Mantingerveld, Rendieren, Giraffes en Varkens

Open Rendiermos (Cladonia portentosa), Mantingerveld

 In "Mantingerveld in maarts perspectief" werd al even gekeken naar Bekermossen, Heidestaartjes en Rendiermossen (Cladonia's). Verrassend mooi maar  vroeger ontzettend lastig om een beetje zicht op de verschillende soorten te krijgen. De oude KNNV tabel maakte graag gebruik van het woord "variabel" en overal moest er gedruppeld worden met min of meer agressieve chemicaliën. Sinds 2011 is er echter de "Veldgids Kortmossen van duin, heide en stuifzand", uitgegeven door BLWG ("de mossen en korstmossen werkgroep")  met een uitstekende Cladonia tabel. Tijd om deze dus maar eens uit te proberen en nog eens wat meer van deze bijzondere korstmossen aan mijn lezers te presenteren.

Gebogen Rendiermos (Cladonia arbuscula), Mantingerveld

Zelfs op de wat vergraste delen van het Mantingerveld is Open Rendiermos te vinden. Vroeger in een nauw verwant geslacht geplaatst maar nu herkend als een struikvormig Bekermos zonder bekers. Het is één van de weinige korstmossen waarvan bekend is dat ze gegeten worden door grote grazers. Rendieren ontbreken hier echter en rondzwervende reeën hebben meer interesse in grassen en lage kruiden. Nauw verwant is Gebogen Rendiermos met takjes die als het ware naar één kant gekamd zijn.

Girafje (Cladonia gracilis), Mantingerveld

Varkenspootje (Cladonia uncialis), Mantingerveld

Ook enkele andere soorten Cladonia's zijn vernoemd naar dieren. Girafje is één van de heidestaartjes met op de top enkele kleine vertakkingen. Vaak getooid met bruine of zwarte puntjes waar sporen gevormd worden. Varkenspootjes komen er ook voor. Wat bol opgeblazen en vaak aan de bovenzijde open takjes met toegespitste, bruin genagelde, teentjes. Ezelspootjes zijn wat witter en hebben geen gaatje in hun oksels. Het lukt echter niet om deze te vinden. Gevorkt Heidestaartje staat er wel, wat rommelig en van boven gezien lijkt het wel een verzameling omgevallen grijze sprietjes.

Rood Bekermos (Cladonia coccifera), Mantingerveld

Bruin Bekermos (Cladonia grayi), Mantingerveld

Rafelig Bekermos (Cladonia ramulosa), Mantingerveld

Plomp Bekermos (Cladonia borealis), Mantingerveld

"Echte" bekermossen zijn overal te vinden waar het stuivende zand wat langer vastgehouden wordt. Bruin en Rood Bekermos passeerden in het vorige bericht over dit bijzondere gebied al de revue. Plomp bekermos is wat minder opvallend. Grof gebouwd, dicht beschubd en voorzien van kleine rode puntjes (picnidiën) op de bekerrand). De bekers van Rafelig Bekermos lijken wel verknipt en vallen direct op met hun geelbruine knopjes (apotheciën). Veel minder opvallend, en ook nog eens veel zeldzamer, zijn de Stapelbekertjes. Letterlijk wat de naam al zegt, voorzien van bekertjes die uit de rand van een onderste bekertje ontspruiten. Slechts enkele centimeter hoog en alleen met goed zoeken te vinden.

Zomersneeuw (Cladonia foliacea), Mantingerveld

De meeste van deze korstmossen hebben aan hun basis kleine bladvormige schubjes. Niet altijd even royaal aanwezig maar bij Zomersneeuw zijn juist de bekers minder algemeen. Bij droogte krullen de diep ingesneden "blaadjes" om en dan blijkt de naam wel erg juist gekozen.

Al deze korstmossen zijn te vinden op het Mantingerveld. Van het pad af is nauwelijks nodig, even door de knieën bij een laag randje en ze zijn in volle glorie te vinden. Ga er ook eens naar kijken, verrassend mooi maar soms wel klein.