Spinnen, griezelig of prachtig?

Huisspin, vrouwtje

Acht paar ogen kijken doordringend naar de teen van haar slof, een harige poot reikt naar voren, enorme kaken schuiven bijna hoorbaar langs elkaar. Een ijselijke kreet verscheurt de avondstilte: EEN SPIN!

Het is inmiddels half oktober. De eerste herfststorm is uitgeraasd, Zeeland stond bijna onder water door aanhoudende regen en huis en tuin zitten vol met spinnen. Een heerlijke tijd voor een bioloog maar de schrik van menig dorpeling of stadsbewoner (m/v). Kleverige spindraden in je haar is nog tot daar aan toe maar als er ook nog een monsterachtig grote Huisspin besluit om met jou te gaan samenwonen wordt er een grens overschreden. Ga echter eens in gesprek met deze diepzinnig kijkende nieuwe vriendin. Ze blijkt gewoon nieuwsgierig te zijn, even een kort contact en dan gaat ze weer verder. Op zoek naar een onvoorzichtige pissebed, een overwinterende vlieg of zelfs naar haar veel kleinere man.

Spinnenweb

Kruisspin

Koffieboonspinnetje

Herfsthangmatspin

Op het moment dat de zomergloed gaat tanen verschijnen de eerste webben in de velden. Grote wielwebben van Kruisspinnen maar vooral honderden, duizenden hangmatjes. Niet netjes opgeknoopt aan twee punten maar slordig uitgestrooid over de struiken. Dauw- en lijmdruppeltjes parelen in het vroege ochtendlicht. Koffieboonspinnetjes zoeken het wat lager op en weven niet veel meer dan een grofmazige spinselmat. Onder heidestruiken, vlak op de grond, kan uitgekeken worden naar ingenieuze netten van Trechterspinnen. Tunnels van signaaldraden leiden naar dodelijke gifkaken. 

Spinnen van draden kost echter energie wat je ook kan gebruiken voor een andere vorm van jacht. Als jachtluipaarden korte sprintjes trekken zoals Wolfsspinnen en Gerande Oeverspinnen. Zebraspinnetjes kiezen voor een plotselinge overval. Doodstil wachten ze tot een vlieg dichterbij komt en slaan dan onverwachts toe.

Gerande Oeverspin, mannetje

Muurkaardespin, een nachtelijk actief mannetje

De wereld van spinnen lijkt op een grote boksarena. Bijna elke man is voorzien van een paar stevige handschoenen. Voorzichtig stappen ze ermee rond, altijd klaar om toe te slaan. Maar niet om hun concurrenten even een linkse uppercut te geven of hun geliefde knock-out  te slaan. Zijn pronkstukken zijn bedoeld voor het ultieme moment, het zijn hulpstukken voor spannende seks in het spinnenleven. De dames zijn vaak wat groter uitgevallen en het is natuurlijk wel zaak om niet als lekker hapje in haar maag te verdwijnen. Voordat ze hun handschoentjes kunnen gebruiken volgt er eerst een heel voorzichtige toenadering. Stapje voor stapje, tokkelend op haar web of rituele danspasjes uitvoerend die alleen zij herkent.

Zebraspin

Viervlekwielwebspin

Bruine krabspin

Vara's Vroege Vogels heeft in de afgelopen weken Nederland op spinnenjacht gestuurd. Met een spinnenzoekkaart in de hand kon iedereen in tuin of park op zoek gaan naar de meest algemene spin van Nederland. Wordt het de Grote Trilspin die met zijn lange spillenbeentjes in elk huis te vinden is? Of toch de Gewone Strekspin, de Kruissspin of de Tuinwolfsspin? Zondagochtend 20 oktober wordt de uitslag bekend gemaakt.

Tip: kijk ook eens op Spinnen van Noordwest-Europa.