 |
| Siepelveen, Zeegse, Gagel vegetatie |
Vorig jaar schreef ik in maart over een kikkerfeest in het
Siepelveen bij Zeegse. Deze week is het niet gelukt om de Heikikkers bij hun muzikale spel te betrappen. Verkleumde klompen kikkerdril getuigen van hun aanwezigheid, zelf zwijgen ze niet alleen maar laten ook geen neuspuntje zien. We moeten het doen met twee luid hinnekende Dodaars paartjes. Elk aan een eigen kant van het grote ven maar niet van plan om ook maar één veer te laten fotograferen. Wintertalingen en kuifeenden volgen hun voorbeeld, wel kijken maar niet schieten.
Speurend naar verborgen kikkers wordt de neus echter voortdurend geprikkeld. Een kruidige lucht dringt zich op, Gagel wil even laten weten dat ze nadrukkelijk aanwezig is. Geen andere struik kan met zijn wortels in het zure veenwater gedijen. Om te weten hoe ze dat doen moet er gedoken worden. Verborgen in bruine drab liggen zijn knobbelige wortels met daarin een bijzondere gast. De straalschimmel Frankia is microscopisch klein maar van levensbelang voor Gagel. Ze weten, in een venige omgeving zeldzaam, stikstof te binden en dit als kant en klare hap aan de struik aan te bieden.
 |
| Gagel, mannelijke struik |
Gagel is een tweehuizige struik die in het vroege voorjaar bloeit. De mannen zijn opvallend aanwezig met roodbruine katjes. Even een droge dag met wat zon en het is zo ver. Wolken stuifmeel verlaten de struik op zoek naar een gewillige dame. Meer dan 90% zal niet goed terecht komen, uitdrogen en verwaaien. Sommige korrels zullen verzinken in het veen en honderden jaren later vertellen over wat hier ooit groeide. Maar een paar korrels krijgen de gewenste beloning. Een vrouwelijke struik steekt gulzig haar kwastjes de lucht in om een zwevende man te vangen. Eenmaal in haar klauwen laat ze niet meer los, de korrels gaan uitlopen en zorgen zo uiteindelijk voor de bevruchting. Voor mij, tweebenige landrot, lukte het niet om de dames te benaderen. Misschien komt later nog eens een moment voor een mooie foto.
 |
| Gagel in actie, de helmknoppen open en het stuifmeel in de lucht |
Nog een paar weken en het spel is voorbij. Tijd voor hard werk, er moet gebouwd worden aan het eigen voortbestaan. Blaadjes lopen uit, zonne-energie wordt gevangen en de suikerfabriek draait op volle toeren. De gagel struik kan weer gaan groeien, energie opslaan en zich gaan voorbereiden op een volgend seizoen met opnieuw een spel voor dames en heren die niet kunnen samenwonen.
Gagel kenden we vroeger als Brabantse myrte of Drentse thee als remedie tegen huidziekten. De giftige en vluchtige olie uit de harsklieren was ook een probaat middel om het wasgoed van een aangename geur te voorzien. Maar het meest bekend is Gagel geworden als smaakstof voor bier. Hoge belasting op Hop werd ontdoken door uit te wijken naar gratis Gagel, toen Post of Porst genoemd en aan ons overgeleverd als het bekende kloosterbier van Postel.
 |
| Veenpluis |
 |
| Veenpluis |
Als de Gagel begint te bloeien is het ook tijd voor Veenpluis en Eenarig Wollegras om te gaan bloeien. Veel minder opvallend, bijna teer, steken ze hun bloeiaren boven het veenmos uit. Net kleine kozakkenmutsen op een steeltje.
Voorjaar in het veen is in Noord-Nederland bijvoorbeeld te zien in het Siepelveen maar ook in het Groningse
Appèlbergen, één van de groene kroonjuwelen van Haren.
Als echte Brabantse, dicht in de buurt van Postel wonend, moet ik bekennen dat myrte me niets zegt. Gagel doet me altijd denken aan de boeken van Marten Toonder. Het blijkt een mooie plant te zijn, net als het veenpluis.
BeantwoordenVerwijderenGroeten, Gonnie
Leerzaam blogje. Leuk dat ik op deze manier wat aan mijn plantenkennis kan werken.
BeantwoordenVerwijderenAh, jij laat hier Gagel zien zoals ik me dat afgelopen weekeinde ook voorstelde
BeantwoordenVerwijderenmaar op mijn plekje was het nog niet ontloken.
Mooi om het dan hier bij jou al even in volle glorie te zien, inclusief boeiend
verhaal en weer wat geleerd, wist niet dat het als smaakstof voor bier diende.
Ook het bloeiende veenpluis prachtig vastgelegd.
In de lente kom je toch werkelijk ogen en oren te kort om alles te kunnen volgen.
Natuurkieker Coby
Hallo Kees,
BeantwoordenVerwijderenWeer een leuke en leerzame blog.
Wat de heikikkers uit je vorige blog betreft, mij is het ook amper gelukt ze dit jaar te fotograferen.
groet Marcel
Wat weet jij indrukwekkend veel over de natuur!
BeantwoordenVerwijderenHelaas geen heikikkers, ik heb ze vorige week wel gehoord en in de verte gezien, ik ga dus volgend jaar in de herkansing.
Veenpluis hebben we hier in de omgeving ( Vechtplassen) ook, dat ga ik ook weer eens opzoeken, en dan speur ik ook naar ander moois!
Groetjes
Loes
Here, there were many fine nature photos, proof that spring is in full here with you.
BeantwoordenVerwijderenA wonderful time we go into the now.
Ottar
Wonderful explanation of the peat bogs.
BeantwoordenVerwijderenIt is very acidic indeed but one can find many interesting dragonflies!
This is an environment that I love to prospect!
Well done!
Mooie foto's en leuke info erbij. De heikikkers zullen aan het eind van de week wel actief worden, als het temperatuurtje boven de 15 graden gaat komen.
BeantwoordenVerwijderenLijkt me geweldig om die blauwe mannetjes eens te ontmoeten.
groetjes Ghita
Interessante info, Kees, bedankt hiervoor. Hoe kom je aan deze kennis? Beroepsmatig?
BeantwoordenVerwijderenGroeten, Marion
Als je ruim 40 jaar rondkijkt in de natuur verzamel je veel feitjes. Een opleiding als bioloog, 30 jaar cursussen en presentaties geven maar natuurlijk ook een ruime bibliotheek bieden verdere verdieping. Maar feitelijk besef je elke dag dat er nog veel meer valt te ontdekken of te zien.
VerwijderenThese are beautiful plants and it's very nice to read about them.
BeantwoordenVerwijderenThanks for sharing your knowledge, Louise.
Hai Kees,
BeantwoordenVerwijderenHele fraaie foto's!
De uitleg kan ik ook altijd zeer waarderen, nooit te oud om iets bij te leren.
Groet,
René