Natuurblog Natuurpresentaties

Kampina De week van de bioloog - 8 November begon als een achtbaan. Spanning rond corona maatregelen waardoor alle colleges na woensdag weer online moeten maar ook een sensationele ontknoping van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Maar na ijskoude nachten volgden prachtige dagen met de mogelijkheid om heerlijk te genieten van een exceptioneel warme herfst.  Kampina, zandruggen en vennen Heidelucifer De Kampina leek buiten de fietsroutes verzonken in diepe mijmeringen. Op een enkele graspieper na liet geen vogel zich horen. Klapeksters zijn al gesignaleerd maar waren nog niet te zien. Net buiten het heide gebied klonk wat rustig "ge-tsjak" van een enkele kramsvogel. Maar het mooist waren toch de rode heidelucifers. Bijna vlammend rood in de lage zon stonden hun apotheciën te blinken. Het zijn voortplantingsorgaantjes van de schimmel component van deze bijzondere organisme. De algjes liften wel mee met de vegetatieve voortplanting maar deze schimmelsporen mogen kennelijk ze...

Amerikaanse vogelkers De week van de bioloog - 7 Oktober eindigt met een knallend kleurenfestival. Het begon eigenlijk vorige week al met de Tilburgse moeraseiken die van geelgroen ineens fel rood verkleurden. En deze week, reizend van college plek naar volgende presentatie plaats bleek dat heel Nederland mee doet. Van Groningen tot Den Haag, van Amsterdam tot Den Bosch; overal werd er gepronkt. Heldergele vogelkers, bruinige berken en verkleurende eiken waren overtuigd dat het tijd was voor een herfst sonate. Vandaag volgde de Volkskrant met een verklaring voor de reden van deze veranderingen. Wij leerden vroeger dat de kleuren verschenen nadat de boom het chlorofyl uit het blad gehaald had. Gele carotenen en rode anthocyanen werden dan zichtbaar en zorgden voor een Ïndian Summer". De verklaring van de krant was dat het mogelijk functioneert als bescherming tegen zonnebrand. Met steeds minder bladgroen wordt het blad kwetsbaarder en zo zou het groene leven iets verlengd worden. O...

Amerikaanse eik  De week van de bioloog - 6 Alweer de tweede herfstvakantie week en dus maar één dag college verplichtingen. En met het heerlijke herfstweer een uitstekende gelegenheid om eens heerlijk te gaan genieten van de herfst met een wandeling in het Tilburgse Stadsbos013. Hoewel...Tilburgs??? Het bos staat letterlijk bomvol exoten. Van Amerikaanse eik en douglasspar tot allerlei klein gewemel. Siberische grondeekhoorn Ondanks tientallen luidruchtig aanwezige schoolkinderen was de hogere temperatuur een uitgelezen gelegenheid voor de Siberische grondeekhoorns om eens onbehoorlijk te schransen. Misschien waren ze aan de wandel om hun wintervoorraden aan te vullen maar met een overvloed aan beukennootjes is de verleiding wel erg groot om toch maar even een hapje tussendoor te nemen. Siberische grondeekhoorn Deze schattige beestjes zijn echte Brabanders. Geboren en getogen en met een familielijn die decennia terug gaat. Hun verre verwanten werden goed verzocht in het tweede Bur...

De week van de bioloog 5 Alweer een week voorbij, Nederland in een halve lock-down en de angst voor een klein, bijna of helemaal biet levend wezen genaamd Sars-Covid-2 grijpt weer om zich heen. Of we daarmee beseffen dat we toch echt een integraal onderdeel zijn van de natuur blijft de vraag. Voor mij als bioloog was het echter meer een week van vooruit kijken naar volgende colleges, veldcursussen flora en fauna 2021 en vooral genieten van de herfst. Steeds meer paddenstoelen verschijnen, het aantal zingende Scandinavische roodborstjes lijkt elke dag meer te worden en de tuin staat weer vol vruchten. Hokjespeul In Nederland zeer zeldzaam maar op kalkrijke heuvels en bergen op veel plaatsen te vinden: de hokjespeul. Familie van de lupine maar nooit fier rechtop. Kruipend en daarmee zoveel mogelijk vierkante decimeters afdekkend met groen. In zomerkostuum getooid met witte bloemtrossen, in de herfst gedecoreerd met groene peulen die uiteindelijk zwart worden. Wanneer dat gebeurt krimpen ...

De week van de bioloog 4 Herfst, bladeren verkleuren, regen, zon en wind. Tijdens het les geven merk je er weinig van maar op al die honderden kilometers door ons kleine landje zie je het wel degelijk. In de tuin zijn de zwavelkopjes alweer op hun retour en wordt het tijd om binnenkort weer eens te gaan zoeken naar de vreemde sporendragers van slijmzwammen. Ondertussen hebben cursisten onze soort Sapiens zien migreren over de ganse aarde terwijl de Groningers zich bezig hielden met verstikte natuur. En dat bracht een lange trein volgeladen met herinneringen op gang. Rozenkransje Wie weet het nog? Rozenkransjes langs het fietspad door de Gasterse Duinen in Drenthe; rozenkransjes op het prachtige eiland Schiermonnikoog. Herinneringen zijn het geworden aan een tijd dat Nederland niet vergrast, verzuurt en vermest was. Arnica Wie weet het nog? Arnica of wolverlei op de Hooghalense heide bij het Paradijsbos? Een herinnering aan onze ongekend rijke Nederlandse natuur. Altijd al kwetsbaar omd...

De week van de bioloog 3  De herfst is in het land maar de zomer geeft zich nog niet gewonnen. Koolwitjes, dagpauwogen en zelfs een kolibrievlinder laten zich geregeld zien op de laatste bloemen van de vlinderstruik. Maar voor deze bioloog was he toch de week van het gezwam. Voorbereidend op een college over de gevolgen van stikstofdepositie op paddenstoelen die in innige relatie met bomen leven en als topper een online introductie college rond alles wat maar met opvallende zwammen te maken heeft. Eikelbekertje Zonder schimmels geen leven is een bekende stelling maar dat geldt ook voor planten en andere fotosynthetiserende organismen. Toch zit er wel wat in, alleen zij zijn in staat hout af te breken en weer terug te brengen in de voedselkringloop. Sommige soorten pakken alleen cellulose aan en veranderen zo een boomstam in kleine bruine brokjes. Anderen kunnen ook lignine verteren en maken er een witte, zachte massa van waar weer andere schimmels op groot kunnen worden.  Appe...