7_dXf0yrNx34Wcqr6NlvNgGaMWOfhfu35HhzuCRFdl3zNqegD7BD2wkMmpq6CCQXPI19rrULTncEF-zcfJ9ufo3o0W9RjS03eINDA1jVYGEBrBbm/w640-h426/Biefstukzwam_Haren%252C+Scharlakenbos_130915-9392.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Biefstukzwam<br /></td></tr></tbody></table><p>Parasieten vinden wij maar lastige wezens. Soms hebben we er persoonlijk last van, vaak ervaren we hinder doordat ze bijvoorbeeld levende bomen verstikken. Honingzwammen, dennenmoorders en beukenzwammen hebben miljoenen doden op hun geweten als ze die zouden hebben. Soms gaat het wat subtieler, biefstukzwammen bijvoorbeeld. Zij ontkiemen in een wond op de bast en beginnen meteen met verteren van het levende hout. Soms kan een boom daardoor zo verzwakken dat hij bij de eerste storm het loodje legt.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRrVw3HLxKc18hTd_GPEdfUqcCvodL2eV1wz1l-olibhu8MpY2fIeKC14zBrDghafWBGl7qAGNzqR7WDs3bd4_OrxiGDiGlwxjKtAN-F_bkPKWK0Ee3irdxBrDTZ3DE8ENHgACe8Y8UVC7/s2048/Inktviszwam_Assen_101014-6896.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRrVw3HLxKc18hTd_GPEdfUqcCvodL2eV1wz1l-olibhu8MpY2fIeKC14zBrDghafWBGl7qAGNzqR7WDs3bd4_OrxiGDiGlwxjKtAN-F_bkPKWK0Ee3irdxBrDTZ3DE8ENHgACe8Y8UVC7/w640-h426/Inktviszwam_Assen_101014-6896.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Inktviszwam<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>Paddenstoelen blijven intrigerend. Ze verschijnen en verdwijnen zonder ook maar iets van hun volle omvang te laten zien. Het zijn alleen vruchtlichamen van onzichtbaar gezwam. Leuk om in de komende oktobermaand eens uitgebreid naar te kijken.</p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-58745929535710600442020-09-25T14:54:00.003+02:002020-09-25T14:54:32.588+02:00Stiktof en eenzaam bestaan<p><b><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3iwgxMZ85JEy38FEqSatJE404kVnlo7nxretD3VbUw2M7W4EaQONNPw8EzxmL2-Wyix82Rjs4sGBIqMp0DOexP3cmJz-NkEMWlSM97e7NA6N0nGXhCZIx7wiaH98Eq3AYT2MdnUFVhla0/s2048/Heivlinder_Nuilerveld_150725-6197.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3iwgxMZ85JEy38FEqSatJE404kVnlo7nxretD3VbUw2M7W4EaQONNPw8EzxmL2-Wyix82Rjs4sGBIqMp0DOexP3cmJz-NkEMWlSM97e7NA6N0nGXhCZIx7wiaH98Eq3AYT2MdnUFVhla0/s320/Heivlinder_Nuilerveld_150725-6197.JPG" width="320" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Heivlinder, bedreigd door stikstof depositie<br /></td></tr></tbody></table>De week van de bioloog 2 </b></p><p>Als inmiddels gebruikelijk start eind september weer het cursusseizoen voor volwassenen onderwijs. En dat betekent nieuwe colleges componeren, de eerste honderden kilometers door het land reizen en geweldig leuke contacten met cursisten. Dit jaar is het de beurt aan het stikstofdossier om uitgewerkt te worden (Seniorenacademie Noord-Nederland) maar ook een nieuwe serie rond het verhaal van de mens.(Vrije Academie).</p><p><br /></p><p>Dertig jaar geleden zagen we als biologen en natuurliefhebbers al dat Nederland zich hulde in een dikke stikstofdeken. Groot Dooiermos (Xanthoria parietina, een korstmos) werd steeds algemener. Rankende helmbloem dook op in eiken-berkenbossen waar het vroeger zelden gezien werd. Na enkele korte cursusmomenten werd het nu tijd om het stikstofprobleem uit te werken tot een vijfdelige cursus. Met twintig zeer gemotiveerde cursisten eerst kennismaken met de natuurlijke stikstof kringloop. Daarna de door de mens uitgestrooide stikstofovervloed in kaart brengen en eindigen met herstelpogingen. Zolang we door blijven gaan met onze huidige uitstoot zal er van werkelijk herstel geen sprake kunnen zijn. Maar zolang we ons realiseren wat wij uitrichten is er hoop dat de heivlinders ooit weer eens massaal boven onze Hollandse heidevelden kunnen fladderen.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXHwK92upKEMEzwDddTwoJhsbfgfBmoJC315RIViXYrX9RBQ_EruXBhC6ziXzv5S2ycrcOS84x1aXnLCbWObr2McTffDBI7EgotFHF5rSYDGlsEF4EVetOlfkjf_5GzeQRqzvBjXAqcXQR/s2048/Gorilla_Kerkrade%252C+Gaia+Zoo_160801-129.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1990" data-original-width="2048" height="622" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXHwK92upKEMEzwDddTwoJhsbfgfBmoJC315RIViXYrX9RBQ_EruXBhC6ziXzv5S2ycrcOS84x1aXnLCbWObr2McTffDBI7EgotFHF5rSYDGlsEF4EVetOlfkjf_5GzeQRqzvBjXAqcXQR/w640-h622/Gorilla_Kerkrade%252C+Gaia+Zoo_160801-129.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Gorilla<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>In vier grote steden stond uw schrijvende bioloog deze week met zijn inleiding op de zesdelige serie "Het verhaal van de mens". Groene draad is het bekende boek van Yuval Harari "Sapiens" maar voor de eerste twee colleges wordt het verhaal verder uitgewerkt. Vanaf de Big Bang met de snelheid van het licht naar het eerste leven en tenslotte uitkomend bij de eerste primaten. Nog maar acht miljoen jaar geleden splitsten gorilla's en chimpansee's zich als twee groepen met elk huin eigen ecologische wensen. Drie miljoen jaar later ging een groep aan de chimp verwante apen aan de rand van de savanne's leven en ontwikkelden zich tot rechtop lopende mensapen. En nog geen 200.000 jaar geleden bleven wij als laatste van die groep over. Alle anderen kwamen, zagen en verloren. Wij zijn letterlijk als enige overgebleven.</p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-30819344723861832772020-09-19T13:30:00.004+02:002020-09-19T13:31:37.201+02:00De week van de bioloog 1<p><b></b></p><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi65ThI8NMYe1RJRhV74q9zkOcJGILe_3vXjrv79XBmCDHeGEuXDeNSmSf_XHQ1piaLrk8iDbAaObQeik8os5Mx5TvoTU4tGfz40vdiICLWI31DzfjoCVktLNqhF260fCNPPMpGR2JAa6ac/s2048/Holset-Vijlen_200911+%25282%2529.jpg" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="2048" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi65ThI8NMYe1RJRhV74q9zkOcJGILe_3vXjrv79XBmCDHeGEuXDeNSmSf_XHQ1piaLrk8iDbAaObQeik8os5Mx5TvoTU4tGfz40vdiICLWI31DzfjoCVktLNqhF260fCNPPMpGR2JAa6ac/w400-h225/Holset-Vijlen_200911+%25282%2529.