Bloeiend steenkool

Sphenopteris striata - zaadvaren boven Carboon
(collectie Botanische Tuinen Utrecht)

Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 135

Vandaag publiceerde Jack Gordon een post op Fossil Forum over een zeer bijzondere fossiele plant die de oorsprong van bloemplanten met miljoenen jaren verder naar het verleden terug duwt. Maar tussen 174 miljoen jaar geleden en hun echte roots liggen nog eens 150 miljoen jaar. Het was in het steenkooltijdperk, het Carboon, dat de eerste experimenten gedaan werden met het vormen van zaden. Zaadvarens leken precies op varens maar in plaats van sporen op de achterzijde van het blad vormden ze "zaden" in een soort van miniatuur katjes. Het was geen echte bloem maar de eerste aanzet was gegeven. Een kleine groep ontwikkelde zich al snel tot wat we nu kennen als naaktzadigen. Dennen, cycassen en ginkgo bomen gaan in een rechte lijn terug naar "bloeiend steenkool". Het merendeel bleef echter onveranderd tot aan het prille begin van de Jura. En terwijl één van de laatste zaadvarens (Caytonia) zich in de vroege Jura ontwikkelde tot  de door Jack beschreven  Nanjinganthus dendrostyla zou het doek definitief vallen voor deze oeroude plantengroep.

Meer weten? Volg dan de cursus Evolutie van Planten in de Botanische Tuin Utrecht.