Natuurblog Natuurpresentaties

Appèlbergen Appèlbergen, zoals het uitgesproken behoort te worden, mag met het recht de titel groen kroonjuweel van Haren dragen. Waar eens de schapen van Onnen graasden en later Hollandse soldaten op appèl stonden ligt nu  een natuurreservaat. Hoogveen begint weer te groeien in de veentjes, de heide ontwikkelt zich voorspoedig en het vroegere geriefbosje is inmiddels uitgegroeid tot een eikenberkenbos. Mol Dromerig weerspiegelen bomen in het zwarte water. De lucht voelt aan als zomer, de bomen en de paddenstoelen laten echter zien dat de herfst begonnen is. Appèlbergen is voor wie er oog voor heeft als altijd vol leven. Hoewel? Op het pad ligt een zwart, glanzende bontje, een handje uitgestrekt naar een grasspriet. Een mol heeft hier zijn laatste adem uitgeblazen. Voor hem of haar het einde van een duister bestaan, voor de vier Doodgravers het begin van een feestmaal. Zonder zich iets aan te trekken van de vele teken die op zoek zijn naar een nieuwe gastheer wordt...

Berkenheuvel, tussen Diever, Wateren en Smilde gelegen. Een voormalig stuifzandgebied en nu het domein is van dennen en vooral veel kraaiheide. In september delen zij het gebied met grote aantallen bijzondere paddenstoelen. Groot, kleurrijk en opvallend maar soms ook klein en bizar. Gestreept nestzwammetje, Berkenheuvel Bij de ingang van camping Diever ligt tussen fietspad en weg een kleine hoeveelheid strooisel. Woonplaats van bruin gekleurde Stobbenzwammetjes en  grijze Plooirokjes. Daartussen staat, verborgen tussen de snippers, één van de meest vreemde paddenstoelen van ons land. Het Gestreept Nestzwammetje is niet alleen klein maar begint ook nog eens als een minuscuul bruin behaard knuppeltje. Maar binnen korte tijd voltrekt zich een klein wonder, de knuppel barst aan de top open en verandert in een klein nestje. Zonder mos of veren maar wel voorzien van een aantal kleine eitjes. Grijs gekleurd en wachtend op de eerste regendruppels. Pas dan wordt duidelijk waar dit b...

Psi-vlinder, Berkenheuvel September is de tijd dat veel rupsen zich opmaken voor de lange winter. Stevig dooreten, vervellen en dan verpoppen om zo roerloos te wachten op het nieuwe jaar. Sommigen leven zeer opvallend, anderen kiezen voor een strategie waar verstoppertje spelen het belangrijkste in het leven is. Drietand, Vennenbroek Opvallen betekent andere manieren gebruiken om vooral snaveltjes te weerhouden toe te happen. Kleuren die op wespen lijken helpen maar ook haarborstels zijn handig. De Drietand en de Psi-vlinder bijvoorbeeld. Als vlinder zijn het nauwelijks te onderscheiden grijs en zwart gekleurde uilvlinders. Maar als rups kiezen ze elk voor hun eigen, opvallende, uitdossing. Geel domineert bij de Psi-vlinder, oranje bij de Drietand. De laatste kiest ook voor verwarring door voor- en achterkant dezelfde kleur te geven. En allebei doen ze het met haren. Een zwarte, hoog uitstekende en wat slordig uitgevoerde kwast staat parmantig omhoog. Als een vogelsnav...

Bitterzoet Moeras en Bos viert het afscheid van een bijzondere zomer. Was het toen grauw en somber, nu schijnt de zon en daarmee komen de slingers bij de ingang goed uit. Rode bessen lijken geregen aan bruine draden en geven direct al een feestelijk gevoel. Iedereen is welkom om dit  nazomerfeest mee te vieren. Reuzenbalsemien In augustus schreef ik al eens over dit bijzondere, particuliere, natuurreservaat aan de Waterhuizerweg. Eén van   Harens groene kroonjuwelen , toen domein van jonge groene kikkers die speels hun nieuwe wereld verkenden. De kikkers zijn ook nu weer van de partij maar trekken minder de aandacht. Reuzenbalsemien en leverkruid zorgen voor roze en lila kleurtonen, gele Moerasrolklaver doet mee met gele berkenbladeren. Lisdoddes staan als forse Havana sigaren te pronken in de verstilde plasjes. Daartussen, daarboven en eigenlijk overal: libellen, hommels, allerlei vliegensoorten en natuurlijk het Bont Zandoogje en de Kleine Vos. Kleine Rietvink,...