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Limburgs landschap <br />Holset - Vijlen<br /><br /></td></tr></tbody></table><b>Een nieuwe serie </b><p></p><p>Na een jaar lang elke dag een blog geschreven hebben werd het tijd voor een nieuwe serie. Geen 365 blogs achter elkaar maar elke week een beeldverhaal uit het leven van een eens Noord-Nederlandse en nu alweer lange tijd Tilburgse bioloog. Bijzondere waarnemingen of gewoon alledaagse vondsten gebruikend als uitnodiging om eens stil te staan bij alles wat leeft en bloeit. En om meteen goed te beginnen neem ik mijn lezers mee naar Zuid-Limburg en de aangrenzende grensstreek. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuurmVnSyUN5ti4Am5s63akD2J-dtd07NxnHPgAM6sJGDnyQgDXpmV66WqdumV82EWP_7zL0iqg92TdUqvNvihgWm9GUQx2HU5Vqz8jFSPYpZ_18__qLXQCE_ZUUWIOB-LGQreXQAJY3ih/s2048/IMG_1371.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuurmVnSyUN5ti4Am5s63akD2J-dtd07NxnHPgAM6sJGDnyQgDXpmV66WqdumV82EWP_7zL0iqg92TdUqvNvihgWm9GUQx2HU5Vqz8jFSPYpZ_18__qLXQCE_ZUUWIOB-LGQreXQAJY3ih/w640-h426/IMG_1371.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zinkviooltje<br /></td></tr></tbody></table><br /><p>Bijna half september en de zinkviooltjes op de vroegere locatie van de zink- en loodmijn in Plombieres stonden nog volop in bloei. Bijzonder hoe deze pareltjes op deze zwaar vervuilde grond kunnen bloeien. Kleine parelmoervlinders gebruiken het plantje als waardplant voor hun rupsen en ook zij waren nog druk doende met hun nageslacht.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwIFYDAw9wu4CmQBnpwcK8tXu21vwKqaelQ7E_Daw7wQPBAswXlLZSAB7OnZz8AT8Enui2A9Ji40qKy67QArVr4MRvofSJlVXWAAd17BpbVyUFXMF1ACiB2YQ6swdAKKJS8mRLpPyaWY9l/s2048/Stinkende+kortschild_Mheer_200908+%25282%2529.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="426" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwIFYDAw9wu4CmQBnpwcK8tXu21vwKqaelQ7E_Daw7wQPBAswXlLZSAB7OnZz8AT8Enui2A9Ji40qKy67QArVr4MRvofSJlVXWAAd17BpbVyUFXMF1ACiB2YQ6swdAKKJS8mRLpPyaWY9l/w640-h426/Stinkende+kortschild_Mheer_200908+%25282%2529.JPG" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Stinkende kortschildkever<br /></td></tr></tbody></table><div><br /></div>Jij bent groot maar ik kan onbehoorlijk stinken lijkt deze kortschildkever wel te willen zeggen. Beide liepen we het Krijtlandpad, hij enkele meter, ik samen met mijn natuurgenietster ruim honderd kilometer.<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8H5rcQFmYSZWQEC0bgNgElaysLkZIYcHlrSCBXVuaUKbFfCrhO7iWrqbqGmgRuHERJ3yjLkxbq_ydMk28yWjwcpFK6K18ZoRWxcHiEciKmA7uvxs6GgHyAu9NqAmDteiaDE2urVd-MbP5/s2048/Das%252C+hol_Eijsden+Mheer_200908+%25281%2529.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="2048" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8H5rcQFmYSZWQEC0bgNgElaysLkZIYcHlrSCBXVuaUKbFfCrhO7iWrqbqGmgRuHERJ3yjLkxbq_ydMk28yWjwcpFK6K18ZoRWxcHiEciKmA7uvxs6GgHyAu9NqAmDteiaDE2urVd-MbP5/w640-h360/Das%252C+hol_Eijsden+Mheer_200908+%25281%2529.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Dassenhol<br /></td></tr></tbody></table><br /><div>En als laatste beeld van deze week een dassenburcht. Wat een giga gravers zijn dit toch. Tussen Eijsden en Slenaken leek wel geen holle weg veilig voor hun werkzaamheden. Tientallen pijpen gaven er toegang tot ondergrondse dassen paleizen. </div><div><br /></div><div>Volgende week vrijdag een nieuwe aflevering van de week van de bioloog.<br /><p><br /></p><p><br /></p></div>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-82631876772206709722020-09-07T21:35:00.000+02:002020-09-07T21:35:57.687+02:00365 dagen natuurblogs<p><b><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb38BIX1lxX0ZbfSLQhteAxAOsXCCsyxYLlbJnqImZMcsVdhUTTHTvoKTZ9m0i0FSNgl3KilFaGxh45Q93vX_L2EdvKXpzxESpbRvIOgKuaiwkWPkMAkArs5swox2yYPrP6TbF4g7QsAiV/s2048/IMG_1259.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb38BIX1lxX0ZbfSLQhteAxAOsXCCsyxYLlbJnqImZMcsVdhUTTHTvoKTZ9m0i0FSNgl3KilFaGxh45Q93vX_L2EdvKXpzxESpbRvIOgKuaiwkWPkMAkArs5swox2yYPrP6TbF4g7QsAiV/w400-h266/IMG_1259.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kleine kaardenbol<br /></td></tr></tbody></table><br />Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 365</b></p><p>365 dagen geleden bedacht ik een weddenschap om te kijken of het zou lukken een jaar lang een natuurblog van ongeveer honderdvijftig woorden te schrijven. Een nieuwkomer in Nederland beet het spits af, de lindespitskop stelde zich voor. Een wants die vanaf het zuiden Nederland verovert. </p><p>365 dagen later mag ik het laatste bericht van deze lange serie posten. Een verhaal met een lach en een traan. Blij dat het gelukt is maar ook terugdenkend aan de moeite die het gekost heeft steeds weer inspiratie te vinden. Als de bron even opdroogde verschenen er weer leuke foto's in de digitale brievenbus. </p><p>365 dagen later was de keus weer lastig. Kies ik voor de dode das die op ons pad richting Eijsden lag? Gesneuveld in een ongelijke krachtmeting met voortrazend blik. Een succes verhaal over de terugkeer van de grootste marterachtige in Nederland en dat ondanks enorme aantallen die elk jaar op het asfalt sneuvelen. Uiteindelijk werd het de kleine kaardebol. Teder bloeiend langs bij voorkeur grote rivieren en totaal anders dan zijn grote broer. Geen kommetje tussen twee bladeren waar regenwater in blijft staan als probaat middel tegen mieren. Geen langgerekte stekelige bloembodem maar een bolrond vruchtbeginsel. En de bloemen niet violet maar wit met paarse helmknoppen. Wandelend langs de Maas van Maastricht naar het zuiden staan ze naast elkaar te pronken.