Nederland zoemt, deel 1

Rosse metselbij, een gelukkig huwelijk in de Azalea

2012: het Jaar van de Bij en dat zullen we weten ook hebben ze in Groningen bedacht.Met het motto Groningen zoemt worden een jaar rond activiteiten aangeboden om burgers en buitenlui te interesseren voor het bijzondere leven van wilde bijen. Kijken, ontdekken en verwonderen zou uiteindelijk tot gevolg moeten hebben dat we meer oog krijgen voor deze bijzondere insecten en misschien zelfs de achteruitgang van Neerlands bijenstand vertragen of zelfs ombuigen naar een hernieuwde groei. Met een knipoog naar Groningen zoemt zal in deze blog met de titel "Nederland zoemt" verschillende keren lens en loep gericht  worden op gewone of juist bijzondere aspecten van het wilde bijenleven. In tuin of plantsoen maar ook in natuurreservaten die als bijenpareltjes door ons land verspreid liggen.

Aardhommel, koningin, even uitrusten op een warme berk

Hommels hebben haast. Terwijl de eerste krokus nog maar nauwelijks bloeit vliegen de eerste koninginnen van de Aardhommel al rond. Eiwitrijk stuifmeel, daar is het hun om te doen. Voedsel voor de eerste nakomelingen in het nieuwe jaar. Zij moeten er straks voor gaan zorgen dat de nieuwe kolonie groeit en uiteindelijk leidt tot een bruiloft van een nieuw koningspaar. Voor hem een korte vreugd, voor haar voorbode van een lange, koude winter maar ook met nieuw leven voor het volgend jaar.

Vosje, vrouwje beladen met bessenstuifmeel

Vosje, mannetje, luierend in de zon

Begin april bloeien de bessenstruiken overvloedig en dat betekent werk aan de winkel voor het Vosje. Zij voorzien van een mooie roodbruine pels, hij in het zwart met een mooie witte snor. Ogenschijnlijk met weinig oog voor elkaar, zij is druk bezig met verzamelen van stuifmeel en hij zoemt wat rond op zoek naar suikerrijk nectar. Nestelen doen ze, net als alle zandbijen, bij voorkeur in de grond.

Grijze zandbij, mannetje

Grijze zandbij,vrouwtje voor haar hol

Grijze zandbij, vrouwtje op wacht

Vosjes behoren bij de Zandbijen. Ga eens op zoek naar een een Grijze Zandbijenkolonie op een zandige walletje en je ontdekt direct waarom ze juist deze naam gekregen hebben. Efficiënt en  snel zie je ze onder de grond verdwijnen.Even meekijken? Klik dan op deze link naar een YouTube filmpje van deze Grijze Zandbijen. Eerst wordt een lange gang uitgegraven en daarna verandert de graafmachine in een snelle vrachtwagen. Richting bloeiende wilgen en snel weer terug naar het nest om alweer een lading stuifmeel af te leveren.

Grote bloedbij, betrapt na overval op nest van Grijze Zandbij

Roodharige wespbij op de uitkijk naar Grijze Zandbij of Asbij

Het leven van Zandbijen is echter niet alleen rozengeur en maneschijn. Grote insecten eters zijn in het vroege voorjaar nog niet op zoek naar een smakelijk hapje voor hun eigen kroost. Veel gevaarlijker zijn echter de ninja's onder de bijen. Bloed- en wespbijen liggen letterlijk op de loer om het ouderlijk huis te overvallen. Geen brute aanval maar rustig afwachtend tot de woning verlaten is. Snel naar binnen en weer weg zijn. Ongemerkt laten ze hun eigen ei achter in de voorraadkamer. Terwijl de jonge Zandbij rustig in zijn ei ligt te rijpen kruipt de parasiet al uit zijn eigen dop en begint aan een ongekende schranspartij. Eten tot hij er letterlijk bij neervalt, niets blijft er over. Verhongerd sterft de jonge zandbij terwijl de vette larf van de Bloedbij verzadigd op zijn rug ligt, zich verpopt en het volgend jaar uitvliegt voor een volgende aanval.

Nederland zoemt, het bijenjaar is begonnen. Ook eens naar bijen kijken? Volg dan de activiteitenkalender van het Jaar van de Bij. Of klik op één van de links naar de vanaf 2011 op deze blog gepubliceerde bijdragen over wilde bijen.

* Versuikerde voorjaarsbode in Haren (Rosse Metselbij)
* Bijzondere behuizing in Haren (Klokjesdikpoot en Grote klokjesbij)
* Uitverkoop op het Balloërveld (Honingbij)
* Eenzaam maar niet alleen (o.a. Heidezijdebij en zijn broedparasiet Heideviltbij)

Voor al deze blogs heb ik hulp gekregen van wilde bijenexpert Anne-Jan Loonstra die altijd maar weer bereid was om mijn foto's van een passende naam te voorzien.