Doorgaan naar hoofdcontent

Deining om de Witte Kievitsbloem

Kievitsbloem, witte variant
"Met uitsterven bedreigd"; "De laatste witte kievitsbloemen"; "Laatste bloemen ter wereld". Met deze krantenkoppen wordt vandaag het drama rond de Kievitsbloem in de polder Oosterland aan de Meerweg, Haren, wereldkundig gemaakt. Na honderden jaren lijkt het doek definitief gevallen voor de laatste Kievitsbloemen in het stroomdal van de Drentsche Aa.

Het was in 1898 dat er voor het eerst geschreven werd over deze bijzondere lelie. In de Levende Natuur schrijft de heer Mulder dat er bij het Hoornsche Diep, tussen Groningen en Haren wilde Kievitsbloemen bloeien. De heer Fiet uit Haren voegt er nog aan toe "“Die de kievitsbloemen te Haren wil zoeken, neme de wandeling van Haren naar Paterswolde en bij de brug, die over 't Hoornschediep ligt, vindt hij ze in menigte”. Kinderen plukten grote boeketten en tientallen jaren was deze vindplaats geliefd excursiedoel voor de Natuurhistorische Vereniging in Groningen. Opvallend was toen al dat deze Groningse kievitsbloemen bijna allemaal wit waren en er slechts enkele paarse-gevlekte voorkwamen. Europees gezien is dat eigenlijk altijd andersom, de witte worden wel veel gekweekt maar op zijn natuurlijke groeiplaats, uiterwaarden van rivieren, wordt de witte variant maar zelden gevonden.

Kievitsbloem, rood-gevlekte variant, niet in Oosterland, wel algemeen in het IJsseldal bij Hasselt

Ondanks de dikke kleilaag op het veen van de polder verdroogt het gebied na de oorlog steeds verder. Winterse overstromingen met mineraalrijk Drents water konden de polder niet meer bereiken doordat de Oude Aa letterlijk geamputeerd werd van zijn moederstroom. Opborrelend, ijzerrijk kwelwater werd door het Groningse waterleidingbedrijf weggepompt om te dienen als drinkwater. Zuur water uit het Friesche Veen houdt de polder nat maar hier zat de Kievitsbloem niet op te wachten. De veel voorkomende paars-gevlekte vorm is inmiddels uitgestorven in de polder Oosterland. De witte komt er nog voor maar elk jaar worden er minder bloeiende planten geteld. Van de witte overvloed zijn in 2012 slechts 15 exemplaren over.

Witte Kievitsbloem, Oosterland (foto Jacob de Bruin, Natuurmonumenten)

Witte Kievitsbloem, Oosterland (foto Jacob de Bruin, Natuurmonumenten)

Inmiddels is de Oude Aa weer aangesloten op de Drentsche Aa en leven brengend water zou de laatste Witte Kievitsbloemen in de wintermaanden kunnen bereiken. Als ook de grondwaterstand omhoog gebracht zou kunnen worden, de kwelstromen weer op gang komen en het zure veenwater niet langer de polder zou bereiken zou er nog een laatste kans zijn voor de zeldzame Witte Kievitsbloem. Wat echter nog ontbreekt is overeenstemming tussen natuurbeheerders en eigenaren / gebruikers.

Deining om de Kievitsbloem laat weer eens zien dat in Nederland nog steeds soorten kunnen uitsterven doordat de gulden middenweg tussen natuur en economie niet gevonden wordt.

Informatie:
Floron Nieuwsbrief 2004
Natuurvisie Lappenvoort - Oosterland 2008 (Natuurmonumenten)
De laatste witte kievitsbloem (Nationaal Park Drentsche Aa)
Harener Weekblad 24 april 2012

En luister naar Alje Zandt, voorlichter Natuurmonumenten op RTV Drenthe / YouTube.

Reacties

  1. Een goed en helder betoog voor de Witte Kievitsbloem. Het is te hopen dat er dusdanige maatregelen getroffen worden, dat de laatste exemplaren het gaan redden.
    Goed dat je hier aandacht aan besteedt!!
    Natuurkieker Coby

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Met eenige regelmaat lees ik je logs met veel plezier . En moet zeggen je leverd veel achtergrond informatie. Een heel mooi logje over de kievitsbloem. Een pracht van een voorjaars bloeier. Vooral de foto's genomen met de groothoek van onderen zijn wonderschoon.

    gr Frans

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Een warm pleidooi voor deze prachtige bloem. Ik vind beide soorten prachtig en hoop dat ze kunnen overleven in ons land.
    groeten, gonnie