</p><p>365 dagen een natuurpresentatie in woorden is afgerond. Maar dat betekent niet dat het stopt. Met de serie "De week van een bioloog" ga ik verder. Elke week één blog met een pakkende foto. Tenslotte eindig ik met een dankwoord aan al mijn lezers maar vooral aan Annelies die mij steeds weer wist te motiveren.</p><p><b><br /></b></p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-14984024549060928092020-09-06T20:34:00.001+02:002020-09-06T20:34:03.173+02:00Winterjuffer<p><b><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRrPkQo_Ph6eKmxSBZCVD5g2rc3lbufsb7Lf3iA5q5bCTOyBy1wazDriAcB_uVXoU6pFvys05YTS6ylueEFRBJcbRX-7bU0ySZ4R7MkJU-VmXS_eXBs59t7tBMKFFY6I-Z8UDEVoW6C5Gs/s2048/Sympecma+fusca_Uffelter+Binnenveld_151010-0290.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRrPkQo_Ph6eKmxSBZCVD5g2rc3lbufsb7Lf3iA5q5bCTOyBy1wazDriAcB_uVXoU6pFvys05YTS6ylueEFRBJcbRX-7bU0ySZ4R7MkJU-VmXS_eXBs59t7tBMKFFY6I-Z8UDEVoW6C5Gs/w400-h266/Sympecma+fusca_Uffelter+Binnenveld_151010-0290.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Bruine winterjuffer<br /><br /></td></tr></tbody></table>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 364</b></p><p>De herfst is in het land, de zomer is nu toch echt vertrokken. En dat is ook te zien in de natuur. Veel trekvogels zijn al richting Afrika. De eersten waren de koekoeken, daarna volgden gierzwaluwen en in augustus tientallen andere trekkers. De Waddenzee begroette al overwinterende kanoeten en de eerste Scandinavische roodborstjes pronken weer met hun zang. Voor veel insecten is het ook tijd om afscheid te nemen. Hun korte leven is bijna of zelfs al helemaal voorbij en de volgende generatie staat alweer in de startblokken. Late soorten als heidelibellen zijn nog bijzonder actief maar zullen na het afzetten van de eieren toch ook echt afscheid moeten nemen van het aards bestaan. Een enkeling overwintert als volwassen insect en verschillende soorten laten dit graag ziens. Prachtige dagpauwogen en atalanta's dansen om de laatste bloemen van de vlinderstruik. Veel minder opvallend zijn de winterjuffers. Bruin gekleurd jagen zij wat op kleine mugjes. Rustig vanaf een grasspriet spiedend, heel even opvliegend en met hun buit vervolgens snel weer terug. Toch hebben zij ook haast. Nu kunnen ze nog een stevige reserve voorraad opbouwen waar ze straks maanden op moeten teren. Pas na de winter gaan ze op zoek naar een partner en vervolgens eitjes afzetten. Soms zelfs bijna bevroren hangend in een polletje pijpenstro, de witte rijp op hun vleugeltjes en bijna dood lijkend. Maar zodra de warme lentezon weer terugkomt ontwaken ze en hervatten ze hun onderbroken leven.</p><p><b><br /></b></p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-88782647961500460502020-09-05T21:57:00.002+02:002020-09-05T21:57:43.988+02:00Veluws zand<p><b></b></p><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9YZL0Ja_M7CYr4_ji41vL1ldcO1qRqUu_c1gBAphWtNtTcth6UE01Juh_yOlguXZfERNUBDq-UqqgKJApTcOb_oXRKVB9eTAaQ2tFt-jFSgLDDpG3hw4UtRDL_QwdsSCJT2I0Ru5LY5ar/s2048/IMG_20200905_161137.jpg" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9YZL0Ja_M7CYr4_ji41vL1ldcO1qRqUu_c1gBAphWtNtTcth6UE01Juh_yOlguXZfERNUBDq-UqqgKJApTcOb_oXRKVB9eTAaQ2tFt-jFSgLDDpG3hw4UtRDL_QwdsSCJT2I0Ru5LY5ar/w300-h400/IMG_20200905_161137.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rijngrint op Noordzee zand<br /></td></tr></tbody></table><b>Een jaar natuur presentaties in woorden - dag 363</b><p></p><p>Het is druk op Veluwse zand. Duizenden sporen verraden de aanwezigheid van groot wild. Edelhert, ree en vooral wild zwijn moeten hier vanaf de schemering bij tientallen rondstappen. Nog drukker is het met mestkevers. Veel verpletterd onder band of voet maar nog veel meer op en in visitekaartjes van paarden. Gravend en wroetend, ze hebben duidelijk haast om voor het al te koud wordt moeten de kinderkamers gevuld zijn. Maar met al dit gewemel zou je bijna vergeten om eens naar het zand te kijken. Een wonderbaarlijk schouwspel is het eigenlijk. Miljarden zandkorrels van honderden kilometers noordelijk liggen nu hier op de Veluwse hoogten. Meegevoerd met ijzige poolwinden en uiteindelijk hier rust gevonden. Daartussen ligt een bonte collectie van prachtige afgeronde steentjes. Wittig kwartsiet, rood graniet en groenig gabbro, van alles ligt er door elkaar. Veel te zwaar om met de wind hier terecht gekomen te zijn maar ook duidelijk niet afkomstig uit de eigen omgeving. Wat hier ligt komt uit het verre zuiden en zuidoosten. Rijngrint wat hier achtergebleven is in een tijd toen deze rivier nog ver ten noorden van Terschelling zijn monding had. Uiteraard lag het toen op zeeniveau maar toen meer dan een half miljoen jaar later het Scandinavische landijs naar het zuiden opschoof werd het letterlijk opgestuwd. Geplooid, gevouwen alsof het geen gewicht had. Net zoals een tafellaken opgeduwd wordt door een pan die op tafel staat. Nog eens 350.000 jaar later ligt het op een hoogte van ongeveer veertig meter boven de oorspronkelijke rivierbedding. Veluws zand onder je schoenen is als een prentenboek met duizend bladzijden.</p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-27038071211556093292020-09-05T21:29:00.002+02:002020-09-05T21:29:49.213+02:00Dennenvoetzwam<b><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjPF13gCnp0zm9lKSuKxQ4M82WNdNoFIU48OLex0qnkuBuJTr16DoTOqYAidNBBgErgAae0e7VZpOj3UHQOfvHaTb29JkrngefFNVRe2ZAo4FjkF8owpU4Rfd-go1XR5CB7FUINCbbns0P-/s2048/Phaeolus_schweinitzii_in_Gothenburg_Botanical_Garden%252C_Sweden_01.