Herinneringen

De week van de bioloog 4

Herfst, bladeren verkleuren, regen, zon en wind. Tijdens het les geven merk je er weinig van maar op al die honderden kilometers door ons kleine landje zie je het wel degelijk. In de tuin zijn de zwavelkopjes alweer op hun retour en wordt het tijd om binnenkort weer eens te gaan zoeken naar de vreemde sporendragers van slijmzwammen. Ondertussen hebben cursisten onze soort Sapiens zien migreren over de ganse aarde terwijl de Groningers zich bezig hielden met verstikte natuur. En dat bracht een lange trein volgeladen met herinneringen op gang.

Rozenkransje

Wie weet het nog? Rozenkransjes langs het fietspad door de Gasterse Duinen in Drenthe; rozenkransjes op het prachtige eiland Schiermonnikoog. Herinneringen zijn het geworden aan een tijd dat Nederland niet vergrast, verzuurt en vermest was.

Arnica

Wie weet het nog? Arnica of wolverlei op de Hooghalense heide bij het Paradijsbos? Een herinnering aan onze ongekend rijke Nederlandse natuur. Altijd al kwetsbaar omdat ons land de rand van zijn verspreidingsgebied vormde en nu nog op enkele plaatsen bloeiend.

Heivlinder

Velen zullen deze nog herkennen maar hoe lang nog? Heivlinders zijn op tientallen heidevelden verdwenen omdat er nauwelijks meer plaatsen zijn waar rups of vlinder zich kunnen opwarmen. Maar ook omdat de nog voorkomende grassen een totaal verkeerde balans aan stikstofverbindingen hebben opgebouwd.

Kleine vos

Herinneringen vervagen, was de kleine vos de eerste vlinder die ik bij naam leerde kennen? Of toch koolwitjes, dagpauwogen en atalanta's? Voor de nieuwe generatie vlindergenieters is het een wenssoort geworden. Hoewel zijn rupsen smullen van brandnetelblaadjes lijkt het wel of de kleine vos genoeg heeft van ons land. De Vlinderstichting maakte onlangs bekend dat ook in 2020 er weer minder van deze prachtige soort gezien zijn.

Cantharel

Cantharellen plukken, dat was eens een favoriete herfstactiviteit met mijn onvergetelijke moeder. Ergens in de jaren zestig moet het geweest zijn, een slootkant in het Asserbos leverde voldoende op voo heerlijke boterhammen met gebakken uitjes en deze gele zwammen. Net als andere paddenstoelen die in een innig huwelijk met bomen leven kregen ze steeds meer last van verzuring en verdwenen uit ons land.

Maar gelukkig is niet alles in onze natuur veranderd in een tranendal. Rondlopend langs Drentsche Aa en Dommel zijn er dankzij allerlei natuurbeheersmaatregelen nog steeds bijzondere juweeltjes te vinden.