Doorgaan naar hoofdcontent

Kleurige afsluiting oktober

Amerikaanse vogelkers

De week van de bioloog - 7

Oktober eindigt met een knallend kleurenfestival. Het begon eigenlijk vorige week al met de Tilburgse moeraseiken die van geelgroen ineens fel rood verkleurden. En deze week, reizend van college plek naar volgende presentatie plaats bleek dat heel Nederland mee doet. Van Groningen tot Den Haag, van Amsterdam tot Den Bosch; overal werd er gepronkt. Heldergele vogelkers, bruinige berken en verkleurende eiken waren overtuigd dat het tijd was voor een herfst sonate. Vandaag volgde de Volkskrant met een verklaring voor de reden van deze veranderingen.

Wij leerden vroeger dat de kleuren verschenen nadat de boom het chlorofyl uit het blad gehaald had. Gele carotenen en rode anthocyanen werden dan zichtbaar en zorgden voor een Ïndian Summer". De verklaring van de krant was dat het mogelijk functioneert als bescherming tegen zonnebrand. Met steeds minder bladgroen wordt het blad kwetsbaarder en zo zou het groene leven iets verlengd worden. Of dit echt zo werkt.... 

Lijsterbes

Hollandse vruchten doen ook graag mee met het kleurenspektakel maar inmiddels is bijna alles verdwenen in een vogelmaag of gewoon afgevallen. Opvallend is dat bomen daarbij zelf de volgorde van het diner bepalen. Oranje en rode vruchten zijn het eerste rijp en laat dit nu net de kleur zijn die de meeste vogels uitstekend kunnen zien. Blauwe sleepruimpjes worden vaak, pas zoet na de eerste nachtvorst. En dat is de tijd dat eten schaars wordt en vogels op zoek gaan naar andere eetbare zaken.

Iets zonder reden doen is eerder uitzondering dan regel in de natuur. Zeker bij planten wordt vrijwel alles gestuurd door de omgeving. Van bladval tot vruchten, van bastvormen tot groei hoogte.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet a...

Kraanvogels wereldwijd

 Nog even en dan klinkt het doordringende "Kruu, kruu" weer boven het oosten van Nederland. De Kraanvogels komen! Voor KNNV Drachten reden om er eens wat meer aandacht aan te geven. Niet alleen een bijna traditionele excursie naar de verzamelplaats van duizenden kranen op de velden rond het Duitse Diepholz maar ook een avond vol wetenswaardigheden over deze bijzondere vogels op 18 oktober 2012. Om deze presentatie voor te bereiden ben ik een weekend lang bezig geweest 12 van de 15 soorten kraanvogels te fotograferen. Helaas niet in hun eigen leefgebied, daarvoor zou een wereldreis langs het hart van Azië (8 soorten), Afrika (5 soorten), Australië, Europa en Noord-Amerika (elk 2 soorten) nodig geweest zijn. AquaZoo Fryslân (Leeuwarden) en het Vogelpark Walsrode(60 kilometer zuid van Bremen) boden echter de mogelijkheid om een portrettengalerij te maken van vogels die onder zo natuurlijk mogelijke omstandigheden gehouden worden. Jufferkraanvogel Europese kraaan...

Rupsen, verborgen of gewapend

Psi-vlinder, Berkenheuvel September is de tijd dat veel rupsen zich opmaken voor de lange winter. Stevig dooreten, vervellen en dan verpoppen om zo roerloos te wachten op het nieuwe jaar. Sommigen leven zeer opvallend, anderen kiezen voor een strategie waar verstoppertje spelen het belangrijkste in het leven is. Drietand, Vennenbroek Opvallen betekent andere manieren gebruiken om vooral snaveltjes te weerhouden toe te happen. Kleuren die op wespen lijken helpen maar ook haarborstels zijn handig. De Drietand en de Psi-vlinder bijvoorbeeld. Als vlinder zijn het nauwelijks te onderscheiden grijs en zwart gekleurde uilvlinders. Maar als rups kiezen ze elk voor hun eigen, opvallende, uitdossing. Geel domineert bij de Psi-vlinder, oranje bij de Drietand. De laatste kiest ook voor verwarring door voor- en achterkant dezelfde kleur te geven. En allebei doen ze het met haren. Een zwarte, hoog uitstekende en wat slordig uitgevoerde kwast staat parmantig omhoog. Als een vogelsnav...