IJstijd souvenirs

Kraaiheide

Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 361

Morgen mag ik een  studiedag over ijstijd souvenirs gaan verzorgen voor de Vrije Academie. Geen zwaar beladen onderwerp over tonnen hunebedstenen en kilometers lange stuwwallen. Ook dekzanden en pingo'ruïnes komen maar zijdelings aan bod. De groene draad is wat er nu leeft, bloeit of rond scharrelt in de natuur. Fossiele stuifmeelresten en micro fossielen vertellen wat er toen was en dat kunnen we vergelijken met het heden. Hebben we in Nederland na meer dan 10.000 jaar nog levende souvenirs? Hoort de Noordse woelmuis daar bij? Al zijn soortgenoten leven in noordelijke streken maar onze noordse woel heeft zich ontwikkeld tot een genetisch herkenbare Hollander. In Drentse heidevennen leeft nog een soort geelgerande waterkever met een ijzige voorliefde. Direct na het terugtrekken van het landijs zal deze in Nederland gearriveerd zijn maar op of onder het ijs kan het beestje niet leven. Kraaiheide dan. Voorkomend vanaf Nederland tot ver in Scandinavië. Die was er in ijzige tijden ook al maar zal zeker niet op de altijd bevroren permafrost gegroeid hebben. Dennenbossen kiemden in de ontdooiende toendra zoals ze nu ook nog groeien in Siberië. Maar fatale bosbranden rond 7000 jaar geleden heeft de laatste wilde den definitief verast. Alles wat er nu staat is na 1500 aangeplant door onze voorouders. Dus ijstijd herinneringen hebben we zeker. In ons landschap overal te herkennen. Maar levende nazaten uit die periode zijn met de mammoeten en wolharige neushoorns verdwenen.