Hazenoor, Appelscha Appelscha, toeristenoord bij uitstek en honden paradijs op zondag. Wandelen op en rond de Bosberg, hoogste top van Fryslân, wordt gemakkelijk gemaakt door wandelroutes. Bij terugkomst wordt de wandelaar schriftelijk gemaand toch even te verpozen bij het gelijknamige paviljoen. Op een herfstige dag is de Bosberg ook domein van vreemdsoortige zwammen. Laag bij de grond en geen gewone verschijningen. Onder lijsterbessen ligt een hoop bleke schillen.Gerafeld, ingesneden en bijna bekervormig. Niet één maar een hele kolonie lijkt het wel. Het zijn Hazenoren. Nauw verwant aan de echte bekerzwammen hebben ook zij aan de bovenzijde een vruchtbaar vlies waar miljoenen sporen gevormd worden. Allen uitgestuurd met maar één doel: nieuwe Varkensoren planten. Oranje Bekerzwam Bekerzwammen als de Bruine en de Oranje Bekerzwammen kunnen in deze omgeving zeker ook verwacht worden. Langs een bospad en bij voorkeur op een open, voedselrijk plekje in het gras. Met hun leerac...

Wilgenrussula Meerwijck, in september een rustige woonwijk met een bijna verlaten strand aan het Zuidlaardermeer bij Hoogezand. Langs de opgespoten zandige oever hoog opgaande populieren, wilgen en essen. Daaronder vooral veel restanten van een losbandig leven in het afgelopen zomerseizoen. Vanaf het gelijknamige paviljoen nadert een kleine groep, de blik omlaag gericht en de oren gespitst op uitleg van de excursieleidster. Het zijn leden van KNNV Groningen die komen voor gezwam op Meerwijck. Paddenstoelen, kleurig of bruin, klein of groot, alles wordt genoteerd. De Eikenboleet bijvoorbeeld, een prachtige ruigsteelboleet met een roodbruine hoed. Midden in het gazon langs het strand en duidelijk wat afgedwaald van zijn gastheer, de eikenboom, Nog opvallender maar iets kleiner is de Wilgenrussula, een typische soort van natte wilgenstruwelen. De rode hoed lijkt een kenmerk te zijn maar er zijn vele soorten Russula's die van deze  kleur houden. Een tweede expert trekt echter zij...

Als een veertje fladdert een kleine vlinder op uit de pollen Pijpestrootje. Slechts even en dan gaat ze weer zitten. Klimmend en dalend en voortdurend zoekend naar een goede plek voor haar eitjes. Het is een Groene Weide-Uil met vleugeltjes van nog geen twee centimeter. Niet algemeen in Nederland maar helemaal thuis op het Doldersummerveld. Groene Weide-Uil, Doldersummerveld Te gast in het Nationaal Park Drents-Friese Wold betekent keuzes maken. Het gebied van ruim 6.150 hectare is te groot om in één dag rond te lopen. Vandaag daarom de keus voor de uiterste zuidwesthoek: het Doldersummerveld. Een palet van natte en droge heide, naald- en loofbos. Grote vlakten gestoffeerd met een enkele eik en grove den. Daartussen gehoornde grazers, bruin en een beetje mottig. Ze staan wat sullig te kijken en zijn duidelijk niet verder gekomen dan groep 1. Lezen is dus niet hun sterkste kant, een bordje van de brandweer om vooral de weg niet te versperren wordt helaas niet begrepen. ...

Vleugelnoot Boerema's bomen is het thema van een vierde blog in de serie "Groene kroonjuwelen van Haren". Burgemeesters wisselden elkaar af, gemeentehuizen werden gebouwd en gesloopt, maar burgemeester Boerema (1910-1935) bleef. Gebeiteld in cement staat zijn zetel voor altijd  in het groene hart van Haren. Geleend door jong en oud maar altijd uitkijkend over de kenmerkende kleuren van Haren, groen, blauw en rood. Zijn ambtsketen hangt in veelvoud aan de inmiddels majestueus uitgegroeide Vleugelnoot. Zijn zorg voor Haren wordt nu gedeeld door bezorgde burgers die zich sterk maken voor Boerema's Park. Boeremapark Haren Het Boerema park is geen natuur maar een dankbetuiging van de Harener bevolking aan de burgemeester die Haren tot villapark maakte. Exclusief en divers, passend bij de stijl van Haren toen maar ook bij het Haren van nu. De Moerascypres op het eiland midden in de vijver zou de ligging van Haren kunnen symboliseren. Twee smalle zan...

Zuid-Hijkerveld (Drentsch Landschap) Op de rand van het Drentsch Plateau, aflopend naar het gebied wat eens bekend was als de Smilder Venen, ligt een uitgestrekt blauw-paars gebied. Namen als het Zuid-Hijkerveld en Brunstingerplassen zijn  echo's uit Heidelucifer, Zuid-Hijkerveld het verleden toen Drenthe nog woeste gronden had waar schaapskuddes zwierven en keuterboertjes boekweit verbouwden. Nu zijn het kleine pareltjes waar adder en kleine vuurvlinder met genoegen bezoekende natuurliefhebbers ontvangen. Bij de Brunstingerplassen keurig vanaf zandige of asfalt lintjes door het landschap, op het Zuid-Hijkerveld zoals het vroeger was. Na het opstapje sporen volgend over stuifrichels en langs diep ingesneden slenken waar het veenmos welig tiert. Begin september wordt het paars van struik- en dopheide geleidelijk weer vervangen door bruine tinten. Kraaiheide zorgt voor een donkergroen accent terwijl juist nu de Heidelucifers (een korstmos) vlammend rood hun kop opste...

