Doorgaan naar hoofdcontent

Heide

Struikheide - Ballooërveld (Dr)
Een jaar natuurpresentaties in woorden - dag 348

De grote stille heide, romantiek geschilderd in paars met in het beeld ook een herder. Leunend op zijn staf, twee border collies aan zijn voeten, voor hem een zee van witte wolletjes. Helaas, dit beeld bestaat bijna niet meer. Gescheperde kuddes kunnen niet meer uit en de paarse heide blijkt een groot deel van het jaar gewoon bruinzwart. Tenminste als de vergrassing niet toegeslagen heeft. Dan is er niets anders dan een vlakte met wuivende pijpenstrootjes en bochtige smele. Gelukkig zijn er nog steeds gebieden waar de heide in augustus gewoon paars kleurt. Het Balloërveld, de Sallandse Heuvelrug en de Hoge Veluwe zijn maar enkele voorbeelden. Ruim 5500 jaar geleden was er echter helemaal geen heide. Alleen op open plekken in het eiken-berkenbos waren wat plukjes struikheide te vinden. En op de groeiende hoogvenen in het noorden en oosten was dopheide aanwezig. Pas toen de eerste landbouwers het bos gingen afbranden of kappen kreeg struikhei een geweldige kans om uit te groeien. Van oorsprong is het een plant van Atlantische kusten en gedijt vooral goed op plaatsen met weinig mineralen in de bodem. Zand, rotskliffen en verdroogd veen blijken ideaal te zijn voor een uitbundige heide bloei. Hoe het in de toekomst verder zal gaan met onze heide blijft een grote vraag. Veel bestuivers zijn door verdroging, verzuring, vermesting en vooral overmatig gif gebruik verdwenen. Het zaadkapitaal in de bodem wordt maar beperkt aangevuld en ook de heide lijdt onder de drie genoemde "V's". Ik ben elk jaar weer blij als ik de paarse heide weer mag zien.


Reacties

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet a...

Kraanvogels wereldwijd

 Nog even en dan klinkt het doordringende "Kruu, kruu" weer boven het oosten van Nederland. De Kraanvogels komen! Voor KNNV Drachten reden om er eens wat meer aandacht aan te geven. Niet alleen een bijna traditionele excursie naar de verzamelplaats van duizenden kranen op de velden rond het Duitse Diepholz maar ook een avond vol wetenswaardigheden over deze bijzondere vogels op 18 oktober 2012. Om deze presentatie voor te bereiden ben ik een weekend lang bezig geweest 12 van de 15 soorten kraanvogels te fotograferen. Helaas niet in hun eigen leefgebied, daarvoor zou een wereldreis langs het hart van Azië (8 soorten), Afrika (5 soorten), Australië, Europa en Noord-Amerika (elk 2 soorten) nodig geweest zijn. AquaZoo Fryslân (Leeuwarden) en het Vogelpark Walsrode(60 kilometer zuid van Bremen) boden echter de mogelijkheid om een portrettengalerij te maken van vogels die onder zo natuurlijk mogelijke omstandigheden gehouden worden. Jufferkraanvogel Europese kraaan...

Rupsen, verborgen of gewapend

Psi-vlinder, Berkenheuvel September is de tijd dat veel rupsen zich opmaken voor de lange winter. Stevig dooreten, vervellen en dan verpoppen om zo roerloos te wachten op het nieuwe jaar. Sommigen leven zeer opvallend, anderen kiezen voor een strategie waar verstoppertje spelen het belangrijkste in het leven is. Drietand, Vennenbroek Opvallen betekent andere manieren gebruiken om vooral snaveltjes te weerhouden toe te happen. Kleuren die op wespen lijken helpen maar ook haarborstels zijn handig. De Drietand en de Psi-vlinder bijvoorbeeld. Als vlinder zijn het nauwelijks te onderscheiden grijs en zwart gekleurde uilvlinders. Maar als rups kiezen ze elk voor hun eigen, opvallende, uitdossing. Geel domineert bij de Psi-vlinder, oranje bij de Drietand. De laatste kiest ook voor verwarring door voor- en achterkant dezelfde kleur te geven. En allebei doen ze het met haren. Een zwarte, hoog uitstekende en wat slordig uitgevoerde kwast staat parmantig omhoog. Als een vogelsnav...