Eext - natuurlijke halte aan de Hunebed Highway

Hunebed D13 - Eext

Halve maan na midwinter. Vanuit het onmetelijke woud nadert een oude grijsaard de plaats van de geesten. De twee zonen van zijn broer, Loki en Aki, zijn al ver vooruit, hij werd even opgehouden om een stuk vuursteen te bekijken en achteloos van zich af te werpen. Dreigend staart een zwart gat vanaf de heuvel hem aan. Daarbinnen een verborgen trap die leidt naar de plaats waar ook hij binnenkort mag binnengaan.

Hunebed D12 - Es van Eext

Laatste sporen van 19e eeuwse steenkloppers - boorgat in Grote Steen

5300 jaar later, 31 januari 2015 A.D. Eext, natuurlijke halte aan de Hunebed Highway en één van de sterren op het blazoen van Geopark de Hondsrug. Het bos van weleer is verbrand, gekapt en verdwenen. Er voor in de plaats kwamen rechte lijnen in het landschap. Met hard potlood getekende akkers, met zachter bruin ingekleurde vlakken met winterse bomen.  Alleen de plaats van de geesten is terug te vinden. Niet meer verborgen maar voor iedereen zichtbaar. Restanten van wat eens hunebedden waren. Verwaaid, verweerd of gesloopt door stenenkloppers.

Eext vanaf de es, linksboven hunebed D12

Eext

Eext zoals Egbert van Drielst het zag (1772-1806)

Een lint van stenen huizen herinnert aan de plek waar de oude grijsaard eens bij zijn haardvuur zat. Zijn woonstede is al lang verdwenen. Zelfs de pittoreske boerderijtjes, de brouwerij en het schultehuis die ruim tweehonderd jaar geleden geschetst werden door de Amsterdamse kunstenaar Egbert van Drielst hebben de tand des tijds niet doorstaan. Eext is uitgegroeid tot een Drentse parel met een geheel eigen karakter. Zonder het statige van Anloo waar de geest van de bisschop rond de dominerende Sint Magnus kerk waait. En ook niet met het wat volkse karakter van Oudemolen, een kruispunt van wegen waar het goed rusten is. Eext is Eext.

Eext, één van de zeven brinken, winters kaal maar zomers groen 

Bijna was het gelukt om de natuur geheel te laten verdwijnen uit de omgeving van Eext. Ruilverkavelingen en een opgejaagde intensivering van de landbouw slokte het groen als een hongerig monster op. Toen keerde het tij. Tot hier en niet verder, dat was het credo van de jaren zeventig. Veertig jaar later ligt Eext weer ingebed in het groen. Vingers van houtwallen strelen het dorp, de eens gesnoeide beukenhaag om het dorp is nu een dankbare zetel voor de Groene Specht. En de brinken zijn het domein van Boomklevers geworden.

Kleine zwanen, Eext

Goudvink, Eext

Judasoor, Eext

Fluweelpootje

Winter rond Eext. Over de es zweeft een bijzonder muziekstuk. Diep, soms sonoor, wonderlijk exotisch. Wilde zwanen uit het hoge noorden kennen deze natuurlijke halte ook al. Gezellig kletsend zitten ze op een verlaten akker. Wat meer beschut wordt er zachtjes gepreveld door meneer en mevrouw Goudvink. Tuup, tuup, en daar gaat weer een knop naar binnen. Aan de voet van een gebarsten boom kruipt een lint van oranje Fluweelpootjes naar boven. Even verder staan Judasoren wagenwijd open.

Vuursteen op de es van Eext

Galgwanderveen of Braam's plas, een pingo

Eext nodigt uit om te wandelen. Oude kerkenpaden te verkennen, op zoek te gaan naar restanten uit de ijstijd. Langs de weg ligt nog steeds vuursteen, meegesleept door tonnen ijs. Tegen de bosrand een glazig dicht gevroren oog. Een pingo ruïne uit de derde ijstijd. Zacht wit omzoomd door resten van sneeuw is het goed voor te stellen hoe hier eens een enorme ijslens in de bodem van de bevroren toedra lag.

Natuurlijk startpunt voor tochten rond Eext is café-restaurant Homan. Voor kunstliefhebbers is er een beschreven folder met een route langs alle plaatsen die Egbert van Drielst eens geschilderd heeft. Voor natuurzoekers is er een jaarprogramma met vijf excursies variërend van landschap, vroege vogels en gentianen tot paddenstoelen.