Doorgaan naar hoofdcontent

Zwartblauwe rapunzel

Zwartblauwe rapunzel
Een jaar natuurpresentaties in  woorden - dag 236

Feest in de tuin: de zwartblauwe rapunzel bloeit! Slechts één exemplaar en zeker niet wild want afkomstig uit de vroegere kwekerij van Ruurd en Deyke van Donkelaar. Maar voor een Drentse botanicus zijn rapunzels zeer bijzonder. In 1981 hadden we nog twee soorten maar de witte is sindsdien verdwenen. Ook voor de zwartblauwe leek het doek te vallen maar gericht natuurbeheer heeft de soort op het nippertje gered. Feitelijk zou het helemaal geen Drentse plant kunnen zijn. Het is een soort van lemige hellingbossen in Centraal Europa. Van die bossen waar je zelfs op een warme zomerdag nog natte voeten krijgt als je door de berm loopt. En dat is nu juist wat rapunzels in Drenthe gevonden hebben. Natte hooilanden waar kwelwater zorgt voor een constante toevoer van mineraalrijk water. Voor de rapunzels betekent dit dat zij in een microklimaatje gedijen met een extreem hoge luchtvochtigheid. Vanaf 1950 werden echter al deze hooilanden in rap tempo droog gelegd. Water moest zo snel mogelijk afgevoerd worden en het grondwater zakte naar dramatische diepten. De ene na de andere rapunzel groeiplaats verdween. Net op tijd keerde het tij maar toen bleek dat de resterende planten zodanig geïsoleerd waren geraakt dat er nauwelijks nog kruisbestuiving mogelijk was. En omdat ook nog eens alleen hommels in staat zijn om rapunzels te bestuiven leken alle pogingen om deze prachtige plant te redden gedoemd te mislukken. Gelukkih zijn er inmiddels weer mooie rapunzel vegetaties te bewonderen in Drenthe.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet a...

Kraanvogels wereldwijd

 Nog even en dan klinkt het doordringende "Kruu, kruu" weer boven het oosten van Nederland. De Kraanvogels komen! Voor KNNV Drachten reden om er eens wat meer aandacht aan te geven. Niet alleen een bijna traditionele excursie naar de verzamelplaats van duizenden kranen op de velden rond het Duitse Diepholz maar ook een avond vol wetenswaardigheden over deze bijzondere vogels op 18 oktober 2012. Om deze presentatie voor te bereiden ben ik een weekend lang bezig geweest 12 van de 15 soorten kraanvogels te fotograferen. Helaas niet in hun eigen leefgebied, daarvoor zou een wereldreis langs het hart van Azië (8 soorten), Afrika (5 soorten), Australië, Europa en Noord-Amerika (elk 2 soorten) nodig geweest zijn. AquaZoo Fryslân (Leeuwarden) en het Vogelpark Walsrode(60 kilometer zuid van Bremen) boden echter de mogelijkheid om een portrettengalerij te maken van vogels die onder zo natuurlijk mogelijke omstandigheden gehouden worden. Jufferkraanvogel Europese kraaan...

Rupsen, verborgen of gewapend

Psi-vlinder, Berkenheuvel September is de tijd dat veel rupsen zich opmaken voor de lange winter. Stevig dooreten, vervellen en dan verpoppen om zo roerloos te wachten op het nieuwe jaar. Sommigen leven zeer opvallend, anderen kiezen voor een strategie waar verstoppertje spelen het belangrijkste in het leven is. Drietand, Vennenbroek Opvallen betekent andere manieren gebruiken om vooral snaveltjes te weerhouden toe te happen. Kleuren die op wespen lijken helpen maar ook haarborstels zijn handig. De Drietand en de Psi-vlinder bijvoorbeeld. Als vlinder zijn het nauwelijks te onderscheiden grijs en zwart gekleurde uilvlinders. Maar als rups kiezen ze elk voor hun eigen, opvallende, uitdossing. Geel domineert bij de Psi-vlinder, oranje bij de Drietand. De laatste kiest ook voor verwarring door voor- en achterkant dezelfde kleur te geven. En allebei doen ze het met haren. Een zwarte, hoog uitstekende en wat slordig uitgevoerde kwast staat parmantig omhoog. Als een vogelsnav...