Fleurig voorjaar 2

Breedbladig Longkruid

In het eerste deel van Fleurig voorjaar heb ik enkele "Borgblömkes", zoals de stinzenplanten in Groningen genoemd worden, voorgesteld. Bijzonder mooie knol- en bolgewassen die als sierplant in vorig eeuwen ingevoerd zijn in Nederlandse tuinen. Vooral de Engelse landschapsstijl inspireerde landjonkers om de natuur niet alleen in vorm maar ook in kleur te benaderen. En zo begon elk voorjaar als een bruisende overvloed van kleur en fleur. Bijna al deze stinzenplanten hebben in de loop der jaren ook hun weg naar onze Harense tuin gevonden. Klein als een postzegel maar voldoende groot om ruim tweehonderd soorten een natuurlijk plaatsje te geven.

Breedbladig Longkruid bloeit gelijk met Krokus en Sneeuwklokje maar verdwijnt niet onder de grond. Een dicht behaarde pol van gevlekte bladeren blijft ook in de zomer nog boven de grond.

Bostulp

Soms was het invoeren van bolgewassen niet helemaal succesvol. Bostulp bijvoorbeeld, afkomstig uit de omgeving van Bologna, bleek in Nederland maar moeizaam in bloei te komen. Vanaf 1600 werden ze overal aangeplant maar bloeien bleek een lastig fenomeen. En als er dan een bloem verscheen bleven ze meestal ook nog bijna gesloten. Andere tulpensoorten uit het Ottomaanse Rijk bleken veel beter te aarden in Hollandse grond en verdrongen de Bostulp naar een plaats in de coulissen. Helemaal verdwenen is de plant echter niet, o.a. in het Friese Ternaard komen ze elk jaar weer boven de grond. Verwilderd, eigenzinnig en ongetemd.

Daslook

Daslook is een bekende ui die in Midden-Europese en Engelse bossen uitbundig en geurig voorkomt. Samen met Holwortel en Vingerhelmbloem verzameld en naar Nederland gebracht. Maar de plant is niet alleen een aantrekkelijke bloeier. De bladeren zijn gezond en smakelijk in bijvoorbeeld salade of op een broodje kaas.

Knikkende vogelmelk

 Soms wordt er al honderden jaren met planten gesleept en gekweekt. Zo ook bijvoorbeeld Knikkende Vogelmelk. Een bolgewas uit Zuid-Europa en de Balkan die inmiddels over geheel West en Centraal Europa verwilderd is. Rommelig en wat wild komen de bladeren uit de grond en op wat beschaduwde plaatsen verschijnen lange trossen bloemen.

Gevlekte Aronskelk

Italiaanse Aronskelk

Twee bosplanten uit Nederland en net iets verder weg hebben ook de status van Stinzenplant verworven. Gevlekte Arondskelk is wild in Zuid-Limburg maar in Groningen en Friesland aangeplant op rijke grond van allerlei buitenplaatsen. Net als zijn Italiaanse zusje getooid in het vroege voorjaar met een wat bizarre bloeiwijze maar in de herfst opzichtig getooid met oranje bessen.

Adderwortel

Adderwortel is een wilde plant uit beekdalen maar op vochtige graslanden van allerlei buitenplaatsen, ver buiten zijn wilde leefgebied, ook aangeplant. Feitelijk is het een fraai gekleurde zuring, een plant die voor de meesten "slechts" onkruid is.

Prachtframboos

 Bijna alle stinzenplanten zijn bol- of knolgewassen maar ook de Midden-Europese Prachtframboos behoort erbij. Als eerste Braam bloeiend in het voorjaar maar daarna wat rommelig en zeker niet zo smakelijk als zijn gewone broer.

Leverbloem

Laat ik eindigen waar ik begon, het vroege voorjaar. Eén stap buiten onze voordeur staat nu het tere Leverbloempje in bloei. Geen stinzenplant maar wel een aanwinst voor een fleurig voorjaar.