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1516" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjPF13gCnp0zm9lKSuKxQ4M82WNdNoFIU48OLex0qnkuBuJTr16DoTOqYAidNBBgErgAae0e7VZpOj3UHQOfvHaTb29JkrngefFNVRe2ZAo4FjkF8owpU4Rfd-go1XR5CB7FUINCbbns0P-/w296-h400/Phaeolus_schweinitzii_in_Gothenburg_Botanical_Garden%252C_Sweden_01.jpg" width="296" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Dennenvoetzwam<br /></td></tr></tbody></table>Een jaar natuur presentaties in woorden - dag 362</b><div><b><br /></b></div><div>Al vele jaren noemt men mij huis bioloog. Een wat bijzonder beroep. Je kan er niet naar solliciteren. Op een blijde dag wordt je wakker en wordt je er voor gevraagd. Eens was ik het voor een Zwitsers-Nederlands wandel hotel. Met gasten heerlijk wandelen en ondertussen stem geven aan steen, steenbreek en steenheggemus. Maar ook in Nederland kent men deze titel. De Vrije Academie bijvoorbeeld, als huisbioloog werkend als docent. En het blad Noorderland waar een schrijver ook vraagbaak is voor, in mijn geval, de meest leuke vragen. Van drol tot veer, van bloem tot zwam. Zo rolde er vandaag een bizar bord in mijn brievenbus. Bruin, een dikke gele rand en ogenschijnlijk achteloos weggesmeten in het bos. Het blijkt een killer in een liefdevolle vermomming te zijn. Een schimmel die maar een klein wondje in een wortel nodig heeft om binnen te dringen en zijn verwoestende werk te doen. Honderden draden beginnen in rap tempo de boom levend te verteren. Stamvoetrot noemen houtvesters het. Als het ontdekt wordt is de den al reddeloos verloren. Stort ineen en geeft licht aan jonge boompjes die al in de startblokken stonden. </div>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-6570745838871929872020-09-03T20:24:00.008+02:002020-09-03T20:24:54.869+02:00IJstijd souvenirs<p><b><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjg_EJXPZ3cVTpqzBMYGNkIwAutUju-WmxdhfBR0tZTlnnkLFI3aULWQKH0JUJmsf2_OmOHqDlu_sQqfSGW7sYfkwbKl15RMGOs_6oweTX4Ch5rS6wuUHoZkSozrNEMLEAtWf1GdDcNmujT/s2048/Kraaihei_Nipfjallet_090806.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1487" data-original-width="2048" height="290" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjg_EJXPZ3cVTpqzBMYGNkIwAutUju-WmxdhfBR0tZTlnnkLFI3aULWQKH0JUJmsf2_OmOHqDlu_sQqfSGW7sYfkwbKl15RMGOs_6oweTX4Ch5rS6wuUHoZkSozrNEMLEAtWf1GdDcNmujT/w400-h290/Kraaihei_Nipfjallet_090806.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kraaiheide<br /><br /></td></tr></tbody></table>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 361</b></p><p>Morgen mag ik een studiedag over ijstijd souvenirs gaan verzorgen voor de Vrije Academie. Geen zwaar beladen onderwerp over tonnen hunebedstenen en kilometers lange stuwwallen. Ook dekzanden en pingo'ruïnes komen maar zijdelings aan bod. De groene draad is wat er nu leeft, bloeit of rond scharrelt in de natuur. Fossiele stuifmeelresten en micro fossielen vertellen wat er toen was en dat kunnen we vergelijken met het heden. Hebben we in Nederland na meer dan 10.000 jaar nog levende souvenirs? Hoort de Noordse woelmuis daar bij? Al zijn soortgenoten leven in noordelijke streken maar onze noordse woel heeft zich ontwikkeld tot een genetisch herkenbare Hollander. In Drentse heidevennen leeft nog een soort geelgerande waterkever met een ijzige voorliefde. Direct na het terugtrekken van het landijs zal deze in Nederland gearriveerd zijn maar op of onder het ijs kan het beestje niet leven. Kraaiheide dan. Voorkomend vanaf Nederland tot ver in Scandinavië. Die was er in ijzige tijden ook al maar zal zeker niet op de altijd bevroren permafrost gegroeid hebben. Dennenbossen kiemden in de ontdooiende toendra zoals ze nu ook nog groeien in Siberië. Maar fatale bosbranden rond 7000 jaar geleden heeft de laatste wilde den definitief verast. Alles wat er nu staat is na 1500 aangeplant door onze voorouders. Dus ijstijd herinneringen hebben we zeker. In ons landschap overal te herkennen. Maar levende nazaten uit die periode zijn met de mammoeten en wolharige neushoorns verdwenen.</p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-49885144073280800402020-09-02T20:07:00.001+02:002020-09-02T20:07:42.006+02:00Amerikanen<p><b><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpuYuaKEh-HQi0hEEk7wzf8tK6rdWxHkNpY0ayNAdOIPsj12NQqPjXlMRO6f4ExeepwYrTvbhgIdcDJzLrfzwuzgF7Hzyh3q2hIlaTux63vrHoi6AhQcgPTfjH_UfisvnBOPDWpoYk5PGU/s1000/quercus-rubra-fr-gmittelhauser.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="750" data-original-width="1000" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpuYuaKEh-HQi0hEEk7wzf8tK6rdWxHkNpY0ayNAdOIPsj12NQqPjXlMRO6f4ExeepwYrTvbhgIdcDJzLrfzwuzgF7Hzyh3q2hIlaTux63vrHoi6AhQcgPTfjH_UfisvnBOPDWpoYk5PGU/w400-h300/quercus-rubra-fr-gmittelhauser.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Amerikaanse eik - foto Native Plant Trust<br /><br /></td></tr></tbody></table>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 360</b></p><p>Nederland moet terug naar zich zelf. Een kreet van wereldvreemde politieke partijen die al vaker terugkwam in deze blogserie. Exoten het land uit. We mochten willen dat we dat zouden kunnen. Elke avond ligt ons bord vol met exoten. Neem alleen de aardappel. Eens meegenomen uit Midden- en Zuid-Amerika. Of popcorn. Ook mais is een Amerikaan. Goed, dan een blikje tomatenpuree. Ook al met Amerikaanse roots. Hongaarse paprika? Onzin, gewoon Amerikaans. En die verfoeide sigaret? Tabak komt echt uit de Nieuwe Wereld. En als ik de deur uitstap, het eerste wat ik zie als "onkruid" op het Tilburgse trottoir: harig knopkruid. Zo wild als het maar kan en toch een exoot uit de prairies. Vandaag waren we in onderhandeling over een boshuis. Grootste uitdaging: de honderden vierkante meters om het huis zijn volledig overgenomen door de Yankees. Meer dan vijftien meter hoog en met een formidabele stamomvang. Maar ook duizenden voetsoldaatjes. Jonge, net gekiemde boompjes die wachten op hun kans om ook woudreus te worden. Binnen gehaald voor hun excellente timmerhout maar nu het Hollandse bos overnemend. De enkele grote wintervlinderrups die wat aan het blad knabbelt remt de uitbreiding echt niet. En die, ook al Amerikaanse, ooglapmot? Veel te klein om ook maar wat te kunnen betekenen. Als we ooit eens gaan verhuizen naar een boshuis dan kiezen we toch voor ons eigen Nederland. Weg met de Amerikanen, welkom Hollandse eiken.