Nachtvlindernacht Vennebroek Twee dames kijken gebiologeerd naar het witte doek. Ze gaan helemaal op in het klank en lichtspel, “Gele vierkantspanner; Gele doornuil” wordt gemompeld. Naast het doek zit een gebogen gestalte, hij kijkt even op en zegt met gedempte stem: “Hagedoornvlinder”. Om dit te benadrukken laat een Kerkuil nog even zijn doordringend gekrijs horen. Het is 2 september 2011 en aardedonker op het Landgoed Vennebroek bij Paterswolde. Op de achtergrond klinkt het feestgedruis van het komende Bloemencorso Eelde. Dan lichten drie sterke lampen op en begint de Nationale Nachtvlindernacht. Ruim twintig bezoekers komen af op wat in persberichten “nachtelijke schones” zijn genoemd. De Vlinderwerkgroep van KNNV Groningen / KNNV Oost-Groningen en Natuurmonumenten houden vanavond open huis. Helaas zonder koffie maar wel met koekjes wordt aandachtig geluisterd naar een presentatie over vlinders en de 540 soorten die in dit bijzondere natuurreservaat zijn gevonden. ...

Dierenpark Emmen bouwt aan haar toekomst. Traditie wordt ingewisseld voor een nieuw concept. Maar tegelijkertijd gaat het leven volgens een vast patroon door. En als altijd zijn het ook nu weer de jonge dieren die de meeste aandacht trekken. Stokstaartje - Dierenpark Emmen Twee baby stokstaartjes komen vandaag voor het eerst naar buiten. Dicht op elkaar gekropen proberen ze moed te putten uit elkaars aanwezigheid. Het duistere hol is ingewisseld voor een omgeving die bijna pijn doet aan je ogen. Licht, vol van beweging en vreemde vormen. Colobusaap - Dierenpark Emmen Voor een jonge Colobusaap is alles een spannende uitdaging. Zich verstoppend achter een steen en dan bovenop moeder springen blijft leuk. En dan ritselt er nu natuurlijk ook van alles. Een afgevallen blad, een kever die passeert, grote vraag blijft waar je het eerst naar moet kijken. Rode Reuzenkangoeroe - Dierenpark Emmen De jonge RodeReuzenkangoeroe weet inmiddels dat je het lev...

Mestkever, Geotrupes sp. In de natuur is alles voedsel. Het C2C principe van de eindeloze cyclus van grondstoffen is hier allang doorgevoerd. Afval bestaat niet. Om dit eens te illustreren kwam het voormalig Natuurmuseum Groningen met een opmerkelijke expositie rond uitwerpselen van mens en dier. Wat voor ons vies en onrein is blijkt voor honderden organismen hoofdvoedsel te zijn. Gele Mestvlieg, Scatophaga stercoraria  In Nederland wordt bijna elk heideveld onderhouden door levende grasmaaiers die zich bij voorkeur langs wandel- en fietspaden schijnen te verplaatsen. En dat zorgt voor de nodige schapenkeutels of koeienvlaaien die ook voor ons goed te vinden zijn. Vers of oud, sappig of droog, voor mesteters een ongekend eldorado. Vliegen zijn er vaak als eerste bij.  Meest bekend is de Gele Mestvlieg, van grote afstand ruiken zij het neerploffen van een koeienvlaai. Eerst even lekker slobberen en dan is het tijd voor het serieuze werk. Er wordt gebaltst, gepa...

Orvelterzand Drenthe, ingebed in veen en verankerd in zand. Dat zou een typering kunnen zijn van Drenthe overdwars. Van de veenkoloniën tot de Smilder venen, dwars over Hondsrug en Drentsch Plateau. Een gebied rijk aan historie en natuur. Neolitische hunebedbouwers kapten het oerbos en zijn nazaten uit de 20ste eeuw planten het weer in als werkverschaffing en leverancier van mijnhout. Veen werd vergraven en afgevoerd per trekschuit over het Oranjekanaal naar Amsterdam. Rogge en boekweit maakten plaats voor aardappelen en mais, schapen werden vervangen door Schotse Hooglanders. Buinerveen Zesduizend jaar geschiedenis resulteert in een lappendeken. In de monden en de Smilder Venen zijn het de vloeivelden van aardappelverwerker Avebe maar ook akkerranden waar de natuur nog de ruimte heeft . Op het Drentsch Plateau zijn het vooral kleine parels als het Orvelter Zand en het Hijkerveld die ons een blik gunnen op het Drenthe van honderd jaar geleden.  Valthe, Hon...