Tweestromenland

Rolde, hunebedden

Zevenduizend jaar landschapsgeschiedenis, samengebald in een boek van pocket formaat. Dat is het tweestromenland ten noorden van Rolde. Tot 1973 was het een verhaal dat 7000 jaar geleden begon en waar geen eind aan leek te komen. Mens en natuur leefden er in harmonie, ruimte gevend aan traditionele boerenbedrijven, vakantievierders en zeldzame dieren en planten. Toen kwam echter de grote vooruitgang. Wat niet in de weg stond mocht blijven maar het landschap zou zich onderwerpen aan de moderne boer. Motorzagen maakten gillend een eind aan honderden jaren oude eiken, bulldozers dempten rivieren en sloopten houtwallen. Complete hoofdstukken van het Rolder landschapsboek werden uitgescheurd en verbrand. Ondanks een succesvolle tegenaanval van een ongekend groot volksleger blijven de open wonden en nauwelijks geheelde lidtekens tot op de dag van vandaag zichtbaar.

Balloo, hunebed

Rolde, gothische kerk in winterlicht

Volgens de Drentse encyclopedie werd de naam Rolde, geschreven als Rotlo (rood bos) voor het eerst vermeld in 1232. Toen was het een kleine boerennederzetting rond een romaanse kerk. Tweehonderd jaar later werd deze kerk vervangen door de huidige gothische kerk. In hoeverre deze mensen in directe lijn teruggingen tot de allereerste bewoners op de Rug van Rolde blijft gissen. Drie hunebedden, twee in Rolde en één ten noorden van Balloo, getuigen in stilte van een volk dat duizenden jaren langs zandruggen geleden naar het noorden trok. Dorpen werden gesticht, bos gerooid en eerste akkers aangelegd. Met twee hunebedden als begraafplaatsen op een steenworp afstand van het elkaar lijkt het bijna zeker dat de Rolder groep mogelijk uit tientallen families bestaan heeft.

Rolderdiep, niets rest meer van de oorspronkelijke rivier

Kleine zwanen, in formatie boven het Rolderdiep

Uitzicht over de es naar Loon en het Lonerdiep

Rolde ligt als een vooruitgeschoven post tussen twee rivieren. Aan de oostkant het Rolderdiep. Niets herinnert meer aan de kronkelende beek die in de zomer leek te slapen en 's winters zich herinnerde dat het eens een machtige gletsjerrivier geweest was. Naar het westen stuit de reiziger op het Lonerdiep en het Deurzerdiep. Landschapsherstel in de afgelopen decennia heeft dit gebied duidelijk goed gedaan. Het water heeft hier alle ruimte gekregen om te leven. Meanderend, in de winter van oever tot oever geheel gevuld, in de zomer rustig kabbelend terwijl blauwe beekjuffers naar hun spiegelbeeld kijken.

Ballooërveld

Kampsheide

Tegen het dorp ligt een zwarte schil landbouwgrond, daarboven begint de stille heide. Eens van levensbelang voor bemesting van de akkers. Plaggen werden gestoken, uitgelegd in de schapenstal en in het voorjaar met de mest door de zandgrond gemengd. De schapen zijn er nog als levende maaimachines, zij zorgen ervoor dat het Ballooërveld open blijft. Oostelijk van Balloo wordt de heide niet begraasd. Jeneverbessen hebben Kampsheide veranderd in een gevarieerd bos op stuifduinen en akkertjes uit de IJzertijd.

Schaapskudde Balloo, de eerste lammetjes van 2013

Tweestromenland Rolde, een prachtig decor voor een winterwandeling