</p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-77326058479473800632020-09-01T17:25:00.000+02:002020-09-01T17:25:02.061+02:00Gore stinkerds<p><b><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjszQUK36vhCfO2V5RBBmZO6ncmU7b3tEZwkXEXIKxZvY4Ii3jjhZMxqefGPZbwppAENHRGIUk-67w9Oyw9I6ROrqpVGcpBUuceLidRSqeekvcFYX66mpLhsCh3DWyo3kFtuyJNRjFxJ6e_/s2048/IMG_5454.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1365" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjszQUK36vhCfO2V5RBBmZO6ncmU7b3tEZwkXEXIKxZvY4Ii3jjhZMxqefGPZbwppAENHRGIUk-67w9Oyw9I6ROrqpVGcpBUuceLidRSqeekvcFYX66mpLhsCh3DWyo3kFtuyJNRjFxJ6e_/w267-h400/IMG_5454.JPG" width="267" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Groene schildwants<br /></td></tr></tbody></table><br />Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 359</b></p><p>In de natuur is het eten of gegeten worden. Ook onze verre voorouders stonden geregeld op het menu van Afrikaanse leeuwen of in latere tijd van een verstoorde holenbeer. Wij ontwikkelden wapens en het gebruik van vuur om ons te verdedigen maar als je dat niet kunt of hebt moet je wat anders verzinnen. Pantserplaten, stekels of een dikke bast zijn natuurlijk zeer effectief maar dat vergt wel een enorme investering in materiaal en gewicht,. Veel eenvoudiger en minstens zo goed is chemische oorlogvoering. Planten zijn ermee begonnen. Oneetbaar worden door toepassingen van bittere stoffen op zelfs zware vergiften. Omdat knagers hier steeds beter bestand werden betekent dit een oneindige wedloop. Het kan ook anders. Tijm, hondsdraf en marjolein ruiken en smaken gewoon vies. Met name zoogdieren zijn daar bijzonder gevoelig voor. Lekker stinken blijkt effectief. Grote gore stinkers hebben we in Nederland niet, daarvoor moet je in Amerika op zoek naar een skunk. Maar we hebben wel kleine stinkerds. Wantsen bijvoorbeeld. Als een groene schildwants over bramen gewandeld heeft proef je dat dagen later nog. En neem er eens één in de hand. De geur afwassen lukt nauwelijks. Wat mij betreft krijgt dit prachtige insect de eerste plaats in de grote stank wedstrijd. De tweede plaats is dan voor de kleine berkenwants. Massaal zijn ze nu te vinden in en rond berken. Na wat wind zie je soms zwermen op het raam zitten. Even je neus erbij houden, desnoods even wat met de hand wapperen en genieten maar!</p><p><b><br /></b></p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-61902828279797567522020-08-31T19:44:00.001+02:002020-08-31T19:44:43.221+02:00Witvlakvlinder<p> <table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcbLLgxwYvoxQfCed9vuX3A_c9v8-t4SI4OgDP6aMQKT8kVmT4U3Uf2965RXrRS3IET6SrygDVadHD2pHzles9vieXqv-VpEugqgjydzyOvUKDzj36wD00uGKs_g67Ys8oXy_6VK6xh-0l/s2048/118615697_440268946929914_5850341133165561092_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcbLLgxwYvoxQfCed9vuX3A_c9v8-t4SI4OgDP6aMQKT8kVmT4U3Uf2965RXrRS3IET6SrygDVadHD2pHzles9vieXqv-VpEugqgjydzyOvUKDzj36wD00uGKs_g67Ys8oXy_6VK6xh-0l/w300-h400/118615697_440268946929914_5850341133165561092_n.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rups witvlakvlinder - foto Alex Glazenborg<br /></td></tr></tbody></table><br /><b>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 358</b></p><p>"Oet Grunn" kwam enkele dagen geleden een prachtige rups aan gekropen. Af en toe wat versnellend, hier en daar wat knabbelend aan allerlei boomblaadjes en na de grote rivieren tot rust komend in mijn brievenbus. Zijn of haar herkomst was een braamstruik in de tuin van mijn gewaardeerde ex-collega Alex Glazenborg. Samen vormden wij eens een bizar duo senior beleidsambtenaren. In formaat scheelden we weinig, in omvang iets meer maar waar hij de bedachtzame planoloog was (en is) werd ik vooral gekarakteriseerd als doener die eigenlijk niet echt paste in de cultuur van een gemeentehuis. Ondanks al die verschillen werden het zeven vette jaren die we samen in Slochteren doorbrachten. Maar ik dwaal af. De blog van vandaag begon met de rups van de witvlakvlinder. Eén van de meer dan 2200 soorten nachtvlinders van Nederland en behorend bij de spinneruilen. Vrouwtjes van deze vlinders kunnen niet vliegen met hun vleugelstompjes en blijven op de cocon waar ze uitgekropen zijn zitten totdat ze bevrucht zijn door een snelle man. In versnelling vijf scheurt deze bruin gekleurde en overdag vliegende nachtvlinder door de boomtoppen in de hoop ergens een geurspoor van een schone dame te vinden. Na het blije moment kan ze haar eitjes afzetten en in vrede sterven terwijl hij verder gaat op zijn amoureuze pad. De uitgekomen rupsjes zijn bijzonder actief en gaan zelf op zoek naar geschikt voedsel. Van berk tot braam, als het maar groen en bladerig is, alles is goed. En na elke vervelling worden ze mooier. Kijk ook eens uit naar volgroeide witvlakvlinderrupsen, ze zijn nu te vinden in park of bos. </p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-24982221358997617392020-08-30T15:54:00.003+02:002020-08-30T15:55:34.852+02:00Buxusmot<p> <table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhe_lcdq9wjjzdjPOzofRtyeyk4cO1Ym_L7bZU_Wq7WrR8lXa7U56GVSrVNSLq60gGSZeOjArBP9KVRmRMMVzAdkNbYEMUsfQTlmxfOqaqAdt88jByZ_Ai75xilFZ0UkA9bK1fQBTW1Kv8F/s598/118523933_2454953114805489_8610175167106702133_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="598" data-original-width="598" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhe_lcdq9wjjzdjPOzofRtyeyk4cO1Ym_L7bZU_Wq7WrR8lXa7U56GVSrVNSLq60gGSZeOjArBP9KVRmRMMVzAdkNbYEMUsfQTlmxfOqaqAdt88jByZ_Ai75xilFZ0UkA9bK1fQBTW1Kv8F/w400-h400/118523933_2454953114805489_8610175167106702133_n.