Doorgaan naar hoofdcontent

Gefriemel in het vlinderrijk

Harlekijn (Lobesia relinquana)
Collega vlinderaar Kars Veling was afgelopen zaterdag op De Brand (Udenhout) als deelnemer van de actie 24 uur Natuur. Als samenvatting van zijn waarnemingen schrijft hij op Facebook: "weinig dagvlinders maar wel allerlei ander gefriemel" Wat we daaronder moeten verstaan wordt duidelijk als we zijn, als altijd, schitterende, fotoserie doorbladeren: paardenbloedzuigers, lantaarntjes maar ook allerlei prachtige kleine vlinders. Voor mij aanleiding om maar eens een blogje te maken over gefriemel in het vlinderrijk.
Muntvlindertje (Pyrausta aurata)

In elk tuintje met munt of citroenmelisse zijn wel Muntvlindertjes te vinden. Nog kleiner dan een, al bijna, vergeten cent. Roodbruin  met een paar gele vlekken op de voorvleugel en een dito gekleurd bandje op de achtervleugel. Net als veel van zijn familieleden zijn ze overdag actief, onrustig fladderend rond de kruidenborder. Als één van de weinige grazers trekken de rupsjes van dit vlindertje zich weinig aan van de typische geur van deze plantjes.

Dame Geelbandlangsprietmot (Nemophora degeerella)

Heer Geelbandlangsprietmot (Nemophora degeerella), zo gefotografeerd dat de lengte van de sprieten goed uitkomt

Iedereen die geregeld buiten is moet ze wel gezien hebben gedurende de afgelopen weken: de Geelbandlangsprietmotten was het helemaal in hun bol geslagen. Op en neer, van links naar rechts en weer naar boven. Voortdurend dansend om vooral maar gezien te worden. Voor ons hebben ze geen tijd, het gaat deze dansers om de gunsten van de kortsprietige vrouwtjes. Elk jaar lijken er wel meer te komen, zelfs bij ons in de tuin was het feest.

Geisha (Olethreutes arcuella)

Haakjesdwergbladroller (Pammene germmana)

Even groot maar zeker minder opvallend zijn de tientallen soorten bladrollers die geregeld zonnend gezien kunnen worden op een bed van groen. Elk blaadje of grasspriet lijkt wel te voldoen aan hun wensen om wat spaarzame zonnestraaltjes op te vangen. Van helder groen tot kakelbont dossen ze zich uit, soms bedoeld voor een zoekende partner maar veel vaker als camouflage.

Russenuil (Coenobia rufa)

Zilverstreep (Deltote bankiana)

Vroeger, maar ook nu nog, werd al dit "gefriemel" samengevat als micro's en daarmee door velen bij het grof vuil geplaatst. Macro's daar ging het om, bij voorkeur van het formaat Ligusterpijlstaart. Enkele van  deze "macro's" zijn echter zo klein als een forse micro. Stro-uiltjes, Dwerghuismoeders, Zilverstrepen, Russenuilen en Variabele Eikenuilen hebben imposante namen maar kunnen landen op een duimnagel. Inmiddels weten we dat dit wat denigrerende onderscheid zelf bij het grof vuil mag. Evolutionair gezien staan de verschillende vlinderfamilies in de grote stamboom van het leven volledig door elkaar heen.

Kijk ook eens naar het "gefriemel" van Kars, inspirerend mooi!


Reacties

  1. Prachtig blog Kees.
    Heel mooi de verschillende soorten vlinders en motten.
    Interessante informatie ook.
    Groetjes Irma

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Prachtig als je het zo bekijkt wordt er heel wat af gefriemeld in het bos,maar wel ontzettend mooi om te volgen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wel mooi dat kleine grut, Kees! Ik hou er wel van!

    Groet,
    Willy

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Een interessante en soortenrijke wereld, die van de friemeltjes.
    De moeite waard om daar de macrolens op te richten en met deze mooie
    foto's heb ik weer een paar voor mij nieuwe soorten eens even goed
    kunnen bekijken.
    Natuurkieker Coby

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Weer een heel bijzonder en mooi blog Kees.
    Prachtige vlinder en de Heer Geelbandlangsprietmot heeft inderdaad van die enorme lange sprieten. Ik verbaasde me daar ook over toen ik die voor het eerst zag.
    Die Geisha vind ik heel erg mooi en kleurrijk. Heerlijk om je uit te leven met de macro op deze diertjes.

    groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Een bijzondere wereld, deze vlindersoorten Kees, ik denk dat de meeste mensen hier volledig aan voorbij gaan, maar als je je erin verdiept zie je pas hoe mooi ook deze beestjes zijn. Je hebt ze mooi vastgelegd vooral de Geisha vind ik een hele mooie. Zo'n sprietmot heb ik ook weleens geprobeerd vast te leggen tot je thuis komt en ziet dat je nog niet de helft van die lange sprieten erop hebt staan.

    Groeten,
    Ad

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Exquisite! A lovely series of insects so beautifully photographed. You are a most gifted macro lens photographer!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet a...

Kraanvogels wereldwijd

 Nog even en dan klinkt het doordringende "Kruu, kruu" weer boven het oosten van Nederland. De Kraanvogels komen! Voor KNNV Drachten reden om er eens wat meer aandacht aan te geven. Niet alleen een bijna traditionele excursie naar de verzamelplaats van duizenden kranen op de velden rond het Duitse Diepholz maar ook een avond vol wetenswaardigheden over deze bijzondere vogels op 18 oktober 2012. Om deze presentatie voor te bereiden ben ik een weekend lang bezig geweest 12 van de 15 soorten kraanvogels te fotograferen. Helaas niet in hun eigen leefgebied, daarvoor zou een wereldreis langs het hart van Azië (8 soorten), Afrika (5 soorten), Australië, Europa en Noord-Amerika (elk 2 soorten) nodig geweest zijn. AquaZoo Fryslân (Leeuwarden) en het Vogelpark Walsrode(60 kilometer zuid van Bremen) boden echter de mogelijkheid om een portrettengalerij te maken van vogels die onder zo natuurlijk mogelijke omstandigheden gehouden worden. Jufferkraanvogel Europese kraaan...

Rupsen, verborgen of gewapend

Psi-vlinder, Berkenheuvel September is de tijd dat veel rupsen zich opmaken voor de lange winter. Stevig dooreten, vervellen en dan verpoppen om zo roerloos te wachten op het nieuwe jaar. Sommigen leven zeer opvallend, anderen kiezen voor een strategie waar verstoppertje spelen het belangrijkste in het leven is. Drietand, Vennenbroek Opvallen betekent andere manieren gebruiken om vooral snaveltjes te weerhouden toe te happen. Kleuren die op wespen lijken helpen maar ook haarborstels zijn handig. De Drietand en de Psi-vlinder bijvoorbeeld. Als vlinder zijn het nauwelijks te onderscheiden grijs en zwart gekleurde uilvlinders. Maar als rups kiezen ze elk voor hun eigen, opvallende, uitdossing. Geel domineert bij de Psi-vlinder, oranje bij de Drietand. De laatste kiest ook voor verwarring door voor- en achterkant dezelfde kleur te geven. En allebei doen ze het met haren. Een zwarte, hoog uitstekende en wat slordig uitgevoerde kwast staat parmantig omhoog. Als een vogelsnav...