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Moi, Kees,
    Cultuur en natuur altijd strijd. Overigens was het niet alleen de verdroging maar zeker ook het armenvol plukken zoals je al schreef. Na de pluk krijgt de bol geen kans meer om zich te ontwikkelen en is voor altijd verloren. Ik ben bang dat mijn geboorte ook schuldig is geweest aan het verdwijnen van een aantal kievitsbloemen. Op het kastje naast mijn moeders kraambed aan de Hoornschedijk stond een vaasje met witte kievitsbloemen, geplukt door mijn vader, uit het weilandje bij de brug.
    Groet, Ubel.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoi Kees
    Laten we hopen dat een nieuw kabinet de waarde van de natuur hoger inschat..
    investeren in natuur is investeren in de toekomst..
    De natuur heeft geen mens nodig...Maar de mens wel de natuur.
    Prachtig stukje Kees
    Groetjes Henk

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hoi Kees,

    ik kan me ook niet heugen een witte koekoeksbloem gezien te hebben.Het zou eeuwig zonde zijn als deze bloem zou verdwijnen.

    Heel mooi dat je hier aandacht aan besteed.

    groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Interessant, ik wist niet dat witte koekoeksbloemen bestaan en heb ze nooit gezien. Bedankt voor deze oproep, Kees!
    Groeten, Marion

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Wat zitten er toch een hoop mensen te suffen met hun koekoeksbloem! Lezen mensen en goed kijken, anders leer je het nooit! Mooi dat de Kievitsbloem ook bij jullie te vinden is Kees. En je hebt hem er prachtig opstaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Prachtig bloemetje is dit toch! Ik vind vooral de laatste twee opnames vanuit een orignele hoek gemaakt.
    Groet
    Loes

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Mooie foto's, Ik kom zeker vaker kijken. Ik heb uw blog geplaatst op mijn bloglijst. Misschien vind u het leuk om mijn weblog (in het engels) ook eens te bezoeken. Ik fotografeer onder andere natuur.

    Met vriendelijke groet

    Robert

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Gelukkig zijn er nog veel kievitsbloemen , ook witte, te zien in de Hortus!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet a...

Kraanvogels wereldwijd

 Nog even en dan klinkt het doordringende "Kruu, kruu" weer boven het oosten van Nederland. De Kraanvogels komen! Voor KNNV Drachten reden om er eens wat meer aandacht aan te geven. Niet alleen een bijna traditionele excursie naar de verzamelplaats van duizenden kranen op de velden rond het Duitse Diepholz maar ook een avond vol wetenswaardigheden over deze bijzondere vogels op 18 oktober 2012. Om deze presentatie voor te bereiden ben ik een weekend lang bezig geweest 12 van de 15 soorten kraanvogels te fotograferen. Helaas niet in hun eigen leefgebied, daarvoor zou een wereldreis langs het hart van Azië (8 soorten), Afrika (5 soorten), Australië, Europa en Noord-Amerika (elk 2 soorten) nodig geweest zijn. AquaZoo Fryslân (Leeuwarden) en het Vogelpark Walsrode(60 kilometer zuid van Bremen) boden echter de mogelijkheid om een portrettengalerij te maken van vogels die onder zo natuurlijk mogelijke omstandigheden gehouden worden. Jufferkraanvogel Europese kraaan...

Rupsen, verborgen of gewapend

Psi-vlinder, Berkenheuvel September is de tijd dat veel rupsen zich opmaken voor de lange winter. Stevig dooreten, vervellen en dan verpoppen om zo roerloos te wachten op het nieuwe jaar. Sommigen leven zeer opvallend, anderen kiezen voor een strategie waar verstoppertje spelen het belangrijkste in het leven is. Drietand, Vennenbroek Opvallen betekent andere manieren gebruiken om vooral snaveltjes te weerhouden toe te happen. Kleuren die op wespen lijken helpen maar ook haarborstels zijn handig. De Drietand en de Psi-vlinder bijvoorbeeld. Als vlinder zijn het nauwelijks te onderscheiden grijs en zwart gekleurde uilvlinders. Maar als rups kiezen ze elk voor hun eigen, opvallende, uitdossing. Geel domineert bij de Psi-vlinder, oranje bij de Drietand. De laatste kiest ook voor verwarring door voor- en achterkant dezelfde kleur te geven. En allebei doen ze het met haren. Een zwarte, hoog uitstekende en wat slordig uitgevoerde kwast staat parmantig omhoog. Als een vogelsnav...