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Buxusmot - foto Marlies Jansen<br /></td></tr></tbody></table><br /><b>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 357</b></p><p>Ook vandaag een "gast onderwerp" in mijn blog. Marlies Jansen liet de buxusmot vanaf haar buitenlamp naar Tilburg fladderen. Hoewel het goede vliegers zijn is meer dan een paar honderd meter toch echt wel veel voor deze vlinder. In 2005 dook deze Oost-Aziaat voor het eerst op in Duitsland. Waarschijnlijk meegekomen met plantgoed was het een kleine stap om de grens over te steken. Nederlandse boom- en struikkwekers werken intensief samen met Europese collega's en een "kruisbesmetting" is dan ook zo gebeurt. Vanaf 2007 begon de opmars in Zuid-Nederland en inmiddels zijn alle uithoeken bereikt. De zwart gerande vlinder is alleen maar geïnteresseerd in zijn of haar partner maar de rups is een echte veelvraat. Groot voordeel is wel dat alleen buxusblaadjes op zijn menu staan. Is dat op? Dan rest de rups niets anders dan zijn kopje te buigen en zijn lichaam aan te bieden aan wie er maar zin in heeft. Dat zie je nu ook terug in Brabant. Het aantal buxusmotten die dit jaar aanklopten bij mijn vlinderlamp waren slechts een fractie van wat er voorgaande jaren rond fladderde. En als je toch naar buxusmotten kijkt let dan ook eens op de chocolade bruine kleurvorm. Dezelfde soort alleen in een ander jasje. </p><p><br /></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-49201770374423783052020-08-29T20:24:00.000+02:002020-08-29T20:24:15.911+02:00Groene soep<p><b><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg09CO6KRWgn88_43SeYPLTV9rWZ_z6-u9Tfc3Y1aRZ5jxe-AiMeLhX8ypLVS0Lx7HCukFnbVeSZ_v496AVUXQzMCjxSpazkRmdAxZqRViTcC28uya4zmnssEg6m84nUllAT2xWyqRhn5RQ/s2048/118476219_3512069445504188_31821152897326691_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="2048" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg09CO6KRWgn88_43SeYPLTV9rWZ_z6-u9Tfc3Y1aRZ5jxe-AiMeLhX8ypLVS0Lx7HCukFnbVeSZ_v496AVUXQzMCjxSpazkRmdAxZqRViTcC28uya4zmnssEg6m84nUllAT2xWyqRhn5RQ/w400-h400/118476219_3512069445504188_31821152897326691_n.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Groene soep on Groningen (foto Reinier Muntjewerf)<br /></td></tr></tbody></table><br />Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 356</b></p><p>Vandaag een onderwerp voorgesteld door Reinier Muntjewerf. Hij zag afgelopen week groene soep waar normaal zwart water vanuit het Noord-Willemskanaal door de Groninger grachten richting Reitdiep stroomt. Geen erwtensoep maar meer de kleur van een heerlijke courgettesoep waar een scheut room aan toegevoegd was. Vermoedelijk was het groen afkomstig uit het Paterswoldsemeer. Een ondiepe verveningsplas waar de watertemperatuur tijdens de hittegolf van de afgelopen weken fors opgelopen was. En dat betekent hoogtij voor miljoenen eencellige groenwiertjes. Gevoed door het fosfaat- en stikstofrijke water werd er gegroeid, gedeeld en vooral gezweefd. Lekker in de bovenste waterlaag zodat ze al het beschikbare zonlicht op konden vangen en omzetten in suikers. In een artikel van <a href="http://www.koidream.nl/algenZweefalgen.htm?fbclid=IwAR3Ifyi4ASA41bfzOQ5Tk_KaGyLCQ_aBEhriZw2Yy3jFjQpIl9bjF_Zh3wQ" target="_blank">Koidream</a> wordt uitgebreid beschreven hoe deze "zweefalgen" ontstaan. Hun celmembranen zijn electrisch geladen waardoor ze elkaar afstoten en zo niet naar de bodem zinken maar blijven drijven. Uiteindelijk ontstaat een gigantische groene drab waarin vijf groepen groenalgen domineren. De grootste zijn gemakkelijk met het blote oog zichtbaar. Enorme bollen van Volvox kolonies dobberen tussen eencellige Chlamydomonas (herkenbaar aan hun zweepharen), kleine Chlorella celletjes en drillerige Chrysonephele algjes. De mooiste zijn echter de platte, ketting vormende Scenedesmus.Volg de genoemde link maar eens en verwonder je over de vormenrijkdom in deze groene soep.</p><p><b><br /></b></p><p><b><br /></b></p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-37490224059730753802020-08-28T20:44:00.003+02:002020-08-28T20:44:36.975+02:00Leermos<p><b><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ2U-O2iVdgsbFfx9xFJcljhBxzqUhSGn_1wTmpQSuCtJHVT9ZVf69ZZlPyPhP-CcYwhfWk5EvwawFSPvC9LkKWxHmEn0M7ESMLQS3ySa6S6SjwXoINuECftod7jZ48Aa_0mwmM6nTHj-d/s2048/IMG_2151.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1982" data-original-width="2048" height="387" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ2U-O2iVdgsbFfx9xFJcljhBxzqUhSGn_1wTmpQSuCtJHVT9ZVf69ZZlPyPhP-CcYwhfWk5EvwawFSPvC9LkKWxHmEn0M7ESMLQS3ySa6S6SjwXoINuECftod7jZ48Aa_0mwmM6nTHj-d/w400-h387/IMG_2151.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Soredieus leermos<br /></td></tr></tbody></table><br />Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 355</b></p><p>What's in a name? Korstmos is nog tot daar aan toe. Sommige zien er uit als een korst dus dat deel klopt voor die soorten. Maar mos? Een korstmos is echt geen plant en zeker geen mos. Bladgroen zit er wel in maar dat zijn minuscule algjes of blauwwieren zonder blaadjes, stengels of sporenkapsels. Nog gekker wordt het met leeermos. Met enige fantasie lijken ze op een klein stukje leer. Achteloos weggeworpen en terecht gekomen op schrale zandgronden. De flapjes hebben echter nooit aan een beest vastgezeten. En ook dit is geen mos maar een op de grond groeiend korstmos. Deze soort, soredieus leermos, is de meest algemene. In wegbermen, begraafplaatsen en zelfs tuinen oelt dit korstmos zich thuis. De naam "soredieus" slaat op de vlekken (soralen) aan de bovenzijde waarmee het korstmos zich kan voortplanten. Feitelijk worden er kleine korreltjes schimmel met wat blauwwiertjes afgesnoerd waaruit eens een nieuw leermos kan groeien. Aan de onderkant hebben ze witte wortelachtige uitgroeisels waarmee ze wat houvast krijgen. Water en mineralen opnemen zoals een plantenwortel kunnen deze rhizinen niet. Kijk eens naar beneden en ga ook op zoek naar leermossen.</p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-89040115005686191622020-08-27T20:45:00.001+02:002020-08-27T20:45:57.777+02:00Vlinderpassie<p><br /><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmBUoO2WqdsNRf9QHZGzj-qk7a5II4XKis3WE42N62ZUBUSWNgeemrCofTiJtLr98CxkwWVDgSLjmcHFF1Ax5WBEDoqg3KSYx7BbFoe5n5B-nzwIq5fsV5HDr4He93h7nz4ebSwTmvySK9/s2048/IMG_1181.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1529" data-original-width="2048" height="299" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmBUoO2WqdsNRf9QHZGzj-qk7a5II4XKis3WE42N62ZUBUSWNgeemrCofTiJtLr98CxkwWVDgSLjmcHFF1Ax5WBEDoqg3KSYx7BbFoe5n5B-nzwIq5fsV5HDr4He93h7nz4ebSwTmvySK9/w400-h299/IMG_1181.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Klein koolwitje<br /></td></tr></tbody></table><b>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 354</b></p><p>Mensen hebben wat met vlinders. Vlinders in je buik, als een vlinder zo vrij tot sterven als een vlinder op het water met vleugels van papier. Zomaar wat spreekwoorden en een bekende tekst van Boudewijn de Groot. Vlinders hebben echter niets met mensen alleen heel veel last. Verdroging, vermesting, verzuring, alles bedreigt de vlinderstand. Het enige waar ze blij van worden zijn vlindertuinen en vlinderstruiken. Voedsel in overvloed en heel soms zelfs wat prachtige waardplanten voor hun rupsen. </p><p>Het jaar 2020 wordt in de vlinderannalen een jaar om snel te vergeten. Onze meest bedreigde dagvlinder, de kleine heivlinder, beleefde misschien wel zijn laatste jaar. Distelvlinders bleven en masse weg uit Nederland, de kleine vos was eens zo talrijk maar wordt steeds minder gezien. De paar dagvlinders die het wel goed doen zoals boomblauwtje, dagpauwoog en atalanta maken niet goed wat we deels door eigen schuld moeten missen. Gelukkig zijn er nog steeds momenten van vlinderpassie te beleven. Twee klein koolwitjes in een innige paring. Rustig zittend, dan even samen aangehaakt vliegend en vervolgens weer in schijnbaar diepe contemplatie neerstrijkend. Aan haar de taak om ergens een mooie waardplant te vinden voor haar kinderen. Als alles goed gaat zullen zij in 2021 hun vleugels openvouwen en fladderend de zomer aankondigen.</p><p><b><br /></b></p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-77239903779518265702020-08-26T20:14:00.001+02:002020-08-26T20:14:17.564+02:00Zwammige boskip<p> <table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRcf70b4pK_I5ah9EVpA_eZ49E3PqbNMzXXkZu0BFef5kayxEbNuiJBx0e_mw-8bm3QSfWmxCdtX2DEMVNOd-76miZ0TTUInXVXXXOwplxdiqUnN28laoGiBEhcBEvzXd2EBJgARlepK0t/s2048/IMG_20200826_151005.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRcf70b4pK_I5ah9EVpA_eZ49E3PqbNMzXXkZu0BFef5kayxEbNuiJBx0e_mw-8bm3QSfWmxCdtX2DEMVNOd-76miZ0TTUInXVXXXOwplxdiqUnN28laoGiBEhcBEvzXd2EBJgARlepK0t/w300-h400/IMG_20200826_151005.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zwavelzwam<br /></td></tr></tbody></table><br /><b>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 353</b></p><p>Op excursie met cursisten is elke keer weer verrassend. Vandaag mocht ik met een groep van Hovo Brabant naar de omgeving van het Belversven in het zuidwestelijk deel van de Natura 2000 gebied "Kampina" (Oisterwijk). Het thema was "Verstikte Natuur" en dus zochten we naar bewijzen van stikstofdepositie op dit gebied. Verbraming en plakkaten van het mos grijs kronkelsteeltje passeerden de revue. Maar 16 paar ogen dwalen uiteraard rond en zo werd een geweldig mooie zwavelzwam gevonden. Als meestal aan de voet van een zwaar beschadigde eik maar deze eenjarige elfenbank wordt ook gevonden op wilg, robinia en kers. Ondanks zijn schoonheid is het een echte killer. Toeslaand als de boom gewond is, in de houtvaten kruipend en zo de boom verstikkend. Engelsen kennen zwavelzwammen als "chicken of the wood". Niet vanwege gekakel rond het middernachtelijke uur maar omdat de jonge zwammen een textuur en smaak hebben die aan kippenvlees doet denken. Kennelijk is mijn eenmalige kennismaking met deze paddenstoel op mijn bord wat minder geslaagd geweest. Vezelig, wat zurig en zeker niet hoenderachtig. Mogelijk had de bekende kok van de Piloersemaborg (Den Ham) zijn dag niet of was het gezwam toch enigszins over datum.</p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-15896900015456033152020-08-25T19:16:00.003+02:002020-08-25T19:16:58.501+02:00Verwoestende exoot<p> <table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-DPu2UBScZYvzFU22gvT8idjKM4dzvqQ-6Tn6BAqRSh3r0Zatgz7OMMLyEaBqgpaXk5zelpopk11fIk3NVgqzMdBN_z4u2MVxKxJ9X8RjCICHtFoi9aO8vwoi3HpQj-Y-JMvIVYnxU0qr/s1024/1024px-Crassula_helmsii_inflorescence_%252801%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="768" data-original-width="1024" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-DPu2UBScZYvzFU22gvT8idjKM4dzvqQ-6Tn6BAqRSh3r0Zatgz7OMMLyEaBqgpaXk5zelpopk11fIk3NVgqzMdBN_z4u2MVxKxJ9X8RjCICHtFoi9aO8vwoi3HpQj-Y-JMvIVYnxU0qr/w400-h300/1024px-Crassula_helmsii_inflorescence_%252801%2529.