Leven op een koeienvlaai

Hoornaarroofvlieg

Biologen zoeken naar leuke waarnemingen op de meest bijzondere plaatsen. Sommigen zitten letterlijk in de put, turend naar varentjes. Anderen zakken verlekkerd in een koeienvlaai, als een strontvlieg aangetrokken door de geur. Turend naar kleine beestjes, genietend van de mooiste paddenstoeltjes die juist daar hun paradijsje vinden.

Strontvlieg

Vergadering gewone mestkever

Mestkever in actie

Driehoornmestkever

Sphaeridium scarabeoides, een waterkever levend in de mest

Roep mest en vraag naar een toepasselijk insect en het antwoord is mestkever. Dat er allerlei soorten zijn is voor de meesten onbekend. Gespecialiseerd in verschillende soorten uitwerpselen maar ook elk weer op hun eigen manier levend van wat een koe achtergelaten heeft. Er zijn zelfs kevers die bij de grote familie van de waterkevers behoren en letterlijk rondzwemmen in de koeienpoep (Sphaeridium soorten). Maar het is niet alleen direct voedsel voor volwassen of jonge insecten. Viltvliegen, bijvoorbeeld. Die komen voor een heerlijk slokje mestvocht, aal volgens de kruiswoordpuzzels.

Kleefsteelstropharia

Franjevlekplaat

Spitse vlekplaat

Mijn aandacht is de laatste weken vooral getrokken door paddenstoeltjes, groot, klein en nog veel kleiner. Zelden gevonden op uitwerpselen van vleeseters maar vooral verzot op vezelrijke flatsen van koeien of paarden. Sommigen gaan voor cellulose uit de celwanden van grassen, anderen kiezen voor stevige kost en smullen van resten lignine (hout). Voor de wandelaars in natuurgebieden zijn het vooral de inktzwammen, vlekplaten en de kleefsteel stropharia's die groot genoeg zijn om niet te missen. Net als alle andere mest bewonende paddenstoelen zaten hun sporen al in het afgegraasde gras. Stevig verpakt in een miniatuur pantsertje en klaar om te kiemen zodra de flats het lijf verlaten heeft.

Kogelschieter

De meest bizarre mest schimmel is de gewone kogelschieter. Verwant aan de broodschimmel is het één van de eerste die verschijnt maar om ze te zien moet je letterlijk met de neus in de koeienpoep duiken. Zo klein zijn ze. Eerst is het een geel bolletje van net een millimeter en daarna een glanzend kraaltje op een doorzichtig steeltje. Waterdruk zorgt er voor dat het kraaltje met sporen tot wel twee meter weggeschoten kan worden. Prachtige beelden van schietende Pilobolus schimmels zijn te zien op Business Insider. Als je niet oppast kun je getroffen worden door het wegschietende sporenpakketje want de snelheid is hoger dan een kogel uit een geweer.

Oranje mestschijfje

Dwergborstelbekertje

Wat groter zijn allerlei miniatuur zwammetjes uit de grote groep van de Zakjeszwammen. Oranje mestschijfjes zijn het meest algemeen. Maar tussen deze verzameling oranje stippen zijn vaak ook andere soorten te vinden. Het dwergborstelbekertje bijvoorbeeld. Slechts een paar millimeter en woest behaard. Mestborstelbekertjes zijn al wat groter maar blijven nog steeds ver achter bij de vlekplaten die hierboven getoond werden.

Sta eens stil bij een koeienflats en verbaas je over het rijke leven in en op de poep.