Natuurblog Natuurpresentaties

Zaterdag 16 augustus, druk digitaal overleg in Drenthe. Boswachter Evert Thomas (Staatsbosbeheer) heeft mogelijk een unieke vondst gedaan. Natuurkieker Coby wordt erbij gehaald, Natuurpresentaties wordt om advies gevraagd. Er blijkt geen ander antwoord mogelijk: Evert heeft een zeer bijzondere ster gevonden, niet in het alomvattende uitspansel maar nederig verborgen onder een Reuzenzilverspar. Op de verspreidingskaart van de Grote Aardster mag de eerste stip gezet worden op het Drents plateau.


Aardsterren zijn echte grond bewonende paddenstoelen en voor iedereen herkenbaar. Een fraai gewimperde kraag, model Gouden Eeuw, en middenin een hoofdje. Bij één soort (het Peperbusje) zitten in dit bolletje meerdere gaatjes, bij alle andere soorten is er één mondopening. Als de sporen rijp zijn, en de lucht goed droog, komen hier de sporen uit. Het zijn saprofyten, plantaardig en dood organisch materiaal is hun lievelingskost. Veel soorten hebben kalk nodig om uit te kunnen groeien, anderen he…

Na een klim van wel veertig meter sta ik bovenop de VAM berg, één van de hoogste punten van Drenthe. Diep onder mijn voeten ligt het afval van onze kolenkachel uit eind jaren vijftig en begin zestig. Groen verpakt is het dorpje Drijber te zien, naar het oosten en het zuiden snijden  twee voren in het landschap. Eén recht, de ander kronkelend blauw. Het Oude Diep, vergraven om Drents water zo snel mogelijk richting IJsselmeer te sturen en nu bijna terug in oude luister.


Afdalend is het nauwelijks meer voor te stellen wat een enorme impact de kaalslag van de ruilverkavelingen heeft gehad. Het "Olde Landschap" werd onder invloed van planologen en landbouwers veranderd in een biljartlaken. Glad geschoren zonder houtwallen, kronkelige zandpaden en meanderende beekjes. Machines hadden voorrang, monotone Engels raaigras weilanden kwamen in de plaats van bloemrijke hooilanden en mais groeide tot in de hemel. Op het allerlaatste moment werd beseft dat Drenthe verdroogde, de houtsnip…

Met de publicatie van de handzame "Veldgids Plantengallen" door Roelof-Jan Koops is de belangstelling voor vreemde woekeringen op planten zichtbaar toegenomen. Galappels, stuitergalletjes en wilgenroosjesgalmug worden bekende namen. Vaak zijn het beestjes die de plant gallig maken maar soms zijn minuscule schimmelsporen de boosdoener. Met dit verhaal wil ik mijn lezers eens meenemen in de wereld van Roesten, Branden en andere bizarre schimmels.


Roesten hebben misschien wel de meest ingewikkelde levenscyclus van alle levende wezens. Vaak hebben ze twee soorten planten nodig om het jaar rond te komen. En dan worden er ook nog eens vier verschillende soorten sporen gemaakt. Als voorbeeld even de blik gericht op de Meidoorn-Jeneverbesroest en de Lijsterbes-Jeneverbesroest. Nadat een mannelijke geslachtscel versmolten is met een een uitstekende schimmeldraad blijven de kernen van beide cellen bewaard en vormt zich een tweekernig weefsel. Deze vormt uiteindelijk een sporendragert…