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Watercrassula (foto Wikipedia)<br /><br /></td></tr></tbody></table><b>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 352</b></p><p>Nederland is al duizenden jaren een handelsnatie. Varend over de wereldzeeën werden zilver en specerijen aangevoerd maar soms ook alles verwoestende exoten. Ongewenste vreemdelingen waartegen elk wapen verschrompelde tot een proppenschieter. In de Gouden Eeuw was het de paalworm. Geen slijmerige kruiperd maar een geniepige boorder. Verborgen in scheepsrompen, de twee schelpen diep ingebed in het hout van machtige galjoenen. Alleen een inlaat en uitlaat siphon steken af en toe even naar buiten voor een slokje voedselrijk zeewater. Maar ook om zaad- en eicelletjes los te laten. Toen dat eenmaal in Nederland gebeurde was het gedaan met houten havenhoofden en houten wierdijken. Miljoenen dukaten schade was het gevolg. Nog veel erger was dat de algehele Nederlandse waterverdediging als een kaartenhuis ineen stortte. Hebben wij er iets van geleerd? Niet veel blijkt wel als je rondloopt langs Neer'lands vennen. Ditmaal bewust werd watercrassula door vijverliefhebbers aangevoerd vanuit Nieuw-Zeeland. Al snel bleek dat elke oever dichtgroeide en alle oorspronkelijke beplanting verdween. En naar goed gebruik kieper je het dan maar over de schutting. Met als gevolg dat honderden ven- en slootoevers groen uitslaan van de watercrassula. Elk wild gewas verdwijnt, onze zwaar aangetaste natuur wordt nog verder verwoest,.</p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-63683304210898014152020-08-24T19:18:00.006+02:002020-08-24T19:18:48.222+02:00Raadsels rond knoppergallen<p><b><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivg5ORdDjKxfsDq8zg-4pAoodMCuvdLLdEYijOGSjM-xfY6e6jt2M1QwVX_eUt028cQOv5j_1h-a16k3YgSvLPAWSjh2jRnY8H-BrLHO-p3tR18XAxZaf88ioh4EA7jm0Uu_OjP_7sxm86/s2048/Andricus+quercuscalicis_Oude+Warande%252C+Tilburg_190825+%25281%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1904" data-original-width="2048" height="372" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivg5ORdDjKxfsDq8zg-4pAoodMCuvdLLdEYijOGSjM-xfY6e6jt2M1QwVX_eUt028cQOv5j_1h-a16k3YgSvLPAWSjh2jRnY8H-BrLHO-p3tR18XAxZaf88ioh4EA7jm0Uu_OjP_7sxm86/w400-h372/Andricus+quercuscalicis_Oude+Warande%252C+Tilburg_190825+%25281%2529.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Knoppergal op zomereik<br /><br /></td></tr></tbody></table>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 351</b></p><p>De hittegolf is voorbij en de herfst klopt aan de deur. En hoewel gallen het jaar rond te vinden zijn breekt nu de tijd aan voor veel grotere blad- en knopgallen op eiken. Gister was dat al te goed te merken in Tilburg. Bladeren van zomereiken zijn gewoon zwaar van de duizenden satijnen knoopjesgallen, plaatjesgallen en lensgalletjes. En als er dan ook nog een paar galappels en stuitergallen tussen zitten wordt het helemaal een droevig gezicht. Maar de boom leidt er niet onder, in tegendeel. Het blad blijft gewoon groen ondanks het feit dat er een continue sapstroom richting de gallen en hun bewoners gaat. Nog opvallender zijn de duizenden knoppergallen op afgevallen eikels. Totaal verwrongen en vergroeide napjes omhullen het jonge eikeltje bijna geheel. Ook in deze gal leeft een larfje van een bladwesp. Over enkele maanden zal zij uitkomen en dan begint het grote raadsel. Galwespen op eik hebben altijd twee verschillende generaties per jaar. Uit de herfstgallen komen alleen dames, uit de voorjaarsgallen beide geslachten. En laat nu de knoppergalwesp bij voorkeur zijn voorjaarsgeneratie opgroeien uit bloemgalletjes op een andere eikensoort, de moseik. In stadsparken worden ze wel eens aangeplant maar het is geen inheemse boom. Toch breidt de knoppergal zich razendsnel uit. Zou het kunnen dat de voorjaarsgeneratie nu uit zomereik bloemetjes komt? Of wordt deze generatie gewoon overgeslagen? Gallenkenners weten het antwoord nog niet.</p><p><b><br /></b></p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6985368376372052246.post-55529056272825446232020-08-23T20:07:00.002+02:002020-08-23T20:07:43.449+02:00Slakrups<p><b><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisfpErVTR22z8cMHZxmPb-4nN1V9lpzSOigkKqKbizaXrz2i7mviGyLYauAAeZeCNUF_aW-yowjnFHWre3MwIANZUG7MQAhbMbqOD-iGLZEeY8WoOk8eoLeSZeYIk26QwdcafiEscK0epr/s2048/Apoda+limacodes_Coldenhove%252C+Eerbeek_070912.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="2048" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisfpErVTR22z8cMHZxmPb-4nN1V9lpzSOigkKqKbizaXrz2i7mviGyLYauAAeZeCNUF_aW-yowjnFHWre3MwIANZUG7MQAhbMbqOD-iGLZEeY8WoOk8eoLeSZeYIk26QwdcafiEscK0epr/w400-h300/Apoda+limacodes_Coldenhove%252C+Eerbeek_070912.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Slakrups<br /><br /></td></tr></tbody></table>Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 350</b></p><p>Iedereen kent het, je ruikt wat, je ziet wat en meteen start een film uit het verre verleden. Geuren die doen denken aan een heerlijke maaltijd bij opa en oma,. Bessenstruiken die herinneringen oproepen aan een eerste keer meehelpen met de oogst en in al mijn onhandigheid deze ook nog half geplet aangeleverd. Zo heb ik het ook met slakrupsen in augustus en september. Niet het nachtvlindertje die eerder vliegt maar juist de rups, Een echte fijnproever die gaat voor zomereik hoewel ze soms ook overstappen op beuk of Amerikaanse eik. Pootjes en kop zitten verborgen onder het lijf zodat het dier voor mogelijke predatoren niet lijkt op een smakelijke rups. Hoewel ik ze al jaren kende was het toch de Groen & Doen rupsencursus in 2014 die dit bizarre beestje voor altijd gekoppeld heeft aan mijn mede docent en internationaal bekend rupsen kenner Jeroen Voogd. Hij was het die mij wees op al die door sluipwespen van een ongewenst geschenk voorziene slachtoffers. Met een ei in hun lijf was hun lot bezegeld. Van helder lichtgroen kleuren ze zwart en nog een paar dagen later zie je de pop van het wespje in verstilde rust achterin de overleden rups liggen. Zes jaar later heeft Jeroen zijn opus magnum gepubliceerd, het standaardwerk over <a href="https://knnvuitgeverij.nl/artikel/het-nachtvlinderboek.html" target="_blank">nachtvlinders</a>, maar voor mij blijft hij altijd verbonden met deze vlinder. </p>Natuurpresentaties, Kees Boelehttp://www.blogger.com/profile/17664100398995886222noreply